| |
|
 |
 |
|
|
Masolino di Panicale, Guarigione dello storpio, particolare di San Pietro e San Giovanni, e sullo sfondo, una piazza fiorentina con palazzi visti in prospettiva, Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze [1]
|
|
![Toacana ] Galleria di immagini](/titels/albump.gif) |
|
| |
 |
|
|
| |
|
Masolino, Guarigione dello storpio e resurrezione di Tabita, affresco nella Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze
|
|
|
|
| |
|
De Basilica di Santa Maria del Carmine ligt in de wijk Oltrarno in Firenze en heeft een lange en donkere geschiedenis. De kerk is vooral bekend om de fresco’s in de Cappella Brancacci, een van de zijkapellen van de kerk. De faam van deze kapel is te danken aan de aanwezigheid van een buitengewone cyclus fresco's, die gemaakt werden door Masaccio en Masolino da Panicale en meer dan vijftig jaar later zouden voltooid worden door Filippino Lippi. De fresco's werden gemaakt in opdracht van Felice Brancacci, die van 1422 tot ongeveer 1436 de beschermheer van de kapel was [2].
De fresco’s in de kapel tonen 15 scènes uit het leven van de apostel Petrus en is een van de mooiste voorbeelden van Florentijnse renaissance schilderkunst.
De cyclus begint op de rechterzijwand van de kapel met de Tentazione di Adamo ed Eva (de Verzoeking van Adam en Eva) door Masolino, een fresco in een hoge en smalle lijst op de dikte van de boog die de kapel begrenst. Daarnaast schilderde Masolino de Guarigione dello storpio e resurrezione di Tabita.
Het grote fresco in het bovenste register van de rechterwand toont twee wonderen, de genezing van de kreupele en de opstanding van Tabitha, die volgens de Handelingen respectievelijk in Lydda en Jaffa plaatsvonden, maar hier in een enkele enscenering zijn samengebracht.
Links staan Petrus en Johannes voor een mooi in perspectief geschilderde loggia, en een lamme die zal genezen worden. De kreupele man heft een arm op en smeekt om geld, zich nog steeds niet bewust van de persoon die voor hem staat, dat het Petrus is die op het punt staat hem te genezen [3].
|
 |
Masolino, Guarigione dello storpio e resurrezione di Tabita (particolare di un uomo storpio, seduto davanti a una loggia, alza un braccio chiedendo l'elemosina), affresco nella Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze [1]
|
De kreupele links kan, vooral in tegenstelling tot de twee rijke Florentijnen die langslopen, zou kunnen gelezen worden als een soort expliciete aristocratische zelfvoldaanheid in de vergelijking tussen de glanzende wereld van de hoven en haar nederige en armzaligelijkende tegenpool. Maar bij Masolino, in vergelijking met andere schilders zoals Gentile da Fabriano, lijkt dit contrasterende element afgezwakt, misschien onder invloed van Masaccio. De opmerkelijke picturale behandeling verleent de figuur van de kreupele een menselijke waardigheid die meer in overeenstemming is met de ideeën van de Florentijnse renaissance°.
|
|
Masolino, dettagli dell'affresco Guarigione dello storpio e resurrezione di Tabita,
sulla parete destra della Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze [2]
|
|
|
|
| |
|
|
De perspectivische precisie van de achtergrond bracht Roberto Longhi ertoe het ontwerp dit gedeelte toe te schrijven aan Masaccio, een hypothese die nu grotendeels is verworpen. Men ziet hierin eerder een bereidheid van Masolino om zich aan te passen aan Masaccio's vernieuwingen°.
De stelling dat Masolino en Masaccio tegelijkertijd in deze kapel werkten, wordt ondersteund door de buitengewone perspectivische eenheid van de scènes in deze cyclus: niet alleen heeft elk paneel zijn eigen verdwijnpunt en komen alle dieptelijnen daarin samen, maar ook komen de afzonderlijke verdwijnpunten van de scènes op de tegenoverliggende muren, Il Tributo en Guarigione dello storpio e resurrezione di Tabita, perfect overeen[2].
