| |
|
 |
 |

|
Museo San Marco, Firenze [1]
|
|
![Toacana ] Galleria di immagini](/titels/albump.gif) |
|
| |
 |
|
|
| |
|
Fra Angelico in het Museo di San Marco, Firenze
|
|
|
|
| |
|
Het Museo di San Marco is een van de belangrijkste religieuze complexen in Firenze.
Het enorme architectonische complex bestaat uit het voormalige klooster van San Marco en de kerk die naar hem is genoemd.
Cosimo de' Medici
Cosimo de' Medici was een succesvol bankier, industrieel en politicus, en in de vijftiende eeuw lange tijd de feitelijke bestuurder van Firenze. Een aanzienlijk deel van zijn fortuin besteedde hij aan kunst- en bouwprojecten in de stad. Het grote Palazzo Medici in Firenze, gebouwd door Cosimo, werd door Michelozzo ontworpen; het is een van de meest nobele voorbeelden van de Italiaanse architectuur uit de vijftiende eeuw, waarin de grote smaak en vaardigheid van de architect de delicate lichtheid van de vroegere Italiaanse gotiek heeft gecombineerd met de massieve statigheid van de klassieke stijl.
Toen in 1437, dankzij de vrijgevigheid van Cosimo, het klooster van San Marco in Firenze werd overgedragen aan de dominicanen van Fiesole, werd Michelozzo ingehuurd om het woongedeelte te opnieuw op te bouwen en de kerk te verbouwen. De bibliotheek van het kooster getuigt van zijn streven naar een evenwichtige ritmische en chromatische scan van de omgeving.
In 1866 besloot het bestuur van Firenze om een groot deel van het enorme religieuze complex om te vormen tot een museum. In 1869, toen de daaropvolgende verbouwingen en restauraties waren voltooid, werd het voor het publiek geopend. Het Museo di San Marco herbergt de belangrijkste collectie sacrale kunst in Firenze.
Het is gelegen aan het Piazza San Marco, in het centrum van de universiteitswijk, in de buurt van de Galleria dell'Accademia.
Het museum is vooral beroemd omdat het 's werelds rijkste collectie werken van Fra Angelico bevat, een dominicaanse monnik en een van de belangrijkste schilders uit de vroege renaissance, die hier tussen 1438 en 1445 woonde en in perfecte harmonie samenwerkte met Michelozzo. Met de hulp van zijn leerlingen decoreerde hij de gemeenschappelijke ruimtes eb de afzonderlijke cellen van het klooster van ene indrukwekkende reeks fresco's.
|
|
Sala del Beato Angelico, Museo San Marco, Firenze
|
De reconstructie van de religieuze site werd in 1436 uitgevoerd door de beroemde Florentijnse architect en beeldhouwer Michelozzo di Bartolommeo (1396-1472), de vertrouwde architect van Cosimo de Oudere, die een briljante leerling van Ghiberti was geweest en later ook zijn assistent werd.
Michelozzo respecteerde in zijn ontwerp ten zeerste de ideale architectonische renaissancekenmerken van Brunelleschi. Naast de architectonische planning en de leiding van het werk, onderscheidde Michellozo zich ook door zijn beeldhouwwerken binnen het religieuze complex.
Cosimo de Oudere gaf de versiering van het klooster in habdeb van de dominicaanse monnik en grote schilder uit de vroege renaissance Fra Angelico (ca. 1400 - 1455).
Een kleine geschiedenis
Het klooster van San Marco werd op 8 maart 1299 gesticht door de monniken van de benedictijner congregatie Silvestrina, maar al vanaf 1250 maken bronnen melding van het bestaan van een oratorium, dat in 1290 aan de monniken werd toegekend om hun klooster te bouwen; van het leven van het gebouw in deze periode zijn enkele fragmenten van fresco's bewaard gebleven. Het klooster en de kerk van San Marco Nuovo, zo genoemd om het te onderscheiden van de gelijknamige kerk van San Marco, werden al snel opgeëist als zetel door de broeders van de dominicaner orde, wier prestige met de dag groeide, en om deze reden in 1418, onder het pontificaat van Eugenius IV, werden de silvestrini gedwongen de kerk en het klooster te verlaten, die ze echter plunderden en alle soorten inboedel meenamen en vernietigden. De gebouwen, die in slechte staat aan de dominicanen werden achtergelaten, hadden een ingrijpende restauratie nodig, waarmee Cosimo de' Medici in 1437 de architect Michelozzo di Bartolomeo Michelozzi, een leerling van Brunelleschi, belastte.
