Beato Angelico, la grande mostra a Palazzo Strozzi, sala 1, Santa Trinità [Beato Angelico e Lorenzo Monaco, Deposizione dalla Croce, 1432-1434, tempera su tavola, 176×185 cm, Museo Nazionale di San Marco di Firenze, Firenze] [1]
Beato Angelico e Lorenzo Monaco, Deposizione dalla Croce, 1432-1434 | Beato Angelico, la grande mostra a Palazzo Strozzi, Firenze
Op 26 september 2025 openen de Fondazione Palazzo Strozzi en het Museo di San Marco in Florence de grote tentoonstelling Beato Angelico voor het publiek, gewijd aan een van de meest representatieve kunstenaars van de 15e-eeuwse kunst en een van de belangrijkste protagonisten van de Italiaanse schilderkunsttraditie.
Beate Angelico is de eerste grote monografische tentoonstelling over Fra Angelico in Firenze in meer dan zeventig jaar. Deze tentoonstelling, georganiseerd door Carl Brandon Strehlke, emeritus conservator van het Philadelphia Museum of Art, samen met Stefano Casciu, regionaal directeur van de Nationale Musea van Toscane, en Angelo Tartuferi, voormalig directeur van het Museo di San Marco, is deze tentoonstelling de eerste grote Florentijnse tentoonstelling over de kunstenaar sinds de historische monografische tentoonstelling van 1955.
Ze biedt een unieke kans om het artistieke parcours van de dominicaanse monnik te volgen, van zijn beginjaren binnen de inernationale gotiek, tot zijn rol als een van de grondleggers van de renaissanceschilderkunst, en om zijn dialoog met tijdgenoten zoals Lorenzo Monaco, Masaccio, Filippo Lippi, Ghiberti, Michelozzo en Luca della Robbia te verkennen.
Zaal 1: Santa Trinita
In het begin van de vijftiende eeuw werd de Vallombrosaanse kerk van Santa Trinita een belangrijk centrum voor
particuliere mecenaat in Florence. Families als de Bartolini Salimbeni, de Strozzi en de Ardinghelli stimuleerden een uitgebreid programma van architecturale en decoratieve vernieuwing dat het complex transformeerde tot een laboratorium voor artistieke experimenten.
De tentoongestelde werken getuigen van het naast elkaar bestaan van de verhalende stijl van de internationale gotiek en de eerste openingen naar de nieuwe renaissancekunst.[2]
Rond 1420 werd de Bartolini Salimbeni-kapel gewijd aan de Maagd Maria en versierd door Lorenzo Monaco met zijn enige bekende fresco's, samen met het altaarstuk van de Annunciatie, een meesterwerk uit zijn volwassen periode. Kort daarna startte Palla Strozzi een decoratief programma dat de sacristie omvormde tot een familiegrafkapel met twee altaren. Hij gaf Gentile da Fabriano de opdracht voor de Aanbidding der Wijzen en vertrouwde Fra Angelico de voltooiing toe van het altaarstuk van de Kruisafneming, dat door Lorenzo Monaco was begonnen.[2]
Beato Angelico e Lorenzo Monaco, Deposizione dalla Croce, 1421-1424 circa; 1430-1432 circa, , tempera su tavola, 176×185 cm,
Museo Nazionale di San Marco, Firenze [7]
De Kruisafneming van Christus, werd geschilderd in opdracht van Palla Strozzi ter nagedachtenis aan zijn vader Onofrio. Het werk was bedoeld voor de sacristie van de kerk van Santa Trinita, die was omgebouwd tot familiekapel. Het is een van de eerste mijlpalen in het oeuvre van Fra' Angelico. Giorgio Vasari (1511-1574) vermeldt het in zijn Levens van de kunstenaars en vertelt ons dat “hij er zoveel zorg aan heeft besteed dat het tot de beste werken kan worden gerekend die hij ooit heeft gemaakt”.
Een andere schilder-monnik, Lorenzo Monaco (ca. 1370–ca. 1425), was in 1425 begonnen met het werk aan het altaarstuk en schilderde de drie pinakels en de predella. Na de dood van Lorenzo Monaco vertrouwde Strozzi de opdracht toe aan Fra' Angelico, die een meesterlijke mix creëerde door zowel zijn innovatieve, eigentijdse stijl als het meer traditionele gotische werk van Lorenzo Monaco te gebruiken om een altaarstuk te produceren dat bewonderenswaardig is in zijn eenheid.