|
|
|
| |
|
|
|
|
Album de Brancacci Kapel, Santa Maria del Carmine, Firenze, Il Tributo
|
|
|
 |
|
 |
|
 |
La Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze
|
|
Masolino, Guarigione dello storpio e resurrezione di Tabita (dettaglio dei nobili in piazza e san Pietro, raffigurato con barba e capelli bianchi e con un manto dorato)
|
|
Masolino, Guarigione dello storpio e resurrezione di Tabita (particolare due ricchi fiorentini a passeggio)
|
 |
|
 |
|
 |
Masolino, Guarigione dello storpio e resurrezione di Tabita (dettaglio dello sfondo architettonico)
|
|
Masolino, Guarigione dello storpio, particolare di San Pietro, raffigurato con barba e capelli bianchi e con un manto dorato, e San Giovanni
|
|
Masolino, Guarigione dello storpio, particolare di San Giovanni, con capelli biondi e ricci e un manto rosa
|
|
Affrescchi Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine
Registro mediano
1 - Masolino, La tentazione di Adamo ed Eva (pilastro di destra)
2 - Masaccio, La cacciata di Adamo ed Eva dal Paradiso terrestre (pilastro di sinistra)
3 - Masaccio, Il tributo
4 - Masolino, La predica di San Pietro
5 - Masaccio, Il battesimo dei neofiti
6 - Masolino, La guarigione dello zoppo e la resurrezione di Tabita
Registro inferiore
7 - Masaccio, La distribuzione dei beni e la morte di Anania
8 - Masaccio, San Pietro risana con l’ombra
9 - Filippino Lippi, San Pietro visitato in carcere da San Paolo
10 - Masaccio e Filippino Lippi, La resurrezione del figlio di Teofilo e San Pietro in cattedra
11 - Filippino Lippi, San Pietro liberato dal carcere
12 - Filippino Lippi, La disputa dei Santi Pietro e Paolo con Simon Mago e la crocifissione di San Pietro
|
Bibliografie
John T. Spike, Masaccio, Rizzoli libri illustrati, Milano 2002 ISBN 88-7423-007-9
Mario Carniani, La Cappella Brancacci a Santa Maria del Carmine, in AA.VV., Cappelle del Rinascimento a Firenze, Editrice Giusti, Firenze 1998.
Pierluigi De Vecchi ed Elda Cerchiari, I tempi dell'arte, volume 2, Bompiani, Milano 1999. ISBN 88-451-7212-0
Umberto Baldini, Ornella Casazza, La Cappella Brancacci, Mondadori Electa, 1990, Milano, 1990
|
 |
|
|
|
|
Art in Tuscany | Filippo (Filippino) Lippi | Brancacci Chapel in Santa Maria del Carmine, Florence | Masaccio | Brancacci Chapel in Santa Maria del Carmine |
Masolino da Panicale | Brancacci Chapel in Santa Maria del Carmine
Giorgio Vasari | Lives of the Most Eminent Painters Sculptors and Architects | Masaccio | Masolino pittore (it)
Visita il cantiere La Cappella Brancacci
| www.cultura.comune.fi.it
La storia in breve
Gli affreschi
La linea del tempo
|
|
Kaart Santa Maria del Carmine, Firenze | Grotere kaart weergeven
|
[1] Photo by jean louis mazieres, published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-NC-SA 2.0) license.
Jarenlang werd Masolino da Panicale beschouwd als een leermeester van Masaccio, terwijl critici tegenwoordig eerder geneigd zijn te geloven dat de samenwerking tussen Masolino en Masaccio geen relatie was van leerling en meester maar eerder gebaseerd was op een eenvoudige professionele samenwerking. Zijn naam Masolino da Panicale werd voor het eerst aan hem werd toegeschreven door Vasari in zijn Vite en de naam da Panicale bedacht, hoewel deze naam in geen enkel hedendaags document voorkomt.
[2] Ontleend aan Francesca Interguglielmi, La Cappella Brancacci: il nuovo sguardo della pittura | www.finestresullarte.info, geconsulteerd 13 februari 2023.
[3] In de nieuwe statenvertaling klinkt het verhaalvan Petrus en Eneas zo:
32 En het gebeurde dat Petrus, toen hij overal rondreisde, ook bij de heiligen kwam die in Lydda woonden.
33 En daar vond hij een man van wie de naam Eneas was, die al acht jaar op bed lag en verlamd was.
34 En Petrus zei tegen hem: Eneas, Jezus Christus maakt u gezond; sta op en maak voor uzelf uw bed op! En hij stond meteen op.
35 En allen die in Lydda en Sarona woonden, zagen hem en bekeerden zich tot de Heere.
[Herziene Statenvertaling | herzienestatenvertaling.nl]
In de zoveel mooiere Willibrordvertaling klinkt het verhaal van Petrus en Eneas zo:
"32 Eens kwam Petrus op een grote rondreis ook bij de leerlingen die in Lydda woonden, 33 en trof daar een zekere Eneas aan, die reeds acht jaar wegens verlamming het bed moest houden. 34 Petrus sprak tot hem: “Eneas, Jezus Christus geneest u, sta op en maak zelf uw bed in orde.” Onmiddellijk stond hij op. 35 Alle inwoners van Lydda en van de Saronvlakte zagen hem en bekeerden zich tot de Heer."
|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
