Pietro Perugino (ca. 1450 – 1523)

Pietro Perugino, eigenlijke naam Pietro Vannucci (Città della Pieve, ca. 1450 – Fontignano, 1523) was een Italiaans schilder. Hij werd geboren in 1446 bij Perugia en is in Umbrië gestorven in 1523. Niets is met zekerheid bekend over zijn vorming, behalve dat hij in 1472, op 26-jarige leeftijd, Masaccio's fresco's heeft gekopieerd (wigny). Hij werkt in het atelier van Verrocchio en werd zeker beïnvloed door Piero della Francesca en de Vlaamse schilders, vooral voor hun zoektocht naar het atmosferisch perspectief [3].

Zijn eerste ontwikkelingen zijn duidelijk beïnvloed door Andrea del Verrocchio en zijn jaren in Firenze waar hij in de werkplaats van Andrea del Verrocchio werkte, tegelijkertijd met Leonardo da Vinci. Een belangrijke rol in zijn artistieke ontwikkeling speelden de schilderijen van Piero della Francesca. In 1472 trad hij toe tot het Florentijnse gilde en bleef zijn gehele leven opdrachten van de stad Firenze ontvangen.

In 1481 vertrok hij naar Rome om mee te helpen aan de fresco's op de wanden van de Sixtijnse Kapel. In de Sixtijnse Kapel schilderde hij in 1481 een van zijn beste werken, Consegna delle chiavi, een fresco dat Raphael al aankondigt. In dit fresco vinden we het heldere ruimtelijke ontwerp geïnspireerd op Piero della Francesca en de krachtige plastische figuren, geïnspireerd door de beeldhouwer Verrocchio.
Tussen 1486 en 1496 verbleef hij voornamelijk in Firenze, waar veel van zijn bekendere werken ontstonden. Daarna verbleef hij onder andere in Venetië, Mantua, Milaan en Perugia. Na 1500verloor zijn werk geleidelijk aan kracht.

Perugino was een typisch vertegenwoordiger van de Umbrische school, speciaal wat betreft de dromerige stemming in zijn werk, de vrede en harmonie. Meesterlijk zijn zijn landschappen met bomen waarin het zonlicht speelt. In zijn compositie bereidde hij door zijn evenwichtige groepering de hoge renaissance voor. Van zijn vele leerlingen is Rafaël de bekendste.

Pietro Perugino, Martirio di san Sebastiano, 1505, affresco, Panicale, chiesa di San Sebastiano

Pietro Perugino, Padre Eterno con sibille e profeti, 1497-1500

In 1496 werkte hij aan de decoratie van de Sala dell'Udienza in het Collegio del Cambio in Perugia, een cyclus die in 1500 werd voltooid. Het thema van de cyclus is de concordantie van heidense en christelijke wijsheid, ontwikkeld door de humanist Francesco Maturanzio. Op de muren zijn de Transfiguratie, de Geboorte, de Eeuwige tussen de engelen boven een groep met profeten en sibillen, Voorzichtigheid en Gerechtigheid boven zes oude wijzen en Kracht en Matigheid boven zes oude helden afgebeeld; in het gewelf zijn allegorieën van de planeten opgesteld tussen decoraties met grotesken.

Perugino, Padre Eterno con sibille e profeti (particolarre), (1498-1500), affresco, Perugia, Nobile Collegio del Cambio, Sala dell’Udienza [2]

De profeten en sibillen zijn verdeeld in twee symmetrische groepen en de inscripties aan de basis helpen om de personages te herkennen, naast de rollen die ze vasthouden met passages uit profetieën. Van links naar rechts staan Jesaja, Mozes, Daniël, Koning David, Jeremia en Salomo, dan de sibillen Eritrea, Persica, Cumana, Libica, Tiburtina en Delfica.

Profeti e sibille, 1497-1500

Perugino, Padre Eterno con sibille e profeti (particolarre), (1498-1500), affresco, Perugia, Nobile Collegio del Cambio, Sala dell’Udienza [2]

Dit detail van de groep sibillen toont de sibillen Eritrea, Persica, Cumae, en Libica

In dit werk, zeer geprezen door zijn tijdgenoten, bereikte de schilder het hoogtepunt van zijn expressieve mogelijkheden, waar literaire, humanistische en klassieke concepten worden omgezet in harmonieuze en rustige beelden, die elkaar ritmisch afwisselen in een progressie die doet denken aan muzikale compositie. De kleuren zijn helder maar vakkundig geharmoniseerd. De techniek toont een penseelstreek die het licht in oneindige segmenten verdeelt, die vibreren, afbreken en zich weer samenvoegen in het uiteindelijke eenheidseffect. De theatrale belichting en het bestudeerde perspectief wekten intense emoties op bij tijdgenoten. De zeer hoge kwaliteit van de fresco's maakt een groot aantal details mogelijk die niet minder verfijnd zijn dan die op paneel. De decoratie van het Collegio del Cambio was zeker een meesterwerk, waar echter ook de beperkingen van zijn kunst duidelijk zijn: de herhaling van repertoire compositieschema's en de moeilijkheid om dynamische verhalende scènes uit te beelden.

Art in Tuscany \| Il Perugino Elvio Lunghi, Il Martirio di san Sebastiano di Pietro Perugino a Panicale, Fabrizio Fabbri Editore, 2005 Pubblicazione realizzata dal Comune di Panicale per le celebrazioni del V centenario del Martirio di san Sebastiano di Pietro Perugino

San Sebastiano tra i santi Rocco e Pietro, 1478, affresco frammentario, Cerqueto, chiesa di Santa Maria Assunta (prima opera datata di Pietro (1478))	Pietro Perugino, Pietà con i Santi Giovanni Evangelista, Maria Maddalena, Nicodemo e Giuseppe d’Arimatea., olio su tavola, 1490, Museo Uffizi, Firenze	Pietro Perugino: Ascensione di Cristo (Sansepolcro Altarpiece )





Podere Santa Pia, situata sulle splendide colline del valle d'Ombrone nel cuore della Maremma

[1] Bron: The Yorck Project (2002) 10.000 Meisterwerke der Malerei (DVD-ROM), distributed by DIRECTMEDIA Publishing GmbH. ISBN: 3936122202, Public Domain [2] Pubblico dominio \| This work is in the public domain . [3] Atmosferisch perspectief of luchtperspectief is een schildertechniek waar vooral door het gebruik van kleur een indruk van diepte in het schilderij kan worden gebracht. Het is gebaseerd op waarnemingen in de buitenlucht, die door schilders worden toegepast om het gewenste effect te bereiken. Een schilder kan het atmosferisch perspectief toepassen in een schilderij waarin ook een landschap is weergegeven, waarbij de achtergrond vaag met een grijsblauwe kleur in de donkere partijen wordt afgebeeld. De menselijke hersenen verwerken deze beelden zodanig dat een illusie van diepte wordt geschapen. De effecten van afstand op de kleuren in een landschap zijn: Afname van het contrast en daardoor minder goed waargenomen details (strooilicht maakt de donkere partijen minder donker); Blauwkleuring van donkere partijen, een effect dat 's zomers erg uitgesproken is, maar bij helder weer slechts bij zeer grote afstanden waarneembaar; Ineenvloeien van de kleuren van de achtergrond. [4] Foto di Accurimbono, questo file è disponibile in base alla licenza Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo 4.0 Unported. CC BY-SA 4.0.
Dit artikel maakte ook geburik van de artikels Pietro Perugino, Atmosferisch perspectief, deze fragmenten zijn beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen