|
|
|
|
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), Disputa di Gesù fanciullo con i dottori,
42,5 x 16 cm., particolare della predella posteriore con le storie dell'infanzia di Gesù, Museo dell'Opera della Metropolitana, Siena [1]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), predella della Maestà, Disputa di Gesù fanciullo con i dottori (Jezus tussen de Schriftgeleerden).
|
|
|
|
|
|
Dit kleine paneeltje is afkomstig van het altaarstuk dat bekend staat als de Maestà, gemaakt voor het hoofdaltaar van de kathedraal van Siena. De Maestà is het meesterwerk van Duccio di Buoninsegna. en een van de belangrijkste schilderijen van de Italiaanse pre-Renaissance kunst.
Oorspronkelijk bestond de Maestà, aan de voorzijde, de kant die naar het schip gericht was en dus zichtbaar was voor de gelovigen, uit een grote centrale compositie met de tronende Madonna die het Kind in haar armen houdt en omringd wordt door twintig engelen, zes heiligen en de vier beschermers van de stad die op de voorgrond knielen.
De Maestà was aan beide zijden beschilderd: de scene Disputa di Gesù fanciullo con i dottori komt van de predella aan de voorkant. De predella zelf had de vorm van een rechthoekige kist, met afbeeldingen aan beide zijden, het was een voetstuk dat ondersteuning bood voor het grote, dubbelzijdige retabel.
Het tafereel Disputa di Gesù con i dottori speelt zich af in de tempel. Een reeks bogen ondersteund door weelderige rechthoekige pilaren waatop gedraaide zuilen zijn gebeeldhouwd, en met kapitelen versierd met acanthusbladeren, vormen de achtergrond van de scène waarin Jezus, zittend op een trapje, zich richt tot de drie artsen rechts van hem. Achter hen staan Jozef en Maria die hem met opgeheven armen bij zich roepen. Lucas (2:41-50) vertelt dat Jozef en Maria, op weg naar Jeruzalem voor het Pascha, Jezus waren kwijtgeraakt en toen ze drie dagen achter elkaar naar hem zochten, vonden ze hem uiteindelijk in de tempel. De marmeren vloerbedekking met polychrome inleg van geometrische vormen is buitengewoon.[2]
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà (1308-1311), Disputa di Gesù fanciullo con i dottori (particolare contesto architettonico con volte semicircolari), della predella posteriore con le storie dell'infanzia di Gesù), Museo dell'Opera della Metropolitana, Siena [1]
|
In de predella op het voetstuk van het altaarstuk staan zeven verhalen uit l'infanzia di Gesù, de Kindertijd van Jezus. Het kleine paneel met de Disputa di Gesù fanciullo con i dottori staat rechts in de predella, tussen de profeten Jeremia en Hosea.
De scène stelt het geschil met de artsen voor, een episode uit de jeugd van Christus die zich afspeelt in de Tempel van Jeruzalem, een paar jaar na zijn terugkeer uit Egypte. De episode wordt verteld in twee verschillende momenten: de discussie met de artsen en de 'genezing' van Jezus door zijn ouders.
Het evangelie van Lucas ( Lc 2:41-52 ) verhaalt dat tijdens een terugreis van de heilige familie van Jeruzalem naar Nazareth, Jezus, die toen 12 jaar oud was, in Jeruzalem achterbleef zonder dat zijn ouders het wisten. Zij dachten dat hij ergens in de karavaan was en reisden een dag lang voordat ze zich realiseerden dat hij vermist was en naar hem op zoek gingen. Toen ze bij de Tempel aankwamen, ontdekten ze het kind 'zittend tussen de artsen', 'allen onder de indruk van zijn intelligentie en zijn antwoorden'. Jozef en Maria, beiden perfect herkenbaar (Jozef doet nooit de prachtige roze mantel uit die hij in alle scènes van de predella draagt), zijn net de tempel binnengegaan, de plaats van de ontmoeting tussen Christus en de artsen. Hun gebaren weerspiegelen de ouderlijke opluchting dat ze de jonge tiener hebben gevonden. Hij zit tussen de geleerde artsen en drukt zich uit met houdingen en gebaren die doen denken aan die van de filosofen, zoals die in de de Griekse beeldhouwkunst worden afgebeeld, en wekt bij zijn toehoorders een verbazing en bewondering op die expliciet uitgedrukt wordt [3].
De episode is geplaatst in dezelfde architectonische omgeving met halfronde gewelven als het cebtrale paneel met de Presentazione al Tempio. Het effect is geweldig: ook al lijken het tapijt en de meubels die op de vloer rusten in een wankel evenwicht te staan, en ook al lijken de personages theatraal opgesteld, de architectuur van het gebouw op de achtergrond is een soort portiek waarin licht en schaduw de illusie van ruimte versterken en draagt sterk bij aan het uitvergroten van de ruimte van de afgebeelde scène [3].
