|
|
Simone Martini was een Italiaanse schilder uit Siena aan het begin van de 14e eeuw. Hij was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Siënese schilderkunst. Simone was bevriend met de dichter Francesco Petrarca en werkte voor illustere opdrachtgevers zoals de Angevins en het pauselijk hof in Avignon. Hij deelde zijn atelier met Lippo Memmi, met wie hij verwant was omdat hij met zijn zus was getrouwd.[2]
Een van de beroemdste meesterwerken van Simone is de Annunciatie. Martini schilderde dit altaarstuk met zijn zwager Lippo Memmi in 1333. Het altaarstuk was bestemd voor het altaar van Sant'Ansano in de kathedraal van Siena, waar het bleef tot 1676. Het werk werd aan het einde van de 17e eeuw overgebracht naar de kerk van Sant'Ansano in Castelvecchio, waar het is opgenomen in een inventaris van 1741, waarin het wordt genoemd bij de toegangsdeur. In 1799 liet Granduca Ferdinando III het werk overbrengen naar de Galleria degli Uffizi in Firenze. Het wordt vandaag de dag nog steeds bewaard in dit museum en is er een van de belangrijkste attracties.
Het schilderij geldt als een van de grootste meesterwerken van de 14e-eeuwse schilderkunst in Europa.
Annunciazione tra i santi Ansano e Massima, 1333
De twee heiligen op de zijpanelen, Sint Ansanus en Sint Margaretha, werden naar Simone's ontwerp geschilderd door zijn leerling en zwager Lippo Memmi. De inscriptie op het paneel vermeldt dat Lippo Memmi, wiens zus met Simone Martini in 1324 was getrouwd, meewerkte aan het altaarstuk. Een deel van het originele houtwerk is onderaan het retabel nog steeds te zien en draagt de handtekening van beide kunstenaars met de inscriptie “SYMON MARTINI ET LIPPVS MEMMI DE SENIS ME PINXERVNT ANNO DOMINI MCCCXXXIII”.
Op basis van stilistische gronden is het mogelijk om het centrale paneel met de Annunciatiescène te herkennen als het werk van Simone, en de rondellen met de profeten (Jeremia, Ezechiël, Jesaja en Daniël) en de twee heiligen in de zijpanelen (Ansanus en Maxima) aan Lippo.
|
|
|
|
|
|
|
Simone Martini e Lippo Memmi, Annunciazione tra i santi
Ansano e Massima (particolare Santa Massima, madre di Ansano, con un ramo di palma nella mano sinistra, una croce nell'altra mano) [1] |
De setting waarin de scène zich afspeelt is niet gedefinieerd, maar de weinige afgebeelde elementen - de marmeren vloer, de rijkelijk bewerkte hoge stoel, de kostbare stoffen, het boek dat Maria las voor de hemelse verschijning - lijken bij de levensstijl te horen van de meer welvarende klasse in de 14e eeuw. Boven, in het midden van het retabel, is de Heilige Geest afgebeeld in de vorm van een duif omringd door engelen. Daaronder de vaas met lelies, het symbool van de Zoon van God en Maria's zuiverheid. Op de mysteries van de Menswording wordt gezinspeeld door de boekrollen die worden vastgehouden door de profeten die zijn afgebeeld in de rondellen van de lijst, van links naar rechts Jeremia, Ezechiël, Jesaja en Daniël. Aan weerszijden van de Annunciatie staan de martelaar en beschermheilige van Siena Ansanus, die het vaandel met de kleuren van Siena draagt, en rechts waarschijnlijk Maximus, moeder van Ansanus. De inscriptie aan haar voeten, die haar met Judith identificeert, is vals [2].
|
|
Simone Martini e Lippo Memmi, Annunciazione tra i santi Ansano e Massima,
(particolari della Maddona), 1333, Galleria degli Uffizi, Firenze [4]
|
Bovenaan, in het midden van het tafereel, is de Heilige Geest afgebeeld in de vorm van een duif, omringd door serafijnen.
De aartsengel Gabriël houdt in zijn linkerhand een olijftak omhoog, symbool van vrede. De lelie verwijst naar de reinheid van Maria, maar heeft hier ook een politieke betekenis. De lelie is ook het symbool van Firenze. In Siena, dat rivaliseerde met Firenze werd een olijftak gebruikt.
|
|
Simone Martini e Lippo Memmi, Annunciazione tra i santi Ansano e Massima (In alto, al centro della scena, è raffigurato lo Spirito santo in forma di colomba circondata da angeli), 1333, Galleria degli Uffizi, Firenze [1]
|
|
|
Simone Martini e Lippo Memmi, Annunciazione tra i santi Ansano e Massima (tondi dai quali si affacciano i profeti Isaia e Daniele, con cartigli che alludono al mistero dell’Incarnazione), 1333, Galleria degli Uffizi, Firenze
|
De teksten op de boekrollen:
In het medaillon van Jesaja :
“ECCE VIRGO CONCIPIE[T] ET PARIET FILIVM ET VOC[ABITVR NOMEN EIVS EMMANVEL]”
«[Propter hoc dabit Dominus ipse vobis signum]: ecce virgo concipiet, et pariet filium, et voc abitur nomen ejus Emmanuel ]”
(Perciò il Signore stesso vi darà un segno:) Ecco, la vergine è incinta, darà alla luce un figlio, che chiamerà Emmanuele [cioè: Dio-con-noi].
'(Daarom zal de Heer zelf ulieden een teeken geven:) Zie, de Maagd zal ontvangen en eenen Zoon baren, en zijn naam zal genoemd worden Emmanuel'.
[Isaja 7:14.]
In het medaillon van Daniël:
“ASPICIEBAM … ET ECCE CV[M] NVB[IBVS] CELI Q[VAS]I FILI[VS] HO[MIN]I VENIEBAT”
“Aspiciebam [ergo in visione noctis], et ecce cum nubibus caeli quasi filius hominis veniebat, et usque ad antiquum dierum pervenit et in conspectu ejus obtulerunt eum”
Guardavo, durante le visioni notturne, e lo videro venire, con le nubi del cielo, come un Figlio dell'uomo; raggiunse il Vecchio e lo condussero davanti a lui).
Ik zag dan in het gezicht bij nacht, en zie, met de wolken des hemels kwam als een menschenzoon, en hij kwam tot bij den oude van dagen, en voor diens aangezicht bracht men hem.
[Daniël, 7, 13.]
|
|
|
|
Simone Martini e Lippo Memmi, Annunciazione tra i santi Ansano e Massima (tondo con il profeta Isaja), 1333, Galleria degli Uffizi, Firenze
|
|
Simone Martini e Lippo Memmi, Annunciazione tra i santi Ansano e Massima (tondo con il profeta Daniele), 1333, Galleria degli Uffizi, Firenze
|
|
|