De Etruskisch-Romeinse archeologische site van Roselle | Het Romeinse amfitheater van Roselle | L'Anfiteatro romano di Roselle

Roselle was ooit een belangrijk centrum van de Etruskische beschaving, bekend om zijn rijkdom, handel en artistieke prestaties. De archeologische site van Roselle (Rusellae in het Latijn), die belangrijke historische getuigenissen uit de Etruskische en Romeinse tijd bewaart, lag ongeveer 10 kilometer ten noorden van Grosseto. Roselle lag aan de oevers van het oude Prile-meer en is vandaag een van de interessantste archeologische sites van Italië.
Tegenwoordig kunnen bezoekers de archeologische site van Roselle en het archeologisch museum van Grosseto verkennen en de rijke geschiedenis van deze verloren stad ontdekken.

Anfiteatro Romano di Rusellae

Op de top van de noordelijke heuvel werd in het begin van de 1e eeuw n. C. een amfitheater gebouwd, dat deel uitmaakte van het monumentalisatieprogramma van de stad Roselle dat in de Juliaans-Claudische periode werd gepromoot.
Dit type gebouw, een originele architectonische structuur uit de Romeinse wereld, was voornamelijk bedoeld voor gladiatorenspelen, jachtpartijen en soms ook simulaties van zeeslagen. Gezien zijn afmetingen was het amfitheater waarschijnlijk bedoeld voor ongeveer 1200 toeschouwers.
Het heeft een karakteristieke elliptische vorm: de centrale arena wordt omgeven door een cavea die waarschijnlijk bestond uit acht rijen tribunes die tegen een talud rustten.[2]
De arena strekt zich uit over bijna 40 meter en is 25 meter breed; de cavea is 7 meter diep en had acht rijen treden en een capaciteit van 1200 zitplaatsen.

Er waren vier ingangen: twee met een tongewelf en twee open. Deze laatste werden geflankeerd door kleine kamers met een gewelfd dak, waar ook de wilde dieren konden worden ondergebracht voordat ze tijdens de gladiatorenspelen in de arena werden gegooid.
Amfitheaters waren over het algemeen niet overdekt en de voorstellingen vonden meestal in de open lucht plaats. Bij sommige gelegenheden werd een groot doek gespannen om de toeschouwers tegen de zon of de regen te beschermen: de vier stenen blokken die op regelmatige afstand van elkaar in het midden van het amfitheater van Roselle staan, hadden waarschijnlijk de functie om een dergelijke constructie te ondersteunen.
Roselle is tot op heden de enige stad aan de Etruskische kust die nog een amfitheater heeft, ook al is het vrij klein: het is namelijk een van de kleinste gebouwen van dit type en alleen dat van Aleria op Corsica (300 n. C.) is nog kleiner.[2]

Area Archeologica di Roselle, Anfiteatro Romano di Rusellae [1]

Het amfitheater werd gebouwd op bestaande gebouwen, waardoor een deel ervan werd vernietigd. Rechts van de zuidelijke ingang zijn overblijfselen gevonden van een Etruskisch huis uit het einde van de 7e eeuw v. C., wat aantoont dat het gebied al sinds het ontstaan van de stad bebouwd was.

De structuren van het amfitheater, die altijd al zichtbaar waren, trokken al in de 18e eeuw de aandacht van wetenschappers en waren het onderwerp van de eerste opgravingen in Roselle (in 1774), die later werden gepubliceerd door Leonardo Ximenes, een bekende waterbouwkundig ingenieur en jezuïet, die zich bezighield met het probleem van de achteruitgang van de Maremma, in het kader van de ontginningsprojecten die door de vooruitstrevende groothertogen van Lotharingen werden gewenst.[5]

Kaart Roselle,Het Romeinse amfitheater van Roselle | Grotere kaart weergeven

L'Anfiteatro Romano di Roselle, L'opus reticulatum Aan weerszijden van de twee ingangen E-O bevinden zich twee kleine ruimtes met kruisgewelf: de bouwtechniek in opus reticulatum met regelmatige blokken suggereert een datering aan het begin van de 1e eeuw n. C., wat bovendien wordt bevestigd door de vondst van Aretijns sigillata-aardewerk.

Mura di Roselle, L'opus reticulatum [8]
In het midden, op de hoofdas van het binnenplein, zijn vier stenen blokken te zien die op regelmatige afstanden van elkaar zijn gelegd. De functie van deze stenen was het ondersteunen van het Velarium (een luifel die in de Romeinse tijd werd gebruikt om bescherming te bieden tegen het weer).