De wijding van de nieuwe ruimtes vond plaats op 6 januari 1443, in aanwezigheid van de paus. Naast de bouw van de bovenverdieping voor de cellen van de monniken, de bouw van twee kloostergangen en twee refterzalen en een ingrijpende restauratie van de kerk, is het meest emblematische werk van Michelozzo in het complex van San Marco ongetwijfeld de bibliotheek: het was een van de eerste bibliotheken die voor het publiek toegankelijk was en waar beroemde humanisten als Agnolo Poliziano en Pico della Mirandola te gast waren.
|
![Allestimenti della mostra Beato Angelico, Museo di San Marco, Firenze, 2025 [Photo: Ela Bialkowska, OKNO Studio]](https://lh3.googleusercontent.com/pw/AP1GczMZNNCwca-uePSyq_h8tCuJrnMnQ1IM6JmSFfgOANE4fcJUpfWEdKox01FWSCgRvkZKbII7Dyg2hqsf8hq3D5GOHO7YR6ms5CY8kj3ngX05LYH5hRY7=w4800-h3200-p-k) |
Allestimenti della mostra Beato Angelico, Museo di San Marco, Firenze, 2025 [3]
|
De gebruikers van de bibliotheek van San Marco behoorden tot een elite en invloedrijke groep personen die intellectuele betrokkenheid beschouwden als een onderdeel van hun burgerlijke verantwoordelijkheid in het Florence van het midden van de eeuw. Hun toegang tot de meest uitgebreide collectie Griekse en Latijnse manuscripten in Italië, die zich in de bibliotheek van San Marco bevond, werd mogelijk gemaakt door de persoonlijke tussenkomst van Cosimo de' Medici. Hij gebruikte zijn financiële steun aan San Marco om zijn aanwezigheid in het klooster te verheerlijken door middel van fresco's op de muren en zijn privévertrekken, die zich langs het humanistische pad bevonden. De ontvangst van Cosimo's imago in San Marco door deze seculiere gebruikers van de kloosterruimtes vergroot de politieke en sociale betekenis van zijn mecenaat tot het bredere Florentijnse publiek buiten de muren van het klooster en verklaart waarschijnlijk zijn uitgebreide steun aan de locatie.
Veel boekdelen speelden een centrale rol in de culturele en religieuze debatten van die tijd, zoals de Griekse teksten die op het Concilie van Ferrara-Firenze werden gebruikt ter ondersteuning van de vereniging van de Kerken, of de Gouden Legende, die de door Angelico geschilderde episodes inspireerde. Andere, zoals Plinius' Naturalis Historia, combineerden encyclopedische kennis met prachtige verluchting. Deze codices, die nu weer te zien zijn in de San Marco, getuigen van de breedte van Niccoli's interesses en de impact die zijn bibliotheek had op de humanistische cultuur en Angelico's artistieke verbeelding.[8]
|

|
Biblioteca di Michelozzo, Museo di San Marco, Firenze [5]
|
Naast het schilderen legde Angelico zich toe op het maken van miniaturen. In 1408 trad hij in bij de Dominicanen in het klooster van Cortona, waar hij werd opgeleid tot miniatuurschilder.Vasari was de eerste die stelde dat Angelico zowel miniatuurschilder als schilder was, en hij opent de biografie van de kunstenaar met de volgende woorden: "Hij was een uitstekend schilder en verluchter, en tevens een uitstekend religieus man."
Het oudste bekende verluchte manuscript van Angelico is het Graduale 558, gemaakt in de vroege jaren twintig van de vijftiende eeuw, waarschijnlijk voor het klooster van San Domenico in Fiesole, waar Beato Angelico woonde. Het messaal betekende een keerpunt in de Florentijnse miniatuurkunst door de introductie van een nieuwe natuurlijke vertelstijl, expressieve intensiteit en heldere ruimtelijkheid.
