Piazza del Campo


Palazzo Pubblico

Sala del Mappamondo

Maestà 

Guidoriccio da Fogliano

Sala dei Nove, Allegoria del Buon Governo

The Siena Duomo

Facciata

The Mosaic floor and the Porta del Cielo

Libreria Piccolomini

De crypte

Ospedale Santa Maria della Scala


Palazzo Piccolomini | Archivio di Stato di Siena


Pinacoteca Nazionale


Basilica dei Servi


Sienese School of Painting


Fonti di Siena


Urban Trekking in Siena

 

Provincie Sien

Montalcino

Il Museo Civico e Diocesano d'Arte Sacra di Montalcino

Abbazia di Sant' Antimo, Montalcino


Crete Senesi

        
 Abdij van Monte Oliveto Maggiore, il Chiostro Grande

Het Collegium Vocale Crete Senesi muziekfestival

 




Piazzale Michelangelo


Piazza della Signoria


Loggia dei Lanzi

Fontana del Nettuno


San Lorenzo


Sagrestia Nuova


Santo Spirito


Fondazione Salvatore Romano

Andrea Orcagna, Cenacolo, Crocifissione e ultima cena

Giardino Bardini


San Miniato al Monte


Cimitero delle Porte Sante



Santa Croce


Cappella Bardi di Vernio

La Capella Pazzi


Urban Trekking in Firenze


From Ponte Vecchio to Piazzale Michelangelo

From Ponte Vecchio to Piazzale Michelangelo and back

 

 

Arezzo

Piero della Francesca 

Museo della Madonna del Parto in Monterchi

Le Storie della Vera Croce di Piero della Francesca

 

 

 

 

 





 
Il Palio di Siena

Giovanni di Stefano, Sibille Cumae, Pavimento di mosaico di marmo, ca. 1480, Transetto sinistro, Duomo di Siena



Giovanni di Stefano, Sibille Cumae, Pavimento di mosaico di marmo, ca. 1480, Transetto sinistro, Duomo, Siena [1]


Toacana ] Galleria di immagini  
     
   

De unieke mozaïekvloer van de kathedraal van Siena | De Sibillen

   
   
 

«Così la neve al sol si disigilla;
così al vento ne le foglie levi
si perdea la sentenza di Sibilla»

 

 
 

(Dante, Paradiso, XXXIII, 64-66)

 

De vloer van de kathedraal van Siena is een van de grootste en meest waardevolle voorbeelden van marmeren inlegwerk in Italië. De mozaïekvloer was een decoratief project dat vele eeuwen in beslag nam, en waar gerenommeerde Siënese kunstenaars aan meewerkten.
Net als het kathedraalgebouw is ook de vloer onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van de stad en haar kunst. De mozaïekvloer wordt over het algemeen op de meest gebruikte plaatsen bedekt met masonietplaten, behalve één keer per jaar, gedurende ongeveer twee maanden, tussen eind augustus en eind oktober.
De vloer bestaat uit meer dan zestig scènes. Deze foto toont het middenschip, links en rechts zijn de tien taferelen met de Sibillen ingelegd.

 

Pavimento della della navata centrale, Cattedrale di Santa Maria Assunta, Siena
Pavimento della della navata centrale, Cattedrale di Santa Maria Assunta, Siena [3]

 

Het woord sibille komt (via het Latijn) van het Oudgriekse woord sibylla, wat profetes betekent. Sibille (vaak gespeld als sibylle) (Grieks Σιβ?λλα, Latijn Sibylla) was in de klassieke oudheid de benaming voor een aantal maagdelijke prinsessen die, geïnspireerd door een godheid en daardoor in extase, spontaan en ongevraagd de toekomst voorspelden in Griekse hexameters.

Hun voorstellingen in de mozaïekvloer van de Duomo zijn te vinden langs de zijbeuken, als symbolen van de openbaring van Christus aan de mensheid. Ze zijn afkomstig uit de verschillende landen, zijn onderverdeeld in drie groepen, Ionisch, Italiaans en Oosters), en staan voor de universaliteit van de christelijke boodschap aan[5].

