|
|
Allegoria dell'Amor celeste of De Allegorie van de hemelse liefde, bevindt zich in de Chigi Saracini-collectie in Siena. Het schilderij is een werk an Giovanni Antonio Bazzi, beter bekend als Il Sodoma, een belangrijke schilder die actief was tijdens de late renaissance.
Het thema van de hemelse liefde was bijzonder geliefd in neoplatoonse kringen in het 15e-eeuwse Firenze. Als jongeman verhuisde Sodom naar Siena, waar hij ook in contact kwam met de Florentijnse cultuur, waarmee deze allegorie is doordrenkt.
We hebben een vrouwenfiguur, ouderwets gekleed, met een gele tuniek en een roodgroen gewaad, ze heeft blote borsten, draagt een paar sandalen en op haar hoofd een helm met een kuif. Het een soort mengeling van elementen die typisch zijn voor de godin Minerva (de helm en het gewaad) en de godin Venus (de naaktheid).
Een vrouw, als personificatie van de liefde, staat voor twee altaren. Ze ontsteekt een urn met vuur en giet tegelijkertijd water over een ander lager staand vuurtje. Achter haar zien we een bord met de inscriptie Celestes, en op de zuil waarop ze met een kan een klein vuurtje dooft staat de inscriptie Stinsi terenas, wat betekent Ik heb aardse dingen gedoofd. De allegorie kan dus geïnterpreteerd worden als hemelse liefde die aardse liefde overwint.
|
|
|
Il Sodoma, Allegoria dell'Amore Celeste, 74.8 × 168 cm, c. 1504,
olio su tavola, Palazzo Chigi-Saracini, Siena (3)
|
Toen hij in Rome was, maakte Bazzi, gecharmeerd door de kunst van Rafaël, tekeningen van de figuur van Minerva naar Rafaëls grisaillefiguur van Minerva in de Sala della Segnatura in het Vaticaan. Bazzi was bekend met de oude Romeinse mythologie, niet alleen had hij in Rome gewoond en de Romeinse antieke ruïnes gezien, maar hij schilderde ook een cyclus over de antieke geschiedenis over Roxanne en Alexander de Grote voor Agostino Chigi in zijn Romeinse Palazzo Farnesina. Vandaar dat stilistische elementen van deze frescocyclus zichtbaar zijn in het schilderij Amore Celeste, zoals de klassieke architectuur, de algehele compositie van binnen- en buitenruimte en de klassieke pose van de vrouwenfiguur.
Neoplatonische concepten
De paradoxale zoektocht van neoplatoonse liefde tijdens de renaissance was het versmelten van heidense liefde met christelijke liefde. Voor humanisten van die tijd zoals Bembo, Colonna, Poliziano, Ficino en Pico, was dit morele dilemma een filosofische puzzel, maar voor kunstenaars zoals Botticelli, Nicoletto da Modena, Pinturicchio en Sodoma was het thema een picturale uitdaging.
De culturele omgeving van Rome met zijn klassieke verwijzingen en oude architectonische ruïnes werd overgenomen door renaissancekunstenaars als Botticelli, Nicoletto, Pinturicchio en Rafaël, artistieke en historische terreinen waarmee Sodoma vertrouwd raakte. Bovendien werden de visuele voorstellingen van de kunstenaars van het cinquecento thematisch en metaforisch verrijkt door het intellectuele milieu van Siena: met kunstenaars als Pinturicchio, met het mecenaat van families als de Chigi, Petrucci en Piccolomini en de toegankelijkheid van hun bibliotheken die de geschriften van neoplatoonse filosofen als Ficino en Pico en classici en dichters als Bembo, Colonna en de Sulpizio bevatten.[3]
|
Il Sodoma. Villa Farnesina fresco's
|
|
Il Sodoma (Giovanni Antonio Bazzi 1477-1549), Famiglia di Dario davanti ad Alessandro, (1519), affresco, 370 × 660 cm, Villa Farnesina, Roma
|
|
|
Il Sodoma (Giovanni Antonio Bazzi 1477-1549), particolare di Roxanne, da Famiglia di Dario davanti ad Alessandro, (1519), affresco, 370 × 660 cm, Villa Farnesina, Roma [4]
|
|
|
|
Il Sodoma (Giovanni Antonio Bazzi 1477-1549), particolare di Roxanne, da Nozze di Alessandro e Rossane, (1519)
,
affresco, 370 × 660 cm, Villa Farnesina, Roma [4]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rafael e Sodoma, dettaglio della Scuola di Atene, un affresco realizzato tra il 1509 ed il 1511 dal pittore Raffaello Sanzio. È conservato nella Stanza della Segnatura nei Palazzi Vaticani di Città del Vaticano.
|
|
Il Sodoma, autoritratto nel ciclo di affreschi nel Chiostro Grande dell'Abbazia di Monte Oliveto Maggiore
|
|
Monte Oliveto Maggiore,
Chiostro Grande, affreschi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Arte in Toscana | Il Sodoma (Giovanni Antonio Bazzi)
Dizionario Biografico degli Italiani | BAZZI, Giovanni Antonio, detto il Sodoma di E. Carli
Liana De Girolami Cheney, Giovanni Antonio Bazzi, “Allegories of Love: Emblematic Ardor,” Journal of Cultural and Religious Studies (May. 2017), Vol. 5. No. 5, 1-37.
Liana De Girolami Cheney, Giovanni Antonio Bazzi, Allegories of Love, University of Coruna, Spain, 2017
This brief study deals with three points: Bazzi’s self-portraits; his nicknames; and an iconographical analysis of two allegorical paintings on love: Amore Celeste and Terrestrial Love and Celestial Love, considering the cultural and religious background as well as providing an iconological interpretation.
[1] Foto Sailko, Publiek domein.
[2] Fonte: Traveling in Tuscany | Il Sodoma (Giovanni Antonio Bazzi) | Arte in Toscana
[3] Liana De Girolami Cheney, Giovanni Antonio Bazzi, Allegories of Love, University of Coruna, Spain, 2017. p. 311.
[4] Public Domain, Link |Fonte: Il Sodoma (Giovanni Antonio Bazzi 1477-1549) - https://www.flickr.com/photos/94185526@N04/48194327786/in/photostream/,
|
|
|