Als vernieuwer experimenteerde Angelico voortdurend met vorm, kleur en licht, waarbij hij persoonlijk de illustratieve programma's bedacht en superviseerde, maar ook gebruik maakte van medewerkers, zoals in die tijd gebruikelijk was. Deze activiteit, in voortdurende wisselwerking met de schilderkunst, droeg bij aan de vorming van leerlingen en miniatuurschilders zoals Benozzo Gozzoli, Domenico di Michelino en Zanobi Strozzi, en drukte een langdurige stempel op de Florentijnse miniatuurkunst.
Angelico als miniatuurschilder | Biblioteca di Michelozzo | Beato Angelico miniatore
|
|
|
|
| |
|
 |
|
 |
|

|
Beato Angelico, San Domenico in gloria, graduale 558, Museo di San Marco
|
|
Beato Angelico e collaboratori, salterio I, 1450 ca., dio padre benedicente David
|
|
La Conversione di San Paolo, Missale 530, manoscritto miniato del Beato Angelico, Museo nazionale di San Marco, 1430
|
Museo di San Marco
Het Museo di San Marco is gevestigd in het monumentale gedeelte van het Dominicaanse klooster van San Marco en herbergt 's werelds grootste collectie werken van Fra Angelico, die tussen 1438 en 1445 in het klooster werkzaam was.
Het museumparcours leidt je door de prachtige ruimtes van het klooster, waaronder de kloostergang van Sant'Antonino, de Hospicezaal, de Refterzaal, de Kapittelzaal en de cellen van de monniken. De eigenlijke museumruimtes bevinden zich naast de aangrenzende kerk van San Marco en de aangrenzende ruimtes van de kloostergang van San Domenico, die nog steeds gereserveerd zijn voor het kloosterleven. Tot de belangrijkste werken van Angelico behoren onder meer de Annunciatie, een meesterwerk uit de renaissanceschilderkunst, de Kruisafneming, het Drieluik van de heilige Petrus de Martelaar, het Annalena-altaarstuk, het Laatste Oordeel, het San Marco-altaarstuk en het Tabernakel van de Linaioli.
Een van de blikvangers op de begane grond is de grote refter, de plek waar de dominicanen hun dagelijks leven leidden. De zaal, waarin het fresco van Giovanni Antonio Sogliani (uit 1536) troont, herbergt werken uit de school van San Marco. De fresco van Sogliani stelt de Voorzienigheid van de Dominicanen voor (de broeders, die geen voedsel meer hebben, worden op miraculeuze wijze door engelen gered), een ander onderwerp dan het typische Laatste Avondmaal dat in de cenakels van de kloosters werd afgebeeld. De fresco was al in de jaren '70 van de vorige eeuw gerestaureerd (door Dino Dini), een dringende klus gezien de schade die was aangericht door de overstroming die Firenze in november 1966 trof. Met de restauratiewerkzaamheden in 2024 is de fresco eindelijk in zijn oude glorie hersteld.
Eerste verdieping
Boven aan de trap die naar de derde gang leidt, worden we verwelkomd door een Annunciatie die zo helder en duidelijk is als een pijl: slanke gezichten, prachtige gewaden, kleuren die zo perfect zijn dat ze bijna goddelijk lijken. Als we de derde gang volgen, komen we bij de bibliotheek, waar we opnieuw Michelozzo's talent kunnen bewonderen om ruimtes te herontwerpen met een absolute, maar niet banale eenvoud. Verderop bevinden zich de kamers die waren voorbehouden aan Cosimo, die zich hier begrijpelijkerwijs vaak terugtrok. Links van de Annunciazione bevindt zich de gang die was voorbehouden aan de oudere broeders: 21 kleine cellen die, deurtje na deurtje, elk een prachtige fresco onthullen.