De opdracht voor de Sibillen dateert uit 1482-1483 door de rector Alberto Alberighi, en verschillende kunstenaars hebben eraan meegewerkt. De Sibillen werden uitgevoerd in een gemeenschappelijke stijl, waarbij de figuren over het algemeen in wit marmer op een donkere achtergrond zijn bewerkt en omlijst door een geruit patroon. Ze staan op een baksteenkleurig oppervlak en worden elk vergezeld door inscripties die hun identificatie vergemakkelijken en symbolen die hun openbaringen over Christus en zijn leven verduidelijken. De profetieën komen vaak uit het apologetische werk, de Divinae Institutiones van Lactantius[5]. De inscripties in de mozaïekvloer, zowel in het Latijn als in de volkstaal, vormen de essentiële sleutel vormen tot de interpretatie van de complexe en soms zeldzame iconografie van dit grandioze werk.

Stilistisch vormen de sibillen een homogeen geheel en doen ze denken aan klassieke beelden, die de complexere allegorieën in het middenschip elegant omringen[5].


DeSibillen in de mozaïekvloer van de Duomo, schoonheid en thematische rijkdom

Giovanni di Stefano of Antonio Federighi, Sibilla Delfica

File:Pavimento di siena, sibilla delfica.jpg

Delfica, (ionica) Giovanni di Stefano o Antonio Federighi (disegno, attr.), Delfica, Giuliano di Biagio e Vito di Marco (esecuzione), 1482

 

La prima sibilla si trova di fronte alla porta di destra della facciata ed è opera degli scalpellini Giuliano di Biagio e Vito di Marco (circa 1482), con importanti rifacimenti nel 1866-1869, essendo molto consunta per la sua posizione. Il disegno è attribuito dal Carli a Giovanni di Stefano, figlio del Sassetta, o ad Antonio Federighi. Essa è drappeggiata in maniera complessa ed ha una posa statica, mentre con la destra regge il cartiglio con la scritta ipsum tuum cognosce deum, qui dei filius est («Conosci il tuo stesso Dio, che è il Figlio di Dio»), allusione alla seconda natura divina. Sotto la scritta si vede una sfinge ad ali aperte. Con la sinistra tiene un corno decorato dal quale escono fiamme. Sotto i suoi piedi, un cartiglio ne riporta il nome ed il fatto che sia menzionata da Crisippo.



Giovanni di Stefano (disegno, attr.), Sibilla Cumea


De Cumaeïsche Sibille (Afbeelding 1), afgebeeld op het derde paneel van de rechterzijbeuk, is getekend door Giovanni di Stefano en is een van de beroemdste Sibillen. Ze is afgebeeld als een oudere vrouw met een strenge blik, haar hoofd gewikkeld in een sluier die over haar schouders valt. In de rechterbovenhoek herinnert een inscriptie, ondersteund door gevleugelde cherubijnen, aan de vierde lofzang van Vergilius' Vierde Ecloge:

“ULTIMA CUMAEI VENIT IAM / CARMINIS AETAS MAGNUS / AB INTEGRO SAECLORUM / NASCITUR ORDO IAM RE/DIT ET VIRGO, REDEUNT / SATURNIA REGNA IAM / NOVA PROGENIES CAELO / DEMITTITUR ALTO“

(”Het laatste tijdperk van de Cumaeïsche charme is aangebroken, een nieuwe orde van de eeuwen is geboren, de maagd keert terug, Saturnus' heerschappij keert terug, een nieuw geslacht daalt neer uit de hoge hemelen").



Sibilla Cumea

Cumea, (ionica) Giovanni di Stefano (disegno, attr.), Vito di Marco e Luigi di Ruggiero detto l'Armellino (esecuzione), 1482

 

Volgens een lange traditie die Dante later in zijn Commedia codificeerde, wordt deze profetie geïnterpreteerd als de aankondiging van de geboorte van Christus. Met haar linkerhand houdt de Sibille drie boeken vast, terwijl zes andere op de grond liggen opgestapeld. Dit zijn de Libri Sibillini (1), een verzameling orakels die volgens de legende werden vernietigd door Tarquinio.
Een ander iconografisch element van de Sibillen, de tak in haar rechterhand, refereert aan Vergilius, aan de gouden tak in het zesde boek van de Aeneis.