In het schilderij week Fra' Angelico af van het traditionele model van het middeleeuwse altaarstuk, dat gekenmerkt werd door de juxtapositie van verschillende afzonderlijk geschilderde panelen die van elkaar gescheiden waren door zuilen en pinakels. Angelico heeft het altaarstnk, dat door Lorenzo Monaco opgevat was als een triptiek, wat nog duidelijk te zien is aan het frame, omgevormd tot één grote doorlopende scène, waarin Christus, die behoedzaam van het kruis gehaald wordt, centraal staat en aan de linkerkant geflankeerd wordt door een groep wenende vrouwen en aan de rechterkant door een groep geleerde mannen (dolti), die discussiëren over de symbolen van de passie van Christus.[7]
Fra Angelico introduceerde een nieuw model gebaseerd op een uniforme visie, waarin het verhaal zich ontvouwt in een aanzienlijk bredere ruimte die is opgebouwd volgens de regels van het perspectief, waardoor het een meer plechtige, monumentale waardigheid krijgt in een bijna theatrale setting.
Kunsthistorici hebben getracht te achterhalen of de afgebeelde figuren portretten zijn van leden van de familie Strozzi. De figuur in hedendaagse rode kledij die op de voorgrond knielt, is geïdentificeerd als Alessio Strozzi (1350-1383), die een bemiddelende rol lijkt te spelen tussen de toeschouwer en de afgebeelde gebeurtenis.[4]
Beato Angelico, Deposizione dalla Croce, 1432-1434, enkele suggestieve details, i, Museo Nazionale di San Marco di Firenze [5]
Er zijn verschillende hypothesen over de identiteit van de twee figuren in ‘hedendaagse’ kleding, rechts van het kruis, die zich onderscheiden van de mannelijke groep. Bijna alle kunsthistorici identificeren de staande man met de rode kap en de symbolen van de passie in zijn hand als Palla Strozzi zelf, terwijl sommigen veronderstellen dat de knielende jongeman in het rood, in een devotievolle houding, de zalige Alessio Strozzi is, een voorvader van de familie.[4]
Beato Angelico, Deposizione dalla Croce, 1432-1434, detail van de staande man met de rode kap en de symbolen van de passie in zijn hand, waarschijnlijk een portret van Palla Strozzi, Museo Nazionale di San Marco di Firenze [5]
Volgens Carl Brandon Strehlke heeft de kunstenaar in de krullende jongeman de zoon van Palla Strozzi afgebeeld, Lorenzo Strozzi, een knappe en ambitieuze ridder, beroemd omdat hij in januari 1428 een steekspel won en in 1432, het jaar waarin het paneel werd voltooid en tentoongesteld op het kleine altaar van de sacristie van Santa Trinita, trouwde met Alessandra di Bardo dei Bardi, een charmante, geleerde en mondaine vrouw, die zo bekend was dat Vespasiano da Bisticci zelfs een biografie aan haar wijdde. Volgens Strehlke is de keuze om Angelico de voltooiing van het door Lorenzo Monaco begonnen altaarstuk toe te vertrouwen, ook toe te schrijven aan de jonge Lorenzo Strozzi.[4]
Beato Angelico, Deposizione dalla Croce, 1432-1434, detail van de knielende jongeman in het rood, in een devotievolle houding, mogelijk een portret van Alessio Strozzi of Lorenzo Strozzi, Museo Nazionale di San Marco di Firenze [5]
Restauro Deposizione Beato Angelico - Museo di San Marco
Torna al Museo di San Marco la Deposizione di Santa Trinita del Beato Angelico restaurata grazie al sostegno dei Friends of Florence Restauro delle superfici pittoriche: Lucia Biondi - Restauro del supporto ligneo: Roberto Buda -Direzione dei lavori Angelo Tartuferi
Palazzo Strozzi, Firenze
Palazzo Strozzi, Firenze
Beato Angelico, mostra Palazzo Strozzi and Museo di San Marco, Firenze, 2025
Beato Angelico, la grande mostra a Palazzo Strozzi, Firenze
Beato Angelico, Palazzo Strozzi | Een lijst van de tentoongestelde werken vind je hier.
Torna al Museo di San Marco la Deposizione di Santa Trinita del Beato Angelico | Full Press Release
Het museum is gevestigd in het monumentale gedeelte van het dominicanenklooster van San Marco, een architectonisch meesterwerk van Michelozzo dat in opdracht van Cosimo de' Medici tussen 1437 en 1443 werd gebouwd. Het herbergt 's werelds grootste collectie werken van Beato Angelico.
La Deposizione Strozzi di Beato Angelico al Museo Nazionale di Radio3 | museodisanmarco.blog/
Fra Angelico's Deposizione en de verbanning van Palla Strozzi | www.firefiandre.be
| FIREFIANDRE | Een vlaamse bijdrage aan de geschiedenis van Firenze en toscane.
Uitstekende tweetalige introductie tot de Kruisafneming van Lorenzo Monaco en Beato Angelico.
[1] Photo Ela Bialkowska, OKNO Studio. Courtesy Fondazione Palazzo Strozzi and Museo di San Marco, Firenze, 2025.
[Beato Angelico, exhibition views, Palazzo Strozzi e Museo di San Marco, Firenze, 2025]. [2] Comunicato stampa | Persbericht van de tentoonstelling | www.palazzostrozzi.org [3] Direzione | Fra’ Angelico’s Santa Trinita Deposition Altarpiece Returns to Museo di San Marco After Restoration | Full Press Release [4] Zie Middeldorf, 1955; en M. C. Improta, 1990). Carl Brandon Strehlke stelt daarentegen op overtuigende wijze dat de kunstenaar in de krullende jongeman Lorenzo Strozzi, de zoon van Palla, heeft afgebeeld; een knappe en ambitieuze ridder, beroemd omdat hij in januari 1428 een steekspel won en in 1432, het jaar waarin het paneel werd voltooid en tentoongesteld op het kleine altaar van de sacristie van Santa Trinita, trouwde met Alessandra di Bardo dei Bardi, een charmante, geleerde en mondaine vrouw, die zo bekend was dat Vespasiano da Bisticci zelfs een biografie aan haar wijdde. Volgens Strehlke is de keuze om Angelico de voltooiing van het door Lorenzo Monaco begonnen altaarstuk toe te vertrouwen, toe te schrijven aan de jonge Lorenzo Strozzi. [Bron: La Deposizione Strozzi di Beato Angelico al Museo Nazionale di Radio3 | museodisanmarco.blog/] [5] Photo by Sailko , licensed under the Creative CommonsAttribution 3.0 Unported license [6] [7] Fra Angelico's Deposizione en de verbanning van Palla Strozzi | www.firefiandre.be
Bibliografie
Ulrich Middeldorf, L'Angelico e la scultura, 1955, Rinascimento, n. 2, pagg. 179-194.
Het artikel onderzoekt het belang van hedendaagse beeldhouwkunst en architectuur voor de schilderijen van Fra Angelico. Er wordt vooral gewezen op de fundamentele rol van Ghiberti in deze kwestie, zowel direct, tijdens de samenwerking voor het Tabernacolo dei Linaioli, als door zijn stilistische invloed in latere werken, zowel voor de weergave van architectuur als van menselijke figuren.
Carl Brandon Strehlke, Ana González Mozo, Fra Angelico and the Rise of the Florentine Renaissance, Museo del Prado & Thames & Hudson, 2019, ISBN 978-0-89467-950-6 | artgallery.yale.edu
Carl Brandon Strehlke, Ana González Mozo, Fra Angelico and the Rise of the Florentine Renaissance, Museo del Prado & Thames & Hudson, 2019 |
Rediscovering Fra Angelico: A Fragmentary History, Clay Dean, Yale University Art Gallery, New Haven, Connecticut, 2001. Exhibition and Catalogue Organized by Clay Dean, with essays by Laurence B. Kanter and Carl Brandon Strehlke.
R . Jones, “Palla Strozzi e la sagrestia di Santa Trinita," Rivista d'arte?X X X V II, 1984?
Traveling in Tuscany| Holiday homes in southern Tuscany | Podere Santa Pia
Podere Santa Pia, with a unique private swimming pool
A beautiful summer morning by the pool
The swimming pool, a serene expanse of cerulean surrounded by lush greenery and tranquil scenery