Duccio di Buoninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), het centrale paneel Madonna in trono

De Maestà van de kathedraal van Siena (Maestà del Duomo di Siena) was het altaarstuk van de Sienese kathedraal, geschilderd tussen 1308 en 1311 door de grondlegger van de Sienese school, Duccio di Buoninsegna. Het is het meesterwerk van de kunstenaar en een van de belangrijkste schilderijen van Italiaanse pre-renaissance kunst. Het werk bevindt zich nu in het Museo dell'Opera Metropolitana in Siena.

Dat Duccio geen gewoon bescheiden man was mag blijken uit de voetnoot die hij aanbracht op de troon van de Madonna. Enzo Carli:

'Ik geloof dat men een goede indruk van de persoon van Duccio kan krijgen door het opschrift dat met zekerheid van hemzelf is en dat zich onder de troon van Maria in de 'Maestà' bevindt: Mater sancta dei - sis causa senis requiei- sis ducio vita- te quia pinxit ita. Terwijl de beide eerste halve versregels, waarin Maria als hoedster van de vrede in Siena wordt aangeroepen, de politieke betekenis van het werk voor de stad bevestigen, toont Duccio in de beide volgende halve versregels zijn persoonlijke overgave aan de Moeder Gods, maar tegelijkertijd zijn trotse bewustzijn als kunstenaar: 'Wees voor Duccio het leven, omdat hij u zo heeft geschilderd'. Het laatste betekent als ik het goed versta: 'omdat hij u zo goed heeft geschilderd'.
Dus zonder onderworpenheid, maar met een hartstochtelijk beroep op de Maagd Maria eist hij voor zichzelf een bijzondere bescherming van haar op. Dit is een wezenlijk andere houding dan honderd jaar later die van een andere schilder uit Siena, Domenico Bartolo, die aan de voeten van zijn prachtige Madonnabeeld schrijft: Dominicus Domini Matrem te pinxit et orat (Domenico heeft u, Moeder Gods, geschilderd en roept u aan).' [2]

De hoofdzijde, die oorspronkelijk gericht was tot de gelovigen, was beschilderd met een monumentale Moeder en Kind, omgeven door een drukke parade van heiligen en engelen op een gouden achtergrond.
Met haar buitengewone grootte is Maria de onbetwiste hoofdrolspeler van het paneel, ook ten aanzien van het Kind, dat geen gebaar van zegening maakt of zich naar zijn moeder wendt. Het richt zijn blik stil naar de gelovigen. Enzo Carli:

'Maria is veel groter opgezet dan de andere figuren en domineert de gehele compositie. Ze zit op een grote troon van kostbaar ingelegd marmer, met een leuning waarover een goudbestikte doek hangt. Haar indrukwekkende grootte wordt door de gotisch-vloeiende beweging van de ultramarijnblauwe mantel, door de harmonische lijnen en door de zeer fijne goudrand langs de gehele binnenkant van de mantel verzacht en veranderd. Evenzo wordt haar koninklijke onbereikbaarheid ten opzichte vanhet Kind menselijker door een buiging van het hoofd en door een milde en doordringende blik naar beneden, alsof ze genadig de gebeden van de gelovigen die aan haar voeten knielen, wil verhoren'. [3]