Giovanni di Stefano, Cumana (italica), 1482

 

Giovanni di Stefano, Cumana, 1482, Pavimento di mosaico di marmo, Duomo, Siena

Giovanni di Stefano, Cumana, 1482, Pavimento di mosaico di marmo, Duomo, Siena [1]

 

 

Antonio Federighi (disegno), Eritrea, 1482

 

Pavimento di Siena, Antonio Federighi (disegno), Eritrea, 1482

Antonio Federighi (disegno), Eritrea, 1482 [1]

 

 
Benvenuto di Giovanni (disegno, attr.), Persica, 1483

Benvenuto di Giovanni (disegno, attr.), Persica, 1483, Pavimento di mosaico di marmo, Duomo, Siena

Benvenuto di Giovanni (disegno, attr.), Persica, 1483, Pavimento di mosaico di marmo, Duomo, Siena [1]

 

 

Navate sinistra

 

Guidoccio Cozzarelli (disegno), Libica, 1483

 

Guidoccio Cozzarelli (disegno), Sibilla Libica, 1483, Pavimento di mosaico di marmo, navate sinistra, Duomo, Siena

Guidoccio Cozzarelli (disegno), Sibilla Libica, 1483, Pavimento di mosaico di marmo, navate sinistra, Duomo, Siena [1]

 

 

Benvenuto di Giovanni, De Sibille Frigia, 1483

 

Benvenuto di Giovanni (disegno, attr.), Sibilla Frigia, 1483, Pavimento di mosaico di marmo, navate sinistra, Duomo, Siena

Benvenuto di Giovanni (disegno, attr.), Sibilla Frigia, 1483, Pavimento di mosaico di marmo, navate sinistra, Duomo, Siena [1]

 

Ook van deze sibille is eigenlijk niets bekend, hoewel zij soms verward wordt met de Delphische siibille. De meeste langere lijsten bevatten echter beide. Van het label dat haar aanduidt leren we dat ze profeteerde in Ancyra.

Deze sibille op de marmervloer wordt toegeschreven aan Benvenuto di Giovanni (1483). Met haar linkerhand houdt zij een open boekje omhoog met de inscriptie Io sono l’unico Dio e non c’è nessun altro Dio ('Ik ben de enige God en er is geen andere God').Ze wordt hier voorgesteld in Phrygische of half-Oriëntaalse kleding.

 


Benvenuto di Giovanni,
De Sibille Tiburtina, 1483

 

Benvenuto di Giovanni, Sibilla Tiburtina, 1483, Pavimento di mosaico di marmo, navate sinistra, Duomo, Siena

Pavimento di mosaico di marmo, navate sinistra, Duomo, Siena [1]

 

 

Neroccio di Bartolomeo de' Landi (disegno), De sibille Ellespontica, 1483 circa

Neroccio di Bartolomeo de' Landi (disegno), Sibilla Ellespontica, 1483 circa,
Pavimento di mosaico di marmo, navate sinistra, Duomo, Siena

Neroccio di Bartolomeo de' Landi (disegno), De sibille Ellespontica, 1483 circa [1]

 

 

Matteo di Giovanni (disegno), De Sibille Samia, 1483

 

Matteo di Giovanni (disegno), De Sibille Samia, 1483, Pavimento di mosaico di marmo, navate sinistra, Duomo, Siena

Matteo di Giovanni (disegno), De Sibille Samia, 1483, Pavimento di mosaico di marmo, navate sinistra, Duomo, Siena [1]

 

 
 
 
 
   
   

 

De techniek die werd gebruikt om het idee van de verschillende kunstenaars over te brengen op de vloer is die van de marmeren commesso en graffito. Het begon op een eenvoudige manier, maar bereikte geleidelijk een verbazingwekkende perfectie: de eerste inlegwerken werden over platen wit marmer getekend met groeven gemaakt met een beitel en boor, opgevuld met zwart marmerpoeder en mineraal pek. Deze techniek wordt graffito genoemd. Daarna werden gekleurde marmers toegevoegd, die bij elkaar werden gelegd zoals in een houten inlegwerk: deze techniek wordt marmer commesso genoemd. [3]

