Beato Angelico, la grande mostra a Palazzo Strozzi, Firenze | Zaal 1: Santa Trinita
-

Met Beate Angelico, een  baanbrekende tentoonstelling die gewijd is aan Fra Angelico (ca. 1395–1455), brengt Firenze hulde aan een van de grote meesters van de vroege renaissance. Van 26 september 2025 tot 25 januari 2026 presenteren Palazzo Strozzi en het Museo di San Marco samen meer dan 140 werken – schilderijen, tekeningen, manuscripten en sculpturen – afkomstig uit vooraanstaande musea en collecties van over de hele wereld.
Beate Angelico is de eerste grote monografische tentoonstelling over Fra Angelico in Firenze in meer dan zeventig jaar. Ze biedt een unieke kans om het artistieke parcours van de dominicaanse monnik te volgen, van zijn beginjaren binnen de inernationale gotiek, tot zijn rol als een van de grondleggers van de renaissanceschilderkunst, en om zijn dialoog met tijdgenoten zoals Lorenzo Monaco, Masaccio, Filippo Lippi, Ghiberti, Michelozzo en Luca della Robbia te verkennen.

Het parcours in Palazzo Strozzi loopt door acht zalen, die zowel chronologisch als thematisch ingedeeld zijn. Bezoekers beginnen bij Santa Trinità, waar opdrachten van grote Florentijnse families het toneel vormen voor het vroege werk van Fra Angelico in dialoog met Lorenzo Monaco en Gentile da Fabriano. Andere secties verkennen de vrome kracht van geschilderde kruisigingen, de intieme directheid van de Madonna dell' umiltà en Angelico's grote opdrachten in Cortona, Perugia en elders. De latere zalen richten zich op zijn Romeinse jaren, met onder meer werken die verband houden met de verloren gegane fresco's van het Vaticaan, en ten slotte de blijvende band met de familie Medici, vertegenwoordigd door meesterwerken als de Armadio degli Argenti en het Bosco ai Frati-altaarstuk.

Zaal 1: Santa Trinita

In het begin van de vijftiende eeuw werd de Vallombrosaanse kerk van Santa Trinita een belangrijk centrum voor
particuliere mecenaat in Florence. Families als de Bartolini Salimbeni, de Strozzi en de Ardinghelli stimuleerden een uitgebreid programma van architecturale en decoratieve vernieuwing dat het complex transformeerde tot een laboratorium voor artistieke experimenten [2].
De tentoongestelde werken getuigen van het naast elkaar bestaan van de verhalende stijl van de internationale gotiek en de eerste openingen naar de nieuwe renaissancekunst.[2]

De Deposizione dalla Croce (kruisafneming van Christus, werd in 1429 geschilderd in opdracht van Palla Strozzi ter nagedachtenis aan zijn vader Onofrio voor de sacristie van de kerk van Santa Trinita, die was omgebouwd tot familiekapel, en is een van de eerste mijlpalen in het volwassen oeuvre van Fra' Angelico. Giorgio Vasari (1511-1574) vermeldt het in zijn Levens van de kunstenaars en vertelt ons dat “hij er zoveel zorg aan heeft besteed dat het tot de beste werken kan worden gerekend die hij ooit heeft gemaakt”.

In het schilderij week Fra' Angelico af van het traditionele model van het middeleeuwse altaarstuk, dat gekenmerkt werd door de juxtapositie van verschillende afzonderlijk geschilderde panelen die van elkaar gescheiden waren door zuilen en pinakels. Hij introduceerde een nieuw model gebaseerd op een uniforme visie, waarin het verhaal zich ontvouwt in een aanzienlijk bredere ruimte die is opgebouwd volgens de regels van het perspectief, waardoor het een meer plechtige, monumentale waardigheid krijgt in een bijna theatrale setting.[3]

Rond 1420 werd de Bartolini Salimbeni-kapel gewijd aan de Maagd Maria en versierd door Lorenzo Monaco met zijn enige bekende fresco's, samen met het altaarstuk van de Annunciatie, een meesterwerk uit zijn volwassen periode. Kort daarna startte Palla Strozzi een decoratief programma dat de sacristie omvormde tot een familiegrafkapel met twee altaren. Hij gaf Gentile da Fabriano de opdracht voor de Aanbidding der Wijzen en vertrouwde Fra Angelico de voltooiing toe van het altaarstuk van de Kruisafneming, dat door Lorenzo Monaco was begonnen.
Het veelluik voor de Ardinghelli-kapel maakte ook deel uit van de renovatie van de kerk. Het werk van Giovanni Toscani werd gemaakt ter gelegenheid van een huwelijksalliantie met de Strozzi. Santa Trinita is een zeldzaam voorbeeld van complex mecenaat waarin devotie, dynastieke herinnering en artistieke talen nauw met elkaar verweven zijn.[2]

Deposizione dalla Croce, 1432-1434

De Kruisafneming (Deposizione dalla Croce) van Fra Angelico, werd tussen 1432 en 1434 gemaakt voor de sacristie van de basiliek Santa Trinita, ook wel de Strozzi-kapel genoemd. Het is het hoofdpaneel van het altaarstuk van Santa Trìnita, dat vandaag de dag bewaard wordt in het Nationaal Museum San Marco in Firenze.

Giorgio Vasari beschreef het als “geschilderd door een heilige of een engel”.