De Loggia dei Lanzi of Loggia della Signora of ook nog de Loggia dei Priori is een beeldengalerij op de Piazza della Signoria in Firenze, naast het Palazzo Vecchio en het Uffizi. De galerij werd tussen 1376 en 1382 gebouwd en bevat een aantal bekende beeldhouwwerken.

De Loggia dei Lanzi is een overdekte hal van drie ronde bogen. Het gebouw is tegelijk een terugblik op de klassieke oudheid en een voorproef op wat de Renaissance zou betekenen. Een van de opvallendste beelden onder de enorme bogen is Perseo con la testa di Medusa, van Benvenuto Cellini.

Perseo con la testa di Medusa

Op het moment dat Cellini van Cosimo I de opdracht voor zijn Perseus kreeg, stonden el enkele beelden op de Piazza della Signoria. Het oudste beeld was de Marzocco uit de dertiende eeuw die links op de ringhiera stond (een verhoogd podium dat later vervallen raakte en werd afgebroken).

Benvenuto Cellini, Perseo con la testa di Medusa, c. 1554, Loggia dei Lanzi, Piazza della Signoria, Firenze [6]

Judith en Holofernes van Donatello stond bij de westelijke boog van de Loggia dei Lanzi. Michelangelo’s David stond links van de ingang op de ringhiera en rechts van de ingang stond de Hercules en Cacus van Bandinelli.  Dit boodt Benvenuto  Cellini een uitgelezen kans zich te meten met zijn illustere voorgangers s uit het quattrocento en cinquecento, Donatello en Michelangelo. En met zijn rivaal en tijdgenoot Bandinelli, die ook in opdracht van Cosimo I werkte.

Het onderwerp van Perseus met het hoofd van Medusa is het mythologische verhaal van Perseus die Medusa onthoofdt. Medusa was een afschuwelijke Gorgon met een vrouwelijk gezicht wiens haar in slangen was veranderd. Iedereen die haar aankeek, veranderde in steen. Perseus staat naakt op een riem en gevleugelde sandalen na, triomfantelijk bovenop het lichaam van Medusa met haar hoofd, gekroond met kronkelende slangen, in zijn opgeheven hand. Bloed spuit uit Medusa's doorgesneden nek.
De toeschouwer die onder het lichaam van Medusa staat, krijgt de indruk dat het zwaard dat Perseus gebruikte om Medusa te onthoofden op het punt staat op zijn of haar hoofd neer te strijken. De oude Griekse held lijkt uit te kijken naar de reactie van de toeschouwer op die dreiging. Cellini's actualisering van de vernietiging van Medusa door Perseus moet zeer bedreigend zijn geweest in het licht van het feit dat toen de bronzen sculptuur van Cosimo werd onthuld in 1555 de Loggia dei Lanzi nog steeds werd gebruikt voor showexecuties, net zoals het hetdecor was geweest voor de onthoofding van slachtoffers van de Slag bij Montemurlo (1537).

Benvenuto Cellini, Perseo con la testa di Medusa (particolari), c. 1554, Loggia dei Lanzi, Piazza della Signoria, Firenze

Het bronzen beeld, waarin het hoofd van Medusa mannen in steen verandert, is op het plein passend omgeven door drie enorme marmeren versteende beelden van mannen: Hercules, David en later Neptunus. Cellini's gebruik van brons in Perseus en het hoofd van Medusa, en de motieven die hij gebruikte om te reageren op de andere sculpturen op het plein, waren zeer innovatief.
Als je het beeld van achteren bekijkt, zie je een zelfportret van de beeldhouwer Cellini op de achterkant van Perseus 'helm.

De legende van Perseus en Medusa

De legende van Perseus en Medusa is een van de bekendste mythen die het verbeeldingsvermogen van de oude Grieken heeft voortgebracht.
Medusa is de dochter van Phorcys en Ceto en is de bekendste van de drie Gorgonen.

De Romeinse dichter Ovidius was de eerste die haar oorsprongsverhaal onderzocht in de literatuur, en beschreef haar transformatie uitvoerig in zijn werk Metamorfosen. Volgens Ovidius was Medusa ooit een heel mooie, jonge vrouw geweest, de enige sterfelijke van de drie zussen die ook wel bekend stonden als de Gorgonen. Haar mooie verschijning trok de aandacht van de zeegod Poseidoen, die haar vervolgens verkrachtte in de heilige tempel van Athena, de godin van de oorlog. Athena was woedend om de ontheiliging van haar tempel, en nam wraak door Medusa's prachtige haar in een hoop kronkelende slangen te veranderen. Ook gaf ze haar het dodelijke vermogen mensen die haar aankeken ter plaatse te verstenen [3].

Om de realisatie van het bronzen beeld te vereenvoudigen snijdt Cellini de totale hoogte van het beeld doormidden. Hij doet dit ook om esthetische redenen, de verhoudingen van een beeld van zes meter zouden onevenredig groot hebben geleken. De hoogte van de rechtervoet van Perseus tot het hoofd van Medusa, de is 3,20 meter, de sokkel en de basis meten 3 meter°.
Cellini stelt zichzelf ook de zeer ambitieuze uitdaging om het beeld, ondanks zijn aanzienlijke afmetingen, in één blok te gieten. De uitdaging is aanzienlijk, aangezien de techniek om een bronzen beeld van deze afmetingen te gieten sinds de oudheid verloren was gegaan.
Om het beeld in één stuk te gieten, gebruikt Cellini de verloren-was-techniek en een aarden dekvloer. Cellini zal eerst Medusa aanpakken, dan Perseus zelf, en als laatste de marmeren sokkel en de bronzen toevoegingen die het zullen sieren. Over het gieten van het beeld heeft Cellini uitvoerig bericht in zijn Vita.

De sokkel of voetstuk

Cellini was van plan zijn werk af te maken met een majestueuze drie meter hoge marmeren sokkel. Hij plaatste vier nissen van ongeveer een meter aan elke kant van het rechthoekige blok. In de nissen plaatst hij bronzen beelden die verband houden met de mythe: Jupiter en Danae met haar zoon Perseus, Minerva en Mercurius die de held hielpen bij de onderneming. Alle originelen worden bewaard in de Bargello Museum.
Het blok zelf is gebeeldhouwd met sierlijke patronen in de vorm van guirlandes, schelpen en bustes van godinnen. Enkele hoofden van steenbokken sieren de vier hoeken van de sokkel. Cosimo I was geboren in het teken van de Steenbok.

Ten slotte is op de basis die verzonken ligt in de vloer van de Loggia een bronzen bas-reliëf aangebracht dat de bevrijding van Andromeda door Perseus illustreert.