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà (1308-1311), Disputa di Gesù fanciullo con i dottori (particolare della discussione vera e propria, con i medici), della predella posteriore con le storie dell'infanzia di Gesù), Museo dell'Opera della Metropolitana, Siena [1]
|
|
|
|
|
|
De predella aan deze kant presenteerde enkele verhalen uit de kindertijd van Christus, waarin Maria de hoofdpersoon is, afgewisseld met figuren van profeten (Jesaja, Ezechiël, Salomo, Maleachi, Jeremia, Hosea).
Het kleine paneel met de Disputa di Gesù fanciullo con i dottori staat centraal rechts in de predella.
Dit zijn de zeven tafelen die bewaard zijn gebleven:
Annunciatie (Annunciazione) (Londra, National Gallery);
Geboorte (Natività) (Washington, National Gallery of Art);
Adorazione dei Magi (Siena, Museo dell'Opera del Duomo);
Presentazione al tempio (Siena, Museo dell'Opera del Duomo);
Strage degli innocenti (Siena, Museo dell'Opera del Duomo);
Sogno di Giuseppe en Fuga in Egitto (Siena, Museo dell'Opera del Duomo);
Disputa con i dottori del tempio (Siena, Museo dell'Opera del Duomo).
De predella
|
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, L’annunciazione (Londra, National Gallery)
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Isaia |
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Natività, (National Gallery of Art, Washington)
|
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Ezechiele |
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Adorazione dei Magi (Siena, Museo dell'Opera del Duomo)
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Salomone |
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Presentazione al tempio (Siena, Museo dell'Opera del Duomo
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Malachia |
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Strage degli innocenti (Siena, Museo dell'Opera del Duomo)
|
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Geremia |
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Sogno di Giuseppe e fuga in Egitto
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Osea |
|
|
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Disputa di Gesù fanciullo con i dottori
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), ricostruzione virtuale del lato anteriore della Maestà
Predella angteriore
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), Ricostruzione virtuale del lato posteriore della Maestà
¨Predella posteriore
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311)
|
|
|
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Madonna di Crevole, 1283-1284[3], tempera e oro su tavola, dalla Pieve di Santa Cecilia a Crevole, Siena, Museo dell'Opera della Metropolitana
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), John White, ricostruzione virtuale del lato anteriore della Maestà
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), John White, ricostruzione virtuale del lato posteriore della Maestà |
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), particolare della Madonna
|
|
Duccio di Buoninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), particolare della Madonna
|
|
Dettaglio del bambino che esprime una profonda tenerezza
|
|
|
|
|
|
Dettaglio del trono raffigurato come una porta monumentale della città
|
|
Particolare San Savino
|
|
La firma di Duccio alla base della Maestà
|
Siena Opera della Metropolitana
O P A Siena Opera della Metropolitana
Piazza Duomo, 8 - 53100 Siena
TEL.: +39 0577 283048
operaduomo@operaduomo.siena.it
https://operaduomo.siena.it
Bibliografie
Stefano Zuffi, Il Quattrocento, Electa, Milano 2004. ISBN 8837023154
John White, La nascita e la rinascita dello spazio pittorico . Londra, 1967
John White, Duccio. Tuscan Art and the Medieval Workshop, Londen: Thames and Hudson, 1979.
Cesare Brandi, Il restauro della "Maesta" di Duccio, a cura del Ministero della Pubblica Istruzione, Istituto Centrale del Restauro. Istituto Poligrafico dello Stato, Roma 1959
Pier Paolo Donati, La Maesta di Duccio, (Forma e colore; 42), Sansoni, Firenze 1965
Enzo Carli, La Maesta di Duccio, IFI, Firenze 1982
Luciano Bellosi, Duccio. La Maestà, Milano 1998
Pierluigi De Vecchi ed Elda Cerchiari, I tempi dell'arte, volume 1, Bompiani, Milano 1999.
[1] Foto di / Images from Copyrignt © Traveling in Tuscany, our guide to Art in Tuscany. Rights reserved.
[2] Fonte: Catalogo generale dei Beni Culturali | disputa di Gesù con i dottori nel tempio | www.catalogo.beniculturali.it, licenziato in base ai termini della licenza Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo 4.0 Internazionale.
Het Pascha is de Joodse viering van de bevrijding door God van de Israëlieten uit slavernij in Egypte in 1513 v.o.t.. Pesach (Hebreeuws: ??? – afgeleid van 'sloeg over': Pasach) is een van de belangrijkste feesten in het jodendom. Met Pesach wordt het einde van de Joodse slavernij in Egypte herdacht en de uittocht uit Egypte (zoals beschreven in het Bijbelboek Exodus) en daarmee de bevrijding van het Joodse volk van de slavernij.
[3] Fonte: Duccio di Buoninsegna, “Disputa di Gesù fanciullo con i dottori” | www.provincedesienne.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|