| |
|
De Bardi-kapel is misschien wel het beroemdste kapel in Santa Croce vanwege de prachtige fresco's die Giotto er in de nadagen van zijn leven realiseerde. De familie Bardi, een toonaangevende en machtigste bankiersfamilie in het middeleeuwse Europa, koos Giotto om de familiekapelkapel in de basiliek van Santa Croce in Firenze te decoreren met de verhalen van Sint Franciscus. De Bardikapel, een monument van de Florentijnse kunst uit het begin van de veertiende eeuw, neemt een bijzondere plaats in Giotto's artistieke loopbaan in en is een van zijn laatste werken.
De fresco’s in de kapel hebben een bewogen geschiedenis en dragen daar nog steeds de sporen van. In 1714 werd de kapel bedekt met een scialbo, een laag witkalk. In de 19e eeuw werden er twee grafmonumenten in de kapel geplaatst die de muren onvermijdelijk ruïneerden. Pas in 1852 werden Giotto's fresco's herontdekt en geherwaardeerd. In die tijd werden de twee grafmonumenten die tegen de muren van de kapel stonden, verwijderd. Helaas gingen hierbij delen van het fresco eronder onherroepelijk verloren en werden de muren door hetverwijdefen van de kalklaag aangetast door krassen en schaafplekken. Vandaag vormen de silhouetten van deze twee grafmonumenten een pijnlijk litteken.
Ondanks de enorme beschadigingen, tonen de fresco's een werkelijk opmerkelijke kwaliteit die aan de directe hand van Giotto kan worden toegeschreven, en fascineren de menselijke figuren en fijnzinnige details. Een recente restauratie die drie jaar in beslag nam, bracht nieuwe aspecten van zijn kunst aan het licht.
Zeventig jaar na de laatste ingreep in de kapel was een nieuwe ingreep noodzakelijk, en essentieel voor het behoud en de verdieping van de techniek van de kunstenaar. De restauratie werd door de Opera di Santa Croce toevertrouwd aan de Opificio delle Pietre Dure en kreeg de beslissende steun van de Associazione per il Restauro del Patrimonio Artistico Italiano (Vereniging voor de Restauratie van het Italiaanse Artistieke Erfgoed) en de Fondazione CR Firenze, evenals van het Ministerie voor Cultureel Erfgoed en Activiteiten.
De ingreep bestond uit twee fasen: een niet-invasieve diagnostische campagne met de meest geavanceerde onderzoekstechnieken en vervolgens de eigenlijke conservatieve restauratie.
|
|
Giotto di Bondone, immagini dsuggestivi del restauro degli affreschi di Giotto nella Cappella Bardi,
basilica di Santa Croce, Firenze
|
Geleide rondleidingen | De eerste fase van de restauratie is voltooid, bezoek de kapel met een geleide rondleiding
Op verzoek van de Opera di Santa Croce en de Opificio delle Pietre Dure bieden de restauratiewerkzaamheden die momenteel gaande zijn, u ook de gelegenheid om meer te weten te komen over de Florentijnse schilder. De twee instellingen zijn namelijk overeengekomen dat de stellingens, zodra de werkzaamheden zijn afgerond, nog minimaal twee maanden blijven staan, zodat het publiek de werkzaamheden van dichtbij kan komen bekijken.
Van oktober 2024 tot juli 2025 is er ook een preview van rondleidingen op de restauratielocatie gepland, een geschenk van de Fondazione Cassa di Risparmio Firenze aan een deel van het gebied waaraan haar missie is gekoppeld. Voor dit initiatief is een reservering vereist. Alle informatie vindt u op de website https://atupertucongiotto.it.
|
|
|
|
| |
|
|
|
Giotto di Bondone, Restauro degli affreschi di Giotto nella Cappella Bardi, basilica di Santa Croce, Firenze
|
In januari 2025 waren de restauratieweren voor de helft voltooid. Er was voor de bezoekers mogelijk Giotto's fresco's van op de stellingen van dichtbij te bekijken, en enkele details waar te nemen die eerder niet zichtbaar waren, zoals een bakkebaard langs de wang van een gezicht, delicaat, realistisch, of een geometrische decoratie.
Ook enkele proefstreken en de sinopia, de voorbereidende tekening zijn nu gedeeltelijk zichtbaar.
Emanuela Daffra:
«Il progetto di restauro è come una quercia”, ha continuato Emanuela Daffra, “il lavoro che noi mostriamo è a metà, ma già nel 2010, grazie a un grant della Getty Foundation, erano stati condotti studi per approfondire le tecniche giottesche e lo stato di conservazione della Cappella Bardi. Da allora gli strumenti diagnostici si sono raffinati sempre di più e, prima di metter mano a siringhe o tamponcini, si è dovuto fare un lavoro radicale. A pulitura conclusa, passati dal degrado alla fermatura, possiamo dire che finalmente si vede ‘Giotto'».
“Het restauratieproject is als een eik,” vervolgt Emanuela Daffra, "het werk dat we laten zien is nog maar half af, maar al in 2010 werden er, dankzij een subsidie van de Getty Foundation, studies uitgevoerd om de Giotteske technieken en de staat van conservering van de Bardi-kapel verder te onderzoeken. Sindsdien zijn de diagnostische instrumenten steeds verfijnder geworden en moest er radicaal worden gewerkt voordat er met spuiten of wattenstaafjes kon worden gewerkt. Nu de schoonmaak is voltooid, we van verval zijn overgegaan op stoppen, kunnen we zeggen dat we 'Giotto' eindelijk kunnen zien".
|
 |
Giotto di Bondone, Esequie di san Francesco, 1317-1325, Cappella Bardi, basilica di Santa Croce, Firenze
|
| A tu per tu con Giotto - Fondazione CR Firenze
De restauratie van de Bardi-kapel in Santa Croce, oktober 2024 - juli 2025 | Een bezoek aan de stellingen, een unieke kans om de fresco's van Giotto van erg dichtbij te bekijken
Da ottobre 2024 a luglio 2025, un ciclo di visite guidate gratuite esclusive dedicato ai residenti a Firenze e Città Metropolitana di Firenze | Van oktober 2024 tot en met juli 2025 een reeks exclusieve gratis rondleidingen speciaal voor inwoners van Florence en de metropool Florence.
Prenota la tua visita | Boek uw bezoek
INFORmATIE EN RESERVERING | fondazionecrfirenze.it/progetti/a-tu-per-tu-con-giotto/
Voor een gewoon toegangsticket kan je hier terecht: [Officiële Website] https://ticket.santacroceopera.it/en/
|
 |
|
 |
|
 |
Restauratrice al lavoro sul «Apparizione di san Francesco a sant'Antonio nel Capitolo di Arles» nella Cappella Bardi della Basilica di Santa Croce di Firenze
|
|
Giotto di Bondone, Prova del fuoco davanti al Sultano (particolare)
|
|
Giotto di Bondone, Morte e verifica delle stimmate di san Francesco d'Assisi(particolare)
|
 |
|
![Giotto di Bondone, Rinuncia ai beni paterni, parte dei volti a destra prima del ritocco, Cappella Bardi, basilica di Santa Croce, Firenze [foto Ottaviano Caruso]](https://lh3.googleusercontent.com/pw/AP1GczPCyjGC5sCSdