Lato est | De fresco's van Il Sodoma op de oostelijke muur

3 · Come Benedetto risalda lo capistero o vaglio del grano che s’era rotto (St. Benedictus herstelt op wondrbaarlijke wijze de graanzeef of capisterio die zijn verzorgster Cyrilla had laten vallen).

In de groep mensen beeldt de schilder zijn familie af en schilderde zichzelf in een rijkelijk versierd ridderkleed. Op zijn hoofd draagt hij een grote grijze baret, zijn haar valt breeduit over zijn schouders. Hij heeft een lichte glimlach op zijn lippen, en kijkt de toeschouwer in de ogen. Zijn gehandschoende linkerhand houdt een lange degen vast, waarvan de punt op de grond rust.
Door dit zelfportret zo prominente op te nemen in de scène en de cruciale gebeurtenis van het toneel de rug toe te keren in zijn gretigheid om oogcontact te maken met de kijker, bevestigt Sodoma misschien het oordeel van Vasari die hem beschreef als een onmogelijke zonderling.

4 - Come Romano Monaco dà lo abito eremitico a Benedetto (hoe de monnik Romanus Benedictus kleedt als een kluizenaar)

Op de achtergrond de stad Subiaco. De pilasters zijn rijkelijk versierd met grotesken en vreemde figuren.
Het oppervlak van de muur is niet egaal, de muur links is rond, en de manier waarop Il Sodoma het perspectief hanteert en door middel van trompe-l'oeil de blok van de toeschouwer manipuleert toont zijn meesterschap. Het tafereel doet bedrieglijk realistisch aan. We zien Benidictus links de heuvels van de stad Subiaco afdalen. In een tweede scene, centraal in het fresco, krij-gt Benedictus van de oude monnik Romanus zijn ieuwe kledij aangereikt.

In zijn jeugd schilderden Giovanni Antonio Bazzi de fresco's Storie della Vergine en Crocifissione in de kerk van San Francesco in Subiaco, in de buurt van Rome, waar Benedictus zijn eerste abdij stichtte.

5 - Come lo dimonio rompe la campanella (hoe een demon de klok breekt).
Scène 5 van de cyclus over het leven van Sint-Benedictus beeldt de duivel af die het kleine belletje vernietigt waarmee de monnik Romanus gebeden en maaltijden aankondigt aan Benedictus die in een grot bij Subiaco woont.
Sint-Benedictus bidt voor een grot terwijl een De monnik Romanus een pot met voedsel laat zakken. Een duivel vernietigd met een steen de bel die San Benedetto moet waarschuwen.

Het landschap is erg mooi.

6 - Come un Prete ispirato da Dio porta da mangiare a Benedetto nel giorno di Pasqua (Hoe een door God geïnspireerde priester op Paasdag voedsel bracht aan Benedictus).

Christus verschijnt aan een priester en beveelt hem om een deel van het eten naar St. Benedictus te brengen. Links de epiloog van de geschiedenis met de heilige aan een stenen tafel.

7 - Come Benedetto ammaestra nella Santa Dottrina li contadini che lo visitavano.

Scène 7 van de cyclus over het leven van Sint-Benedictus toont Benedictus die de boeren van de omgeving die zijn grot bezoeken, instrueert in de voorschriften van het christendom.

Verschillende scènes van de cyclus gaan over de bekering en instructie van degenen met wie de monniken in contact komen (bijvoorbeeld Scene 7).

 

 

8 - Come Benedetto tentato d’impurità supera la tentazione (Hoe Benedictus verleid wordt door onzuiverheid, maar aan die verleiding weerstaat)

Deze scene over het leven van Sint-Benedictus toont hoe Benedictus verleid wordt door onzuiverheid, maar aan die verleiding weerstaat.
De heilige ontsnapt aan verleidingen door zich naakt in de wildernis te werpen. In de lucht zien we de strijd tussen de goede engel en de geest van het kwaad. Het omringende landschap is opvallend mooi en met oof-g voor detail geschilderd.

9 - Come Benedetto ai prieghi di alcuni eremiti consente a essere loro Abate.

In deze scene ontvangt Benedictus een delegatie monniken die hun overste hebben verloren en hem komen vragen om hun abt te worden.
Bij Benedictus onstaat voor het eerst het idee van een gemeenschapsleven, anders dan zijn leven als kluizenaar.

10 - Come Benedetto spezza col segno della croce uno bicchiere di vino avvelenato.
Dezelfde monniken uit de vorige scene, betreuren hu keuze voor Benedictus als abt. Moe van de strenge discipline opgelegd door Benedictus, proberen ze hem te elimineren. Op de achtergrond en achter de schouders van Sint-Benedictus zien we de monniken tijdens de voorbereiding van het drankje.

11 - Come Benedetto compie la edificazione di dodici monasteri - Hoe Benedictus het bouwen van twaalf kloosters inspecteert.
Sommige scènes van de cyclus beschrijven het scala aan taken dat moest worden volbracht om de zelfvoorziening van het klooster te behouden. Hiertoe behoren de bouw van kerken en andere gebouwen in overeenstemming met de voorschriften van de stichter. Dat zien we in deze scene maar bijvoorbeeld ook in scene 32.

12 - Come Benedetto riceve li due giovanetti romani Mauro e Placido (12).
Notevole la monumentalità del gruppo principale di Benedetto e quello dei cavalieri e degli armati tra i quali spicca un magnifico cavallo; Nello sfondo monumenti di Roma e il ritratto del Signorelli e di altri pittori suoi contemporanei.

Deze drukke scène toont de duidelijke invloed van de Pinturicchio-cyclus in de Piccolomini-bibliotheek in Siena. Sodoma's inspiratie was misschien wel de kroning van paus Pius III, die evenzo vol zit met figuren. Sodoma woonde sinds 1500 in Siena en daar absorbeerde hij veel van Pinturicchio's wereld van veredelde bruidegommen en dichte menigten gevuld met heraldische kleur, waardoor het een deel van zijn eigen stilistische repertoire werd.

13 - Come Benedetto libera uno monaco indemoniato percuotendolo.

14 - Come Benedetto pregato dai monaci produca l'acqua dalla cima del monte.

15 - Come Benedetto fa tornare nel manico uno roncone che era caduto nel fondo di un lago.
San Benedetto seduto ordina a Mauro di soccorrere Placido caduto nel fiume; sulla destra la scena miracolosa e sullo sfondo un bel paesaggio.

16 - Come Mauro mandato a salvare Placido cammina sopra l'acqua (Mauro loopt op het water om Placid te redden).
Benedictus geeft Mauro de orders om Placido te helpen die in de rivier is gevallen. Rechts zien we het wonderbaarlijke tafereel en op de achtergrond een prachtig landschap.

20 - Come Benedetto invia Mauro in Francia e Placido in Sicilia (Hoe Benedictus Mauro naar Frankrijk en Placido naar Sicilië stuurt). Dit is een fresco van il Riccio (Bartolomeo Neroni). We zien de heilige Benedictus aan de rechterkant en, naast hem de koning van Frankrijk, waarin Riccio zichzelf portretteerde. Rechts een inscriptie die herinnert aan het bezoek van Karel V in 1536.

In 1510 trouwde Il Sodoma met Beatrice Galli in Siena. Zij hadden samen een dochter Faustina, die later met Riccio in het huwelijk trad.

21 - Come Dio punisce Florenzo.
Un monaco narra a san Benedetto che Fiorenzo (sulla sinistra) è morto sotto le macerie della sua casa abbattuta dal demonio.

22 - Come Benedetto evangelizza gli abitanti di Montecassino.
Sulla destra i monaci abbattono una statua di Apollo sotto una loggia, la cui nitida architettura ricorda le prospettive di Piero della Francesca.

23 - Come Benedetto caccia lo nimico di sopra alla pietra (23).
Al centro si vedono tre monaci che dopo aver inutilmente provato a smuovere una grossa pietra ci riescono con l'aiuto del santo. Sulla sinistra altri monaci trovano un idolo mentre a destra quattro monaci stanno spegnendo un incendio fatuo.

24 - Come Benedetto risuscita lo monacello cui era caduto lo muro addosso.

25 - Come Benedetto dice alli monaci dove e quando avevano mangiato fuori dal monastero. Nella scena si vedono due monaci intenti a un pranzo in una locanda e, sullo sfondo, Bendetto che li sgrida per aver violato la Regola. Si tratta forse della scena meglio riuscita del ciclo [4]. Nell'interno, descritto con attenzione al dato quotidiano, sono indaffarate due avvenenti domestiche, che servono ai due monaci, visibilemnte soddisfatti, il loro illecito desinare. Un fanciullo avanza concentrato a non rovesciare il contenuto un recipiente colmo. Altre due donne, sullo sfondo, sono occupate nelle loro faccende domestiche, come in una vera cucina italiana dell'epoca. Contro la porta socchiusa si intravede un giovane di spalle (motivo tipicamente signorelliano) ritratto in controluce.

26 - Come Benedetto rimprovera di violato digiuno lo fratello di Valeriano monaco (Hoe Benedictus de monnik Valerius de schuld geeft van het overtreden van zijn vasten

Rechts zien we de jongeman die elk jaar langskomt in Montecassino. Rechts van hem een onbekende vriend, die afgebeeld wordt met hoorns en kreupel om de duivel aan te duiden. Boven in beeld zien we de twee genieten van een maaltijd, op de voorgrond geeft Benedictus hen vergiffenis.

27 - Come Benedetto discopre la finzione di Totila (27).
Nella scena si vede Riggo, camuffato da Totila per ingannare Benedetto, arrivato di fronte alla figura del santo che lo invita a spogliarsi delle vesti non sue; la folla intorno composta di monaci e guerrieri esprime il suo stupore; sullo sfondo Riggo racconta la vicenda a Totila. Si tratta di una scena affollata e impostata a un gusto teatrale [3].

28 - Come Benedetto riconosce e accoglie Totila.

29 - Come Benedetto resuscita un fanciullo (29).
Scena quasi del tutto perduta per l'ampliamento della porta di ingresso.

30 - Segue un affresco del Sodoma · Come Benedetto predice la distruzione di Montecassino (29).
Il santo sulla destra è insieme a Teoprobo e qui si allude alla distruzione del 581. Si tratta di una sinopia del Sodoma.

Lato nord | Gli affreschi del lato est sono del Sodoma.

31 - Come Benedetto ottiene farina in abbondanza e ne ristora i monaci.

32 - Benedetto appare a due monaci lontani e loro disegna la costruzione di uno monastero (Benedictus verschijnt in de verte aan twee monniken en toont hen het ontwerp voor de bouw van een klooster).
In deze scene heeft Sodoma ook fra Giovanni da Verona afgebeeld (de monnik met het schietlood). Fra Giovanni da Verona verbleef in 1476 in de Abdij van Monte Oliveto Maggiore en liet er een van zijn mooiste intarsiawerken na in het koor van de kloosterkapel. Hij was toen 19 à 20 jaar oud.(3)

33 - Come Benedetto scomunica due religiose e le assolve poi che furono morte. (Hoe Benedictus twee religieuzen excommuniceert en hen vervolgens vrijspreekt van dood zijn)

34 - Come Benedetto fa portare il corpo di Cristo sopra al capo del monaco che la terra non voleva ricevere.

[Arcata vuota Grottesche e decorazioni a monocromo del Sodoma]

 

[Arcata vuota Grottesche e decorazioni a monocromo della scuola del Sodoma]

 

35 - Come Benedetto perdona al monaco che volendo fuggire dal monastero trova uno serpente nella via.

36 - Come Benedetto scioglie un contadino che era legato, solo a guardarlo.

Abbazia di Monte Oliveto Maggiore, passaggio tra chiostro e chiesa. Il Sodoma, Benedetto che dà la regola ai fondatori di Monte Oliveto