Het amfitheater werd in de eerste eeuw n. C. door de Romeinen gebouwd op de top van de noordelijke heuvel waarop de oude stad Rusellae. Op het binnenplein getuigen enkele rotsblokken nog van een Velarium [9]
Het mysterie van de Etrusken. De indrukwekkende stadsmuren van Roselle De muren van Roselle, ook wel Mura Ciclopiche of cyclopische muren genoemd, zijn de imposante vestingwerken die de oude Etruskische stad Roselle omringden. Deze muren, gebouwd met grote veelhoekige stenen blokken, zijn een opmerkelijk voorbeeld van Etruskische militaire architectuur en strekken zich uit over meer dan drie kilometer, waardoor ze bijna het hele gebied van de Etruskische stad omringen.

Mura di Roselle, dette anche Mura ciclopiche [1] De prachtige muren van Roselle met hun volledige lengte van 3270 meter zijn bijna intact gebleven.
De term “cyclopisch” komt uit de traditie die de bouw van muren toeschreef aan reuzen, namelijk de Cyclopen, vanwege de uitzonderlijke afmetingen van de gebruikte blokken.
Area archeologica Roselle

Roselle, area archeologica [6]
Audio tour Roselle, città etrusca e romana \| izi.travel/it L’Area Archeologica di Roselle mette a disposizione l’applicazione Izi.TRAVEL per scoprire la città antica anche su smartphone https://izi.travel/it/app Bibliografie Mario Cygielman, Gabriella Poggesi, La cinta muraria di Roselle, NIE, 2009, EAN 9788871452944, ISBN 8871452941 Istituto Nazionale di Studi Etruschi ed Italici \| CINTA MURARIA DI ROSELLE. ALCUNE CONSIDERAZIONI ALLA LUCE DEI RECENTI LAVORI DI RESTAURO Mario Cygielman ? Gabriella Pogges\| pdf Citter C. (a cura di), Grosseto, Roselle e il Prile, in Documenti di Archeologia, 8 SAP. Mantova, 1996 Mazzolai A., Roselle e il suo territorio. Grosseto, 1960 Nicosia F., Poggesi G. (a cura di), Roselle. Guida al parco archeologico. Siena, 1998 Carlo Citter (a cura di), Grosseto, Roselle e il Prile. Note per la storia di una città e del territorio circostante, Società Archeologica, 1996, ISBN: 8887115079

Anfiteatro Romano di Rusellae, Area Archeologica di Roselle, 1966
Album Roselle, area archeologica

La Basilica	Mura di Roselle, dette anche Mura ciclopiche, Roselle	Roselle, area archeologica, la cinta muraria, costruita dagli Etruschi

Basilica dei Bassi	Roselle, area archeologica, la cinta muraria, costruita dagli Etruschi	Roselle, Necropoli del Serpaio


Museo archeologico e d'arte della Maremma, ex palazzo del Tribunale, Grosseto	Vetulonia, il mistero degli Etruschi	Roselle, area archeologica

La Riserva Naturale della Diaccia Botrona e Castiglione della Pescaia	Il Padule dall'Isola Clodia	Palude della Diaccia Botrona e Castiglion della Pescaia

La Casa Rossa Ximenes, Riserva naturale Diaccia Botrona	Il Padule della Diaccia Botrona e la Casa Rossa Ximenes	Casa Rossa Ximenes, Castiglione della Pescaia


De vlakte van Grosseto, Lago Prile
In de Etruskische tijd had het landschap een geleidelijke, langzame evolutie ondergaan: het meer Prile was veranderd in een grote lagune die in verbinding stond met de zee, met aan de westelijke oever het eilandje Badiola al Fango. Twee steden keken uit over dit stukje zee: Roselle en Vetulonia, die tegenover elkaar lagen en waarschijnlijk de kusten van de lagune als aanlegplaats gebruikten.

Ricostruzione dell’estensione del Lago Prile nel periodo etrusco sulla base dell’informazione archeologica edita	Aurelia vetus e Lago Prile, il grande lago salato chiamato dai romani Prile o Prelius	Lago Prile, Lago di Castiglione
De Via Aurelia is een oude Romeinse consulaire weg die langs de Tyrreense Zee en de Ligurische Zee naar Gallië liep. Ze werd aangelegd door een magistraat van de gens Aurelia, waarschijnlijk in 241 v.o.t. door de censor Gaius Aurelius Cotta, of in 200 v.o.t. door zijn zoon, de consul Gaius Aurelius Cotta, om Rome te verbinden met het pas onderworpen Etrurië. Aanvankelijk liep de weg tot Caere (Cerveteri), maar later werd hij verlengd tot de kolonie Cosa, en vervolgens tot Vada Volaterrana (Vada), Pisa en Luni, en uiteindelijk tot Arles in Gallië [8].