De eerste verdieping werd volledig ontworpen door Michelozzo en hier bouwde hij de cellen van de monniken en de bibliotheek. De cellen werden beschilderd met fresco's door Beato Angelico, maar het idee kwam van Antonino Pierozzi, bisschop van Firenze, die tussen 1439 en 1443 prior van het klooster was. Pierozzi was ervan overtuigd dat er niets zo leerzaam was als kunst, die de monniken zou helpen tijdens het gebed. In totaal zijn er 44 cellen, die elk verschillende bijbelse taferelen uitbeelden.
|
| |
|
|
|
|
|
|
| |
|
Museo di San Marco
Museo San Marco
piazza San Marco, 3 - Firenze
Direzione regionale Musei nazionali Toscana | Museo di San Marco
Piazza de’ Mozzi, 2
50125, Firenze
|
Album Beato Angelico a Palazzo Strozzi e Museo di San Marco | Firenze, Palazzo Strozzi
|

|
|
 |
|
 |
Beato Angelico, Pala di San Marco, 1438-1442, tempera e oro su tavola, 228 × 235 cm, Museo di San Marco, Firenze
|
|
Beato Angelico e Lorenzo Monaco, Deposizione dalla Croce, 1432-1434, tempera su tavola, 176×185 cm, Museo Nazionale di San Marco, Firenze
|
|
Beato Angelico e bottega, Pala di Annalena, 1445 circa, Museo di San Marco, Firenze
|
 |
|
|
|
|
Beato Angelico, San Domenico in adorazione di Cristo Crocifisso, 1442 circa, affresco, 340 × 155 cm, Museo nazionale di San Marco, Firenze
|
|
|
|
|
Palazzo Strozzi, Firenze
|
|
|
|
|
 |
|
 |
|
 |
Palazzo Strozzi, Firenze
|
|
Beato Angelico, mostra Palazzo Strozzi and Museo di San Marco, Firenze, 2025
|
|
Beato Angelico, la grande mostra a Palazzo Strozzi, Firenze
|
|
|
|
|
![Beato Angelico, veduta della sala nel Museo San Marco, dedicata agli esordi di Angelico e al contesto artistico in cui si formò, Beato Angelico, mostra nel Palazzo Strozzi e Museo di San Marco, Firenze, 2025 [Photo: Ela Bialkowska, OKNO Studio]](https://lh3.googleusercontent.com/pw/AP1GczNdJF9MsmEByORYcUzzpKkNHvLFOBR-W4iAK0zj218uqzUS3E4YXOb8MQ6mm4yf4TjnnvmrqB8JqWTnhp_pmd0-TPY698dxlq5QoeLJieyMBpEU1j8r=w1200-h800-p-k) |
Beato Angelico, veduta della sala nel Museo San Marco, dedicata agli esordi di Angelico e al contesto artistico in cui si formò, Beato Angelico, mostra nel Palazzo Strozzi e Museo di San Marco, Firenze, 2025 [Photo: Ela Bialkowska, OKNO Studio] [1]
|
|
Beato Angelico, la grande mostra a Palazzo Strozzi, sala 1, Santa Trinità [Beato Angelico e Lorenzo Monaco, Deposizione dalla Croce, 1432-1434, tempera su tavola, 176×185 cm, Museo Nazionale di San Marco di Firenze, Firenze]
|
|
Beato Angelico, veduta della sala nel Museo San Marco, dedicata agli esordi di Angelico e al contesto artistico in cui si formò, Beato Angelico, mostra nel Palazzo Strozzi e Museo di San Marco, Firenze, 2025
|
 |
|
|
|
|
Lorenzo Monaco, Pala Bartolini Salimbeni 1420 circa, Firenze, chiesa di Santa Trinita, cappella Bartolini Salimbeni
|
|
Beato Angelico, Pala di Perugia, 1437-1443 circa, Galleria Nazionale dell’Umbria, Perugia
|
|
Beato Angelico, Trittico di Cortona, 1437 circa, Museo Diocesano, Cortona
|
![Beato Angelico e miniatori fiorentini, Messale, 1438-1440 circa, Milano, Biblioteca Nazionale Braidense, Gerli [Beato Angelico, mostra Palazzo Strozzi and Museo di San Marco, Firenze, 2025]](https://lh3.googleusercontent.com/pw/AP1GczNFc4EeFMxj3F__irSGtcBQgWU_erE31jMq5-OSQXkTY6Gk7OY01QVdOjnIIVH5_yBbJd4JSyJgrWGnS5OlJWe7GEWfK_PNx9OEVndSN-DdpFHXTXBg=w1200-h1834-p-k) |