 

 

[4]
 
   

Raphael The Sibyls.jpg

Raphael, The Sibyls, c. 1514 Fresco, Santa Maria della Pace, Rome [1]

 

 
 
Giovanni Pisano, pulpito di Sant'Andrea, 1298-1301, sibilla che si ritrae  

Raffaello Sanzio, Sibille e angeli (particolare della Sibilla Phrygia), 1514, affresco, Chiesa di Santa Maria della Pace, Roma

  Raffaello Sanzio, Study for the Phrygian Sibyl, 1511-12, Red chalk over Stylus,
262 mm x 167 mm, British Museum, London

Giovanni Pisano, pulpito di Sant'Andrea, 1298-1301, sibilla che si ritrae

 

 

 

Raffaello Sanzio, Sibille e angeli (particolare della Sibilla Phrygia), 1514, affresco, Chiesa di Santa Maria della Pace, Roma [4]

 

Raffaello Sanzio, Study for the Phrygian Sibyl, 1511-12, Red chalk over Stylus,
262 mm x 167 mm, British Museum, London

 

Pietro Perugino - Prophets and Sibyls (detail) - WGA17242   Michelangelo Buonarroti, Sibilla Persica, 1508-1510 circa, affresco, Cappella Sistina, Musei Vaticani, Città del Vaticano (Roma)   Michelangelo Buonarroti, Sibilla Eritrea, 1508-1510 circa, affresco, Cappella Sistina, Musei Vaticani, Città del Vaticano (Roma)

Pietro Perugino, Profeti e sibille, 1497-1500, affresco, Collegio del Cambio, Perugia. Dit detail van de groep sibillen toont de sibillen Eritrea, Persica, Cumae, en Libica

 

 

Michelangelo Buonarroti, Sibilla Persica, 1508-1510 circa, affresco, Cappella Sistina, Musei Vaticani, Città del Vaticano (Roma)

 

 

Michelangelo Buonarroti, Sibilla Eritrea, 1508-1510 circa, affresco, Cappella Sistina, Musei Vaticani, Città del Vaticano (Roma)

    Hans Memling 049    
   

Hans Memling, Portret van een jonge vrouw (Sibylla Sambetha), 1480. Olieverf op paneel, Sint-Jan museum, Brugge[5]

 

   
Giovanni Pisano, pulpito di Sant'Andrea, 1298-1301, sibilla che si ritrae        

Giovanni Pisano, pulpito di Sant'Andrea, 1298-1301, sibilla che si ritrae

 

 

       

Kunstontmoetingen | Kunst en muziek in dialoog - Reeks II | Sibylle

A. Bagnoli, C. Alessi (a cura di), Matteo di Giovanni. Cronaca di una strage dipinta, luglio 2006, Editore Ali

Siena | Basilica San Clemente in Santa Maria dei Servi


 


         


[1] Foto di Assianir. Questo file è disponibile in base alla licenza Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo 4.0 Internazionale
[2] Fonte: Duomo di Siena | Pavimento del Duomo di Siena
[3] Fonte: PAVIMENTO - Opera Duomo Siena | operaduomo.siena.it
[4] Foto di Joanbanjo, questo file è disponibile in base alla licenza Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo 3.0 Unported.
[5] Bruno Santi, Il pavimento del Duomo di Siena, Scala, Firenze 1982,( ristampa 2001. ISBN 978-888117083-8), pp. 5-7.
In het midden van de zestiende eeuw bereikte het bouwterrein van de vloer dus een bijna volledige ordening, waarmee de fase die als “klassiek” kon worden gedefinieerd was afgelopen. Deze fase werd gevolgd door voortdurende restauratiewerkzaamheden met kleine toevoegingen en vooral de vervanging van panelen die door het gebruik waren versleten door kopieën.
[6] Foto di , questo file è disponibile in base alla licenza Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo 3.0 Unported.