Il sistema viario dell'antica Roma lungo la direttrice Nord-Ovest. In blu il primo tratto originale della via Aurelia, in rosso la via Cassia, in viola la via Clodia [7]
In de Etruskische tijd had het landschap een geleidelijke, langzame evolutie ondergaan: het Prile-meer was veranderd in een grote lagune die in verbinding stond met de zee, met aan de westelijke oever het eilandje Badiola al Fango. Twee steden keken uit over dit stukje zee: Roselle en Vetulonia, die tegenover elkaar lagen en waarschijnlijk de kusten van de lagune als aanlegplaats gebruikten. Het noordwestelijke deel van het meer lag natuurlijk dichter bij Vetulonia en hier moet de oorsprong van de stad zijn geweest. Ook Roselle moet een aanlegplaats hebben gehad, waarschijnlijk aan de oostkant. In de Romeinse tijd kreeg het landschap een nog andere vorm: de vernauwing en de daaruit voortvloeiende afsluiting van de uitmonding in zee, veroorzaakt door rivierafzettingen, veranderden de Prile in een gesloten bassin; de rivier Ombrone mondde in deze periode niet meer uit in het water, maar buiten, meer naar het zuiden. Het tracé van belangrijke verkeersassen droeg bij aan de transformatie van het landschap. De Via Aurelia Vetus (241 v.o.t.) liep om het meer heen en verwijderde zich van de kust, misschien omdat de landtong nog niet voldoende was geconsolideerd. De Via Aemilia Scauri, daarentegen, die in 115 v.o.t. werd aangelegd, doorkruiste de landtong, die zich in de tussentijd waarschijnlijk had geconsolideerd. Het einde van het Romeinse Rijk leidde tot het verval van het gebied: de drainage- en waterbeheersingssystemen verdwenen en de kustweg was waarschijnlijk niet meer bruikbaar [9].
[1] Photo by Carole Raddato from FRANKFURT, Germany - Building D of the the Northern area of the Forum, Rusellae, Etruria, Italy, CC BY-SA 2.0, Link [2] Fonte: Parco degli Etruschi \| www.parcodeglietruschi.it [3] Roselle. Planimetria della città con localizzazione delle sepolture distinte per tipologia. Fonte: MIBAC - Soprintendenza Archeologica della Toscana - SEZIONE DIDATTICA \| www.comune.firenze.it [4] Photo by Traveling in Tuscany. All rights reserved © Traveling in Tuscany [5] Fonte: Audio tour Roselle, città etrusca e romana \| izi.travel/it [6] Depliant del sito archeologico di Roselle che vi permetterà di avere una panoramica generale sull'antica città etrusca, romana e medievale, con descrizioni e foto ingrandite dei principali scavi, informazioni sui collegamenti per l'area archeologica in biciletta (Qr-code) e nuovi percorsi interni. Un mezzo molto utile per accompagnarvi in questo viaggio nel passato. Inoltre non dimenticate di osservare da vicino tutti i reperti che sono stati rinvenuti nel corso degli scavi e che sono conservati nel Museo Archeologico e d'Arte della Maremma. \| [7] Fonte: EH101, licenziato in base ai termini della licenza Creative Commons Attribution 3.0 Unported. [8] Opus reticulatum tecnica muraria realizzata con blocchetti di pietra disposti a formare una rete di rombi. Opus mixtum - Tecnica di costruzione muraria. Il muro è realizzato con specchiature in opus reticulatum delimitate da fasce orizzontali e testate in blocchi o mattoni. Questa tecnica fu adottata per evitare la tendenza a lesioni sulle linee oblique del paramento, inconveniente frequente nelle murature realizzate in opus reticulatum.[3] Foto di LepoRello, licenziato in base ai termini della licenza Creative Commons Attribution 3.0 Unported. [9] Foto Rein Ergo © Al rights reserved. Een velarium* is een grote luifel zoals die in het Romeinse Rijk bij schouwspelen en sportwedstrijden over de cavea (publiekstribune) kon worden gespannen om het publiek te beschermen tegen de hitte van de zon. Dergelijke zonneschermen werden door het hele Middellandse Zeegebied toegepast in de meeste theaters, praktisch alle amfitheaters en andere stadions.[1] Roselle in autobus Per andare da Grosseto a Roselle in autobus, puoi utilizzare il servizio offerto da Tiemme, che collega Grosseto all'area archeologica di Roselle, secondo Grosseto Notizie. In particolare, ci sono corse che partono dalla stazione di Grosseto e altre che partono da Batignano, con fermate che ti consentono di raggiungere gli scavi. Per trovare gli orari specifici e le fermate, puoi consultare il sito di Autolinee Toscane o utilizzare app come Google Maps o Moovit che forniscono informazioni sul trasporto pubblico locale. noltre, puoi verificare gli orari e le fermate direttamente presso la biglietteria di .