|
|
|
|
|
I T |
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), Strage degli innocenti , tempera e oro su tavola, 47,5 x 47,5 cm, della predella posteriore, Museo dell'Opera della Metropolitana, Siena [1]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), predella della Maestà, Strage degli innocenti
|
|
|
|
|
|
Dit kleine paneeltje is afkomstig van het altaarstuk dat bekend staat als de Maestà, gemaakt voor de kathedraal van Siena. De Maestà is het meesterwerk van Duccio di Buoninsegna. en een van de belangrijkste schilderijen van de Italiaanse pre-Renaissance kunst.
Op 9 oktober 1308 gaf de Opera del Duomo van Siena Duccio di Buoninsegna de opdracht om een altaarstuk te maken voor het hoofdaltaar van de kathedraal. De opdrachtgevers wilden hun eigen geschiedenis en roeping herkennen in het altaarstuk dat in het midden van de kathedraal zou staan. Daar zou het de focus van Siena's devotie worden voor de Maagd Maria, die werd beschouwd als de beschermheilige van de stad.
Na drie jaar werk werden de verwachtingen volledig ingelost. Op 9 juni 1311 begeleidde de bevolking van Siena onder leiding van de bisschop en de hoogste regeringsautoriteiten, gevolgd door alle burgers en een heleboel kinderen, het grote altaarstuk van het atelier van de kunstenaar naar de kathedraal, uiteraard over de Piazza del Campo, waar alle winkels uit devotie hun rolluiken omlaag hadden. Een feestelijke devotie, toegejuicht door 'trompettisten en ciaramella en castagnetten van de gemeente'.
De burgerlijke waarde van de Maestà werd verklaard in de inscriptie op de voet van de troon van de Madonna: 'Heilige Moeder van God, wees een reden voor vrede voor Siena, wees leven voor Duccio, want hij heeft u zo geschilderd'.
In zijn volledige versie bestond de Maestà, aan de voorzijde, de kant die naar het schip gericht was en dus zichtbaar was voor de gelovigen, uit een grote centrale compositie met de tronende Madonna die het Kind in haar armen houdt en omringd wordt door twintig engelen, zes heiligen en de vier beschermers van de stad (vanaf links de heilige Ansanus, de heilige Sabinus, de heilige Crescentius en de heilige Victor) die op de voorgrond knielen.
In de predella aan de basis van het centrale paneel, afgewisseld met profetenfiguren, staan zeven verhalen uit l'infanzia di Gesù, de Kindertijd van Jezus.
Het kleine paneel met deStrage degli innocenti staat centraal rechts in de predella, en wordt omringd door de profeten Maleachi en Geremia.
De Maestà was aan beide zijden beschilderd: de Adorazione dei Magi komt van de predella aan de voorkant. De predella zelf had de vorm van een rechthoekige kist, met afbeeldingen aan beide zijden, een voetstuk dat ondersteuning bood voor het grote, dubbelzijdige retabel.
Het tafereel Strage degli innocenti wordt gepresenteerd in drie verhaalfragmenten. De scene opent met de de loggia waaronder Herodes zit en het bevel geeft voor de slachting, gaat dan verder met de groep moeders die huilen om hun kinderen en gaat rechtsonder verder met de groep vermoorde kinderen en twee soldaten die bezig zijn twee weerloze lichaampjes te doorboren met hun zwaarden. De profeet Jeremia illustreert het tafereel, volgens Matteüs zelf (2:17-18).[2]
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), particolare della scena Strage degli innocenti, della predella posteriore con le storie dell'infanzia di Gesù, Museo dell'Opera della Metropolitana, Siena [1]
|
Het verhaal van de slachting van de Onnozele Kinderen plaats nadat Herodes, die door de Romeinen op de troon van Jeruzalem was gezet, hoorde dat er in Galilea net een 'koning der Joden' was geboren die het voortbestaan van het leven daar bedreigde. Toen hij dit nieuws hoorde, 'liet hij alle kinderen onder de twee jaar in Bethlehem en in de hele regio doden' om elk risico uit te sluiten dat hij op een dag met een tijdelijke rivaal te maken zou krijgen[3] .
Links verzamelt een groep rouwende vrouwen de kinderen die net aan het zwaard zijn onderworpen. Het schouwspel van de opeenhoping van kleine bloederige lichamen dat we rechts zien, aan de voet van het platform vanwaar Herodes, onbewogen, getuige is van de slachting die hij heeft bevolen, is nog dramatischer omdat de sensatie van blinde en beestachtige wreedheid voortkomt uit deze monsterlijke opeenhoping van gewond vlees. Kijk naar de beulen die hun vreselijke daad uitvoeren: een van hen, rechts, lijkt mechanisch een gebaar te reproduceren dat hij al honderd keer heeft uitgevoerd, en methodisch, en zonder zelfs maar emotie te tonen, steekt hij een zwaard dat hij zojuist heeft opgepakt in de borst van het kind[3] .
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), particolare della predella posteriore con le storie dell'infanzia di Gesù (il profeta Malachia, la Strage degli innocenti e il profeta Geremia), Museo dell'Opera della Metropolitana, Siena [1]
|
|
|
|
|
|
De predella aan deze kant presenteerde enkele verhalen uit de kindertijd van Christus, waarin Maria de hoofdpersoon is, afgewisseld met figuren van profeten (Jesaja, Ezechiël, Salomo, Maleachi, Jeremia, Hosea).
Het kleine paneel met de Strage degli innocentistaat centraal rechts in de predella.
Dit zijn de zeven tafelen die bewaard zijn gebleven:
Annunciatie (Annunciazione) (Londra, National Gallery);
Geboorte (Natività) (Washington, National Gallery of Art);
Adorazione dei Magi (Siena, Museo dell'Opera del Duomo);
Presentazione al tempio (Siena, Museo dell'Opera del Duomo);
Strage degli innocenti (Siena, Museo dell'Opera del Duomo);
Sogno di Giuseppe en Fuga in Egitto (Siena, Museo dell'Opera del Duomo);
Disputa con i dottori del tempio (Siena, Museo dell'Opera del Duomo).
De predella
|
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, L’annunciazione (Londra, National Gallery)
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Isaia |
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Natività, (National Gallery of Art, Washington)
|
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Ezechiele |
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Adorazione dei Magi (Siena, Museo dell'Opera del Duomo)
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Salomone |
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Presentazione al tempio (Siena, Museo dell'Opera del Duomo
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Malachia |
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Strage degli innocenti (Siena, Museo dell'Opera del Duomo)
|
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Geremia |
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Sogno di Giuseppe e fuga in Egitto
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Osea |
|
|
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Predella della Maestà, Disputa di Gesù fanciullo con i dottori
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), ricostruzione virtuale del lato anteriore della Maestà
Predella angteriore
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), Ricostruzione virtuale del lato posteriore della Maestà
¨Predella posteriore
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311)
|
|
|
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Madonna di Crevole, 1283-1284[3], tempera e oro su tavola, dalla Pieve di Santa Cecilia a Crevole, Siena, Museo dell'Opera della Metropolitana
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), John White, ricostruzione virtuale del lato anteriore della Maestà
|
|
Duccio di Boninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), John White, ricostruzione virtuale del lato posteriore della Maestà |
|
|
|
|
|
Duccio di Buoninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), particolare della Madonna
|
|
Duccio di Buoninsegna, Maestà del Duomo di Siena (1308-1311), particolare della Madonna
|
|
Dettaglio del bambino che esprime una profonda tenerezza
|
|
|
|
|
|
Dettaglio del trono raffigurato come una porta monumentale della città
|
|
Particolare San Savino
|
|
La firma di Duccio alla base della Maestà
|
Siena Opera della Metropolitana
OPA Siena Opera della Metropolitana
Piazza Duomo, 8 - 53100 Siena
TEL.: +39 0577 283048
operaduomo@operaduomo.siena.it
https://operaduomo.siena.it
Bibliografie
Stefano Zuffi, Il Quattrocento, Electa, Milano 2004. ISBN 8837023154
Cesare Brandi, Il restauro della "Maesta" di Duccio, a cura del Ministero della Pubblica Istruzione, Istituto Centrale del Restauro. Istituto Poligrafico dello Stato, Roma 1959
Pier Paolo Donati, La Maesta di Duccio, (Forma e colore; 42), Sansoni, Firenze 1965
Enzo Carli, La Maesta di Duccio, IFI, Firenze 1982
Luciano Bellosi, Duccio. La Maestà, Milano 1998
John White, Duccio. Tuscan Art and the Medieval Workshop, Londen: Thames and Hudson, 1979.
Pierluigi De Vecchi ed Elda Cerchiari, I tempi dell'arte, volume 1, Bompiani, Milano 1999.
[1] Foto di Steven Zucker, licenziata sotto una licenza Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic
- Creative Commons, Some rights reserved.
[2] Fonte: Catalogo generale dei Beni Culturali | presentazione di Gesù al tempio | www.catalogo.beniculturali.it, licenziato in base ai termini della licenza Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo 4.0 Internazionale.
[3] Fonte: Duccio di Buoninsegna, “Presentazione al Tempio” | www.provincedesienne.com
[4] «La naturalezza della situazione supera le esigenze teologiche, che vorrebbero Gesù consapevole del suo essere fin dall'infanzia.» Luciano BELLOSI, La Maestà , Milano, Electa, 1998.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|