Masaccio, Il Pagamento del Tributo (Cristo tra gli apostol), fresco in de Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze

Masaccio, Il Pagamento del Tributo, fresco in de Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze

De Basilica di Santa Maria del Carmine in Firenze is vooral bekend om de fresco’s in de Cappella Brancacci, die scènes verbeelden uit het leven van de apostel Petrus. Het is een van de mooiste voorbeelden van Florentijnse renaissance schilderkunst. In het bovenste register van de linkermuur schilderde Masaccio twee scenes, de Cacciata dei progenitori dall'Eden (Verdrijving van Adam en Eva uit het Paradijs) en de al even beroemde grote scène van Il Pagamento del Tributo. Dit fresco, geschilderd door de kunstenaar tussen 1424 en 1425, wordt vandaag de dag nog steeds erkend als een absoluut meesterwerk van renaissancekunst. De scène illustreert een bladzijde uit het evangelie van Marcus (17:24-27), waarin Christus, die, met zijn apostelen aangekomen in de stad Kafarnaüm, door een gabelliere wordt tegengehouden om een tol te betalen en waar Jezus Petrus opdraagt een munt te vinden in de bek van een vis om de tempelbelasting te betalen. Masaccio's meesterwerk toont drie momenten van deze beroemde evangeliepagina tegelijkertijd, volgens de oude, uit de Middeleeuwen stammende gewoonte om verschillende episodes in één enkele scenische ruimte te af te beelden. De centrale scène stelt de tollenaar voor die de tol eist. Het hoofd van Christus is het verdwijnpunt van het schilderij, waardoor de ogen van de toeschouwer naar dat specifieke punt worden geleid. Zowel Christus als Petrus wijzen vervolgens naar het linkerdeel van het schilderij, waar de volgende scène zich op de achtergrond afspeelt : Petrus, geknield aan de oever van het meer, neemt het geld uit de bek van de vis. De laatste scène (waarin Petrus de tollenaar betaalt) bevindt zich rechts, gescheiden van de centrale scène door de omlijsting van een architectonisch bouwwerk. Het is opmerkelijk dat Masaccio ervoor heeft gekozen het wonder naar een ondergeschikte positie te verwijzen, omdat het wonder zelf uiteindelijk van relatief belang is. Masaccio past hier een unieke techniek toe door het gebruik van atmosferisch, of luchtperspectief: zowel de bergen op de achtergrond als de figuur van Petrus links zijn vager en lichter geschilderd dan de voorwerpen en personages op de voorgrond, waardoor een illusie van diepte ontstaat[3].

Masaccio, Il Pagamento del Tributo, dettaglio della testa di Cristo, fresco in de Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze [1]
De personages zijn op klassieke wijze afgebeeld. Masaccio rangschikte de figuren in een halfronde opstelling, een patroon dat een klassieke oorsprong heeft, later werd overgenomen door de vroeg-christelijke kunst (afbeeldingen van Jezus en de apostelen) en uiteindelijk opnieuw werd geïnterpreteerd door kunstenaars als Brunelleschi, voor wie het geometrische patroon dat de perfectie van de cirkel symboliseerde. Het belang van dit fresco schuilt in het revolutionaire gebruik van perspectief en clair-obscur. Het werk wordt ook beschouwd als een van de eerste schilderijen met een verdwijnpunt (in eenpuntsperspectief), in dit geval convergerend op het hoofd van Christus. Ook Masaccio's gebruik van licht was revolutionair: in dit fresco vallen de schaduwen van de figuren weg van het kapelraam, alsof de figuren erdoor worden verlicht. Hierdoor ontstond een clair-obscur effect, waardoor de lichamen driedimensionale vormen kregen [3].

Masaccio, Il Pagamento del Tributo (dettaglio, la Pesca di Pietro)	Masaccio, Il Pagamento del Tributo (dettaglio, la Pesca di Pietro), affresco nella Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze	Masaccio, Il Pagamento del Tributo, particolare della pesca miracolosa con Pietro che estrae la moneta dal pesce

Pagamento del tributo	Il pagamento (dettaglio)	Masaccio, Il Pagamento del Tributo, particolare mano del gabelliere


Masaccio, Il Pagamento del Tributo(particolare Pietro)	Masaccio, Il Pagamento del Tributo (dettaglio Gesù), Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze	Masaccio, Il Pagamento del Tributo, particolare uno degli apostoli di Cristo

Album de Brancacci Kapel, Santa Maria del Carmine, Firenze, Il Tributo

La Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze	La Cappella Brancacci, visione della parete sinistra, Santa Maria del Carmine, Firenze	La Cappella Brancacci, visione della parete sinistra e la cupola della ristrutturazione settecentesca, Santa Maria del Carmine, Firenze

Masaccio, Cacciata dei progenitori dall'Eden, La Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze	Masaccio, Il Pagamento del tributo e adestra La predica di San Pietro	Affreschi sulla parete sinistra della Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze


[1]
Affrescchi Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine Registro mediano 1 - Masolino, La tentazione di Adamo ed Eva (pilastro di destra) 2 - Masaccio, La cacciata di Adamo ed Eva dal Paradiso terrestre (pilastro di sinistra) 3 - Masaccio, Il tributo 4 - Masolino, La predica di San Pietro 5 - Masaccio, Il battesimo dei neofiti 6 - Masolino, La guarigione dello zoppo e la resurrezione di Tabita Registro inferiore 7 - Masaccio, La distribuzione dei beni e la morte di Anania 8 - Masaccio, San Pietro risana con l’ombra 9 - Filippino Lippi, San Pietro visitato in carcere da San Paolo 10 - Masaccio e Filippino Lippi, La resurrezione del figlio di Teofilo e San Pietro in cattedra 11 - Filippino Lippi, San Pietro liberato dal carcere 12 - Filippino Lippi, La disputa dei Santi Pietro e Paolo con Simon Mago e la crocifissione di San Pietro

Album de Brancacci Kapel, Santa Maria del Carmine, Firenze

Bibliografie La Chapelle Brancacci et l'œuvre de Masaccio, Alberto Amaducci, Beccocci editore (1978). Umberto Baldini, Ornella Casazza, La Cappella Brancacci, Olivetti Electa, Milano, 1990 Alessandro Salucci, Masaccio e la cappella Brancacci. Note storiche e teologiche, 2014, Polistampa, EAN: 9788859613923 Gloria Fossi, Masaccio. Ediz. illustrata, 6 aprile 2016, Giunti Editore, Collana: Dossier d’art, EAN: 9788809993655 Mario Carniani, La Cappella Brancacci a Santa Maria del Carmine, in AA.VV., Cappelle del Rinascimento a Firenze, Firenze, Editrice Giusti, 1998 . Ugo Procacci : Masaccio. La cappella Brancacci. Sadea Editore, Firenze, 1965. John Spike, Masaccio, Rizzoli libri illustrati, Milano 2002 (ISBN 88-7423-007-9). Guida d'Italia, Firenze e provincia ("Guida Rossa"), Edizioni Touring Club Italiano, Milano 2007 (per la storia della cappella dopo il XV secolo). Ornella Casazza, Masaccio e la cappella Brancacci, Scala/Riverside, 1990, 79 p. (ISBN 978-0-09-470430-5) . Daniel Arasse, L'Homme en perspective : Les primitifs d'Italie, Paris, Hazan, 2008, 336 p. (ISBN 978-2-7541-0272-8) . Damien Wigny, Au coeur de Florence : Itinéraires, monuments, lectures, 1990 Pierluigi De Vecchi ed Elda Cerchiari, I tempi dell'arte, volume 2, Bompiani, Milano 1999. ISBN 88-451-7212-0 Furio Rinaldi, Destined for greatness: Michelangelo’s first known study of a nude \| www.christies.com

Art in Tuscany \| Filippo (Filippino) Lippi \| Brancacci Chapel in Santa Maria del Carmine, Florence \| Masaccio \| Brancacci Chapel in Santa Maria del Carmine \| Masolino da Panicale \| Brancacci Chapel in Santa Maria del Carmine Giorgio Vasari \| Lives of the Most Eminent Painters Sculptors and Architects \| Masaccio \| Masolino pittore (it) Visita il cantiere La Cappella Brancacci \| www.cultura.comune.fi.it La storia in breve Gli affreschi La linea del tempo De Cappella Brancacci De Cappella Brancaccibevindt zich in de Santa Maria del Carmine,in Firenze in Oltrarno, aan de zuidkant van de Arno. De toegang tot de Brancacci-kapel bevindt zich rechts van de kerk, in de bijbehorende kloostergang. Tickets
		Il gabelliere of de belastinginner


Kaart Santa Maria del Carmine, Firenze \| Grotere kaart weergeven
[1] Deze afbeelding is in het publieke domein. Quest'opera è nel pubblico dominio. Ontleend aan John T. Spike, Masaccio, Rizzoli libri illustrati, Milano 2002. [2] Photo by jean louis mazieres, published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-NC-SA 2.0) license. [3] Bron: Painting during the early Renaissance (1400-1495). The Tuscan painters. Masaccio \| www.arsartisticadventureofmankind.wordpress.com (url visited on Februari 7 2023)