|
|
|
|
|
|
Masaccio e Filippino Lippi, Resurrezione del figlio di Teofilo e san Pietro in cattedra, 1427 (intervento di Masaccio) e 1485 (completamento di Filippino Lippi). Affresco, Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze [1]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Masaccio en Filippino Lippi, Resurrezione del figlio di Teofilo e san Pietro in cattedra (particolare), fresco in de Cappella Brancacci, Chiesa del Carmine, Firenze
|
|
|
|
|
|
De Brancacci Kapel, gelegen in de Santa Maria del Carmine kerk in Firenze, is een prachtig voorbeeld van de Italiaanse renaissance kunst. De kapel, die oorspronkelijk in de 15e eeuw werd gebouwd, bevat een aantal indrukwekkende fresco's van Masaccio, Masolino di Panicale en Filippino Lippi. De opdrachtgevers voor de decoratie van de kapel waren de familie Brancacci, die ook eigenaar waren van de tweede helft van de 14e eeuw tot 1780. Felice Brancacci was de beschermheer van de kapel van 1422 tot 1436. Hij was een rijk en machtig man en gaf de opdracht voor de frescodecoratie van de kapel in 1423, kort nadat hij was teruggekeerd uit Caïro, waar hij als Florentijns ambassadeur naartoe was gestuurd. Aangenomen wordt dat het werk aan de fresco's begon in 1424, toen Masaccio en Masolino samenwerkten, en dat het doorging tot 1427 of 1428, toen Masaccio naar Rome vertrok en de frescocyclus onafgemaakt achterliet. Ook het fresco in het onderste register van de linkerwand liet hij onafgewerkt achter.
De hier afgebeelde scene, de Resurrezione del figlio di Teofilo e san Pietro in cattedra, is ontleend aan de Leggenda Aurea, de Gouden Legende van Jacopo da Voragine. De scène illustreert het wonder dat Petrus verrichtte nadat hij uit de gevangenis was vrijgelaten, dankzij bemiddeling van Paulus. Volgens het verslag in de Gouden Legende werd Petrus, eenmaal uit de gevangenis ontslagen, naar het graf gebracht van de zoon van Theophilus, prefect van Antiochië. Hier wekte Petrus de jongeman op die al veertien jaar dood was, opnieuw tot leven. Als gevolg daarvan werden Theophilus, de hele bevolking van Antiochië en vele anderen tot het geloof bekeerd. Zij bouwden een prachtige kerk en in het midden van de kerk een stoel voor Petrus, zodat hij tijdens zijn preken kon zitten en door iedereen gehoord en gezien kon worden. Petrus zat zeven jaar op de stoel. Daarna ging hij naar Rome en zat vijfentwintig jaar lang op de pauselijke troon, de cathedra, in Rome.
|
|
Masaccio e Filippino Lippi, Resurrezione del figlio di Teofilo e san Pietro in cattedra (particolare san Pietro in cattedra), Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze [3]
|
In de fresco's komen talrijke 15e-eeuwse portretten voor: broeders karmelieten, heren, politici en literatoren uit die tijd komen vaak voor, en de mogelijke identificaties zijn legio. Laten we ons concentreren op enkele van de gezichten die rond San Pietro in cattedra afgebeeld werden. Links van hem staat een groep broeders van de orde terwijl we rechts van hem grote kunstenaars uit die tijd kunnen herkennen: Masolino, Masaccio, Leon Battista Alberti en Filippo Brunelleschi. De figuur die de toeschouwer indringend aankijkt is een zelfportret vqan Masaccio.
Filippino Lippi, die de fresco's enkele decennia later moest voltooien, liet zich niet uit het veld slaan en nam zijn eigen portret en dat van zijn meester Sandro Botticelli op in het fresco aan de overzijde.
|
|
Masaccio, San Pietro in Cattedra, 1424-28, particolare con l’autoritratto di Masaccio e il ritratto di Leon Battista Alberti. Affresco nella Cappella Brancacci, Chiesa del Carmine, Firenze [3]
|
|
|
|
|
|
Masaccio schilderde ook de twee staande karmelietenmonniken en Petrus. De corpulente karmeliet die rechts van de oudere man staat, zou een portret kunnen zijn van de jonge Filippo Lippi, Masaccio's leerling van het eerste uur en Filippino's vader.
Filippino schilderde het hoofd van de knielende monnik, dat op opvallende wijze vervangen is[2]. De kleur van de achtergrond is anders van toon.
|
|
|
|
|
|
Quattro sacerdoti in abito bianco, siedono di fronte a Pietro sul pulpito, un uomo severo con tunica rossa, rivolto a sinistra, assiste alla scena della resurrezione del figlio di Teofilo
|
|
Tre sacerdoti in abito bianco, forse dei Carmelitani, siedono di fronte a Pietro sul pulpito
|
|
Due Carmelitani, siedono di fronte a Pietro sul pulpito, a sinistra forse un ritratto di Filippo Lippi
|
|
Masaccio e Filippino Lippi, Resurrezione del figlio di Teofilo e san Pietro in cattedra (detail van het hoofd van de knielende monik, geschilderd door Filippino Lippi), Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze [3]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Affrescchi Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine
Registro mediano
1 - Masolino, La tentazione di Adamo ed Eva (pilastro di destra)
2 - Masaccio, La cacciata di Adamo ed Eva dal Paradiso terrestre (pilastro di sinistra)
3 - Masaccio, Il tributo
4 - Masolino, La predica di San Pietro
5 - Masaccio, Il battesimo dei neofiti
6 - Masolino, La guarigione dello zoppo e la resurrezione di Tabita
Registro inferiore
7 - Masaccio, La distribuzione dei beni e la morte di Anania
8 - Masaccio, San Pietro risana con l’ombra
9 - Filippino Lippi, San Pietro visitato in carcere da San Paolo
10 - Masaccio e Filippino Lippi, La resurrezione del figlio di Teofilo e San Pietro in cattedra
11 - Filippino Lippi, San Pietro liberato dal carcere
12 - Filippino Lippi, La disputa dei Santi Pietro e Paolo con Simon Mago e la crocifissione di San Pietro
|
[1] Photo by jean louis mazieres, published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-NC-SA 2.0) license.
[2] Ontleend aan de Wikipedia pagina Resurrezione del figlio di Teofilo e san Pietro in cattedra waarvan de origionlee tekst beschikbaar is volgens een Creative Commons Attribution-ShareAlike License 3.0 licentie.
[3] Deze foto werd ontleend aan Umberto Baldini, Ornella Casazza, La Cappella Brancacci, Mondadori Electa, 1990, Milano, 1990.
Bibliografie
Giulia Cosmo, Filippino Lippi, serie Art dossier, Giunti, Firenze 2001. ISBN 8809020316
Stefano Zuffi, Il Quattrocento, Electa, Milano 2004. ISBN 8837023154
Mauro Zanchi, Filippino Lippi e l'Umanesimo fiorentino, Giunti, Firenze 2011. ISBN 9788809764835
Patrizia Zambrano, Jonathan Katz Nelson, Filippino Lippi, Electa, Milano 2004.
Filippino Lippi e Sandro Botticelli nella Firenze del ‘400, a cura di Alessandro Cecchi (Roma, Scuderie del Quirinale, 5.10.2011-15.01.2012), Edizione 24 ore Cultura, Pero (Milano) 2011
R. Longhi, « Fatti di Masolino e di Masaccio », in La Critica d’Arte, 3-4, 1940.
Filippino Lippi e Sandro Botticelli nella Firenze del ‘400 a cura di Alessandro Cecchi (Roma, Scuderie del Quirinale, 5.10.2011-15.01.2012), Edizione 24 ore Cultura, Pero (Milano) 2011
|
Art in Tuscany | Art in Tuscany | Giorgio Vasari | Lives of the Most Excellent Painters, Sculptors, and Architects
Art in Tuscany | Filippo (Filippino) Lippi | Brancacci Chapel in Santa Maria del Carmine, Florence | Masaccio | Brancacci Chapel in Santa Maria del Carmine | Masolino da Panicale | Brancacci Chapel in Santa Maria del Carmine
Giorgio Vasari | Lives of the Most Eminent Painters Sculptors and Architects | Masaccio | Masolino pittore (it)
Visita il cantiere La Cappella Brancacci
| www.cultura.comune.fi.it
La storia in breve
Gli affreschi
La linea del tempo
|
|
Affreschi di Masaccio e Filippino Lippi sulla parete sinistra della Cappella Brancacci, Santa Maria del Carmine, Firenze [1]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|