|
|
|
|
|
|
Filippino Lippi, San Pietro visitato in carcere da San Paolo, affresco nella Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze [1]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Filippino Lippi, San Pietro visitato in carcere da San Paolo, affresco nella Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze
|
|
|
|
|
|
De Basilica di Santa Maria del Carmine ligt in de wijk Oltrarno in Firenze en is vooral bekend om de fresco’s in een van de zijkapellen van de kerk, de Cappella Brancacci. De fresco’s in de kapel tonen 15 scènes uit het leven van de apostel Petrus en is een van de mooiste voorbeelden van Florentijnse renaissance schilderkunst.
De Brancacci kapel heeft een lange en donkere geschiedenis. In 1424 gaf Felice Brancacci, een rijke Florentijnse zijdehandelaar, Masolino en Masaccio de opdracht om de Brancacci kapel, zijn familiekapel in de Chiesa del Carmine, met fresco's te decoreren. Volgens de overeenkomst zouden de twee kunstenaars de muren volledig bedekken met een cyclus fresco's met scènes uit het leven van Petrus.
De decoratie van de Brancacci-kapel bleef onvoltooid, waarschijnlijk door Masaccio's vertrek naar Rome in 1427, waar hij overleed. Bovendien verhinderde de verbanning van de beschermheer Felice Brancacci in 1436 elke mogelijkheid van voltooiing door andere kunstenaars; het is zelfs waarschijnlijk dat sommige delen die al door Masaccio waren geschilderd, werden verwijderd in een soort damnatio memoriae omdat ze portretten van de familie Brancacci bevatten.
Pas toen de familie in 1480 weer in de stad werd opgenomen, kon worden overgegaan tot voltooiing van de frescocyclus, waarbij de taak werd toevertrouwd aan de kunstenaar die het meest trouw was aan Masaccio's traditie, Filippino, zoon van Filippo Lippi. Er wordt aangenomen dat Masaccio al een Kruisiging van Petrus had geschilderd achter het altaar, dat rond 1458 werd afgebroken toen de kapel werd gewijd aan de Madonna del Popolo, de naam van een mooi 13de-eeuws paneel dat er nog steeds staat, waardoor de achterwand moest worden gewijzigd.
De interventie van Lippi is niet precies gedocumenteerd, maar kan dankzij enkele door Vasari aangehaalde aanwijzingen worden gedateerd rond 1485, de jaren waarin de schilder, toen 25 jaar oud, belangrijke persoonlijke opdrachten begon te krijgen.
San Pietro liberato dal carcere, de bevrijding van de heilige Petrus uit de gevangenis
De scène van de bevrijding van Petrus uit de gevangenis kan worden gedateerd op ca. 1482-1485, en bevindt zich op de linkerpijler, onder Masaccio's Verdrijving uit het Paradijs.
|
|
Filippino Lippi, San Pietro visitato in carcere da San Paolo (a destra, un estratto dalla resurrezione del figlio di Teofilo), affresco nella Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze [2]
|
Het tafereel van Het bezoek van Paulus aan Petrus in de gevangenis bevindt zich op de linkerpijler, onder Masaccio's Verdrijving uit het Paradijs. Het fresco stelt de heilige voor die uit een getralied raam kijkt, terwijl de bezoeker met zijn rug naar de toeschouwer staat. Misschien volgde de scène een ontwerp van Masaccio, zoals de perfecte architectonische continuïteit met de aangrenzende scène van de Opstanding van de zoon van Theophilus zou aantonen.
Het decor van het fresco is een getrouwe echo van dat van de tegenoverliggende muur waar San Pietro liberato dal carcere zich in dezelfde gevangenis bevindt. Ook hier is de architectuur verbonden met die van de aangrenzende scène en kan men Filippino's inspanning zien om zich aan te passen aan Masaccio's stijl. De verwantschap in toon en kleur is opvallend.
|
|
Filippino Lippi, San Pietro visitato in carcere da San Paolo (particolare), fresco in de Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze [3]
|
Filippino probeerde zijn stijl te temperen door zijn palet aan te passen aan de kleuren van de oudere fresco's en de plechtige setting van de figuren te handhaven om de homogeniteit van het geheel niet te doorbreken. Dit blijkt vooral uit de massieve figuur van Paulus, met zijn opvallende brede rode mantel.
