Roselle was ooit een belangrijk centrum van de Etruskische beschaving, bekend om zijn rijkdom, handel en artistieke prestaties. De archeologische vindplaats Roselle (Rusellae in het Latijn), waar belangrijke historische bewijzen uit de Etruskische en Romeinse tijd bewaard zijn gebleven, ligt zo'n tien kilometer ten noorden van Grosseto.

Roselle werd in 294 v.o.t. veroverd door de Romeinse consul Lucius Postumius Megellus. Rome koloniseerde normaal gesproken veroverde gebieden, maar in het geval van Roselle gebeurde dit slechts gedeeltelijk. Roselle heeft delen die Etruskisch zijn en delen die typisch Romeins zijn, zoals het amfitheater, het forumcomplex, de Basilica dei Bassi en de thermische baden.

De Decumanus Maximus

In het archeologische gebied van Roselle bevindt zich de decumanus maximus, de hoofdweg die de Romeinse stad doorkruiste en die nog steeds zichtbaar en geplaveid is. Het is een fundamenteel onderdeel van het stedelijke inrichting van Roselle, samen met de cardo maximus en de andere monumentale overblijfselen van het forum en het amfitheater, die getuigen van de aanwezigheid van een bloeiende Etruskische en later Romeinse stad.

De Decumanus Maximus in het oude Romeinse en Etruskische Roselle was de oost-west lopende hoofdstraat van de stad, die de twee belangrijkste delen van de stad met elkaar verbond, waarschijnlijk het Forum en de necropolis. Het was een centraal element in de stadsindeling, met winkels en werkplaatsen langs de straat en speelde een belangrijke rol in de stadsstructuur, vooral tijdens de Romeinse keizertijd.

De decumanus maximus, de belangrijkste toegangsweg naar Roselle

De geplaveide weg, die naar het centrum van Roselle loopt en overeenkomt met de decumanus, volgt een oud tracé dat al sinds de Etruskische tijd de stad binnenkwam via een van de belangrijkste toegangspoorten in de oude stadsmuren. Over de hele lengte (bijna 300 meter) was de weg voorzien van een ondergrondse riool die het regenwater buiten de muren afvoerde.
Het eerste deel van de weg is geplaveid met kiezels die op een voorbereidende laag zijn gelegd en vertoont sporen van ingrepen uit verschillende tijdperken. Langs de weg zijn overblijfselen te zien van grotendeels niet opgegraven bouwwerken.
Opvallend zijn de ruïnes van een klein gebouw uit de 5e eeuw na C.s - misschien een wachttoren die de toegang tot de stad bewaakte in een periode van onveiligheid als gevolg van invallen van barbaarse volkeren - en verderop twee fonteinen: een bestaande uit drie met aardewerk beklede bassins en een met twee boven elkaar geplaatste travertijnbakken.[4]

Na de travertijnbakken wordt de weg breder (ongeveer 3 meter) en is de bestrating zorgvuldiger aangelegd met grote platen. Deze weg werd waarschijnlijk alleen door voetgangers gebruikt, aangezien er geen sporen van wielen van karren te zien zijn.[4]

Een Cardo (Latijn voor 'as') was in oude Romeinse steden die volgens een rechthoekig stratenpatroon waren aangelegd, een noord-zuid lopende straat. De centrale noord-zuidstraat werd Cardo maximus genoemd om hem te onderscheiden van de andere cardines die er parallel aan liepen. De Cardo maximus was de hoofdstraat waarlangs doorgaans de winkels gelegen waren.

Een oost-west lopende straat werd decumanus genoemd, de oost-west lopende hoofdstraat Decumanus maximus. Op de plaats waar de cardo maximus en de decumanus maximus elkaar kruisten lag het centrum van de stad. Hier stond veelal een tetrapylon.[3]