|
 |
|
 |
Beato Angelico, Crocifissione tra la Vergine e san Giovanni Evangelista dolenti; nella cornice Evangelisti e san Domenico, 1435 circa, Reggello, abbazia di Vallombrosa
|
|
Beato Angelico, Tabernacoli-reliquiari di Santa Maria Novella, Isabella Stewart Gardner Museum, Boston
|
|
Beato Angelico, Cristo come Re dei re, 1447-1450 circa, Livorno, cattedrale di San Francesco
|
 |
|
 |
|
 |
Lorenzo Ghiberti e Beato Angelico, Tabernacolo dell’Arte dei Linaioli, 1432-1433, Museo nazionale di San Marco, Firenze
|
|
Beato Angelico, Pala della compagnia di San Francesco in Santa Croce (Trittico francescano),1428-1429, Museo San Marco, Firenze
|
|
Beato Angelico, Pala di Perugia, particolare Madonna col Bambino, 1437-1443 circa, Galleria Nazionale dell’Umbria, Perugia
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|

[1] Photo by Sailko, licensed under the Creative Commons Attribution 3.0 Unported license.
[2] Enkele linea's zijn ontleend aan het Wikipedia artikel Museo di San Marco, waarvan de originele tekst beschikbaar is onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.
[3] Photo Ela Bialkowska, OKNO Studio. Courtesy Fondazione Palazzo Strozzi and Museo di San Marco, Firenze, 2025.
[Beato Angelico, exhibition views, Palazzo Strozzi e Museo di San Marco, Firenze, 2025].
[4] Allie Terry-Fritsch, Florentine Convent as Practiced Place: Cosimo de’Medici, Fra Angelico, and the Public Library of San Marco, Department of Art History, 1000 Fine Art Center, Bowling Green State University, 2012 | scholarworks.bgsu.edu | | pdf
[5] Photo byFrancesco Bini, licensed under the Creative Commons Attribution 4.0 Unported license.
Bibliografia
° Enkele linea's zijn ontleend aan het Wikipedia artikel Museo di San Marco, waarvan de originele tekst beschikbaar is onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.

Direzione | Fra’ Angelico’s Santa Trinita Deposition Altarpiece Returns to Museo di San Marco After Restoration | Full Press Release
Art in Tuscany | Fra Angelico | Frescoes in the Convento di San Marco (1438-50)
Beat Angelico | Comunicato stampa | Persbericht van de tentoonstelling in 2025, in Palazzo Strozzi en Museo San Marco | | www.palazzostrozzi.org
Art in Tuscany
| Last Supper Frescoes of Florence
Bibliography
Damien Wigny, Au coeur de Florence : Itinéraires, monuments, lectures, 1990
|


Traveling in Tuscany| Holiday homes in southern Tuscany | Podere Santa Pia
|
|
|
 |
|
|
Podere Santa Pia, mystic holiday home in the heart of the Tuscan Maremma
|
|
Casa Vacanze Podere Santa Pia, Castiglioncello Bandini, Toscane
|
|
Colline sotto Podere Santa Pia con ampia vista sulla Maremma Grossetana
|
 |
|
 |
|
 |
A beautiful summer morning by the pool
|
|
Reflections on the private swimming pool at Podere Santa Pia
|
|
The night pool at Podere Santa Pia exudes a hypnotic sense of purity
|
De Toscaanse Maremma, L'Abbandonato... Dit is het mystieke landschap dat Italië wil vernietigen met windmolenparken in Magliano in Toscana, Scansano en Cinigiano... waarmee ze blijk geeft niet te beseffen dat ook het landschap een belangrijk deel is van haar cultureel erfgoed. En van onschatbare waarde voor de regio Toscane.
|
 |
Vista sulla campagna maremmana, paese etrusco | Impressions and reviews
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|