|
|
Filippino Lippi, San Pietro visitato in carcere da San Paolo (particolare della figura massiccia di san Paolo di spalle), fresco in de Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze [3]
|
Meer verschillend is de behandeling van de figuur van Petrus achter het traliewerk, een portret dat gemarkeerd wordt door een meer volwassen clair-obscur en begiftigd met de contourlijn die typisch is voor de intellectualistische stijl van de renaissance ten tijde van Lorenzo il Magnifico.°
|
|
Filippino Lippi, San Pietro visitato in carcere da San Paolo (particolare di san Pietro dietro le sbarre), fresco in de Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenzee [3]
|
De fresco's in de kapel werden geschilderd door drie kunstenaars en van de twaalf fresco's heeft Masaccio er ongeveer de helft (volledig of gedeeltelijk) geschilderd. Filippino Lippi heeft bijna zestig jaar later aan de linkerwand het Bezoek van Paulus aan Petrus in de gevangenis en de afwerking van het tafereel met de Opwekking van de zoon van Theofilus voor zijn rekening genomen. Aan de rechterkant van de kapel schilderde hij de Kruisiging van Petrus en het Dispuut met Simon de Magiër en de Bevrijding van Petrus uit de gevangenis geschilderd.
|
|
|
|
|
|
|
La Cappella Brancacci, affreschi sulla parete sinistra della Cappella Brancacci, in basso a sinisstra, l'affresco San Pietro visitato in carcere da San Paolo, Santa Maria del Carmine, Firenze [2]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Affrescchi Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine
Registro mediano
1 - Masolino, La tentazione di Adamo ed Eva (pilastro di destra)
2 - Masaccio, La cacciata di Adamo ed Eva dal Paradiso terrestre (pilastro di sinistra)
3 - Masaccio, Il tributo
4 - Masolino, La predica di San Pietro
5 - Masaccio, Il battesimo dei neofiti
6 - Masolino, La guarigione dello zoppo e la resurrezione di Tabita
Registro inferiore
7 - Masaccio, La distribuzione dei beni e la morte di Anania
8 - Masaccio, San Pietro risana con l’ombra
9 - Filippino Lippi, San Pietro visitato in carcere da San Paolo
10 - Masaccio e Filippino Lippi, La resurrezione del figlio di Teofilo e San Pietro in cattedra
11 - Filippino Lippi, San Pietro liberato dal carcere
12 - Filippino Lippi, La disputa dei Santi Pietro e Paolo con Simon Mago e la crocifissione di San Pietro
|
|
|
|
Album de Brancacci Kapel, Santa Maria del Carmine, Firenze, Il Tributo
|
|
|
|
|
|
|
|
Filippino Lippi, affreschi sulla parete destra della Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze
|
|
Affreschi sulla parete destra della Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze
|
|
Filippino Lippi, affreschi sulla parete destra della Cappella Brancacci (Disputa di Simon Mago e crocifissione di san Pietro), Santa Maria del Carmine, Firenze
|
OKOp de pilaar tegenover San Pietro visitato in carcere schilderde Lippi de scene waarin Petrus door een engel uit zijn cel bevrijd wordt. De scène SSan Pietro liberato dal carcere bevindt zich op de rechterpijler, onder Masolino's Zondeval.
|
|
|
|
|
|
Filippino Lippi, San Pietro liberato dal carcere (particolare di san Pietro che viene liberato di prigione da un angelo)
|
|
Filippino Lippi, San Pietro liberato dal carcere (particolare san Pietro e l'angelo)
|
|
Filippino Lippi, San Pietro liberato dal carcere (particolare della guardia, armata di spada)
|
Bibliografie
Mario Carniani, La Cappella Brancacci a Santa Maria del Carmine, in AA.VV., Cappelle del Rinascimento a Firenze, Editrice Giusti, Firenze 1998.
Giulia Cosmo, Filippino Lippi, serie Art dossier, Giunti, Firenze 2001. ISBN 8809020316
|
|
|
|
|
|
Art in Tuscany | Filippo (Filippino) Lippi | Brancacci Chapel in Santa Maria del Carmine, Florence | Masaccio | Brancacci Chapel in Santa Maria del Carmine |
Masolino da Panicale | Brancacci Chapel in Santa Maria del Carmine
Giorgio Vasari | Lives of the Most Eminent Painters Sculptors and Architects | Masaccio | Masolino pittore (it)
Belijk de Brancacci-kapel driedimensioneel | 3D weergave van de kapel |
Visita il cantiere La Cappella Brancacci
| www.cultura.comune.fi.it
La storia in breve
Gli affreschi
La linea del tempo
|
|
Kaart Santa Maria del Carmine, Firenze | Grotere kaart weergeven
|
[1] Foto di Nicola Quirico, licenziato in base ai termini della licenza Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International.
[2] Photo by jean louis mazieres, published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-NC-SA 2.0) license.
|
° Deze pagina maakt gedeeltelijk gebruik van materiaal van het Wikipedia artikel San Pietro in carcere visitato da san Paolo waarvan de originele Italiaanse tekst beschikbaar is onder de Creative Commons Attribution-ShareAlike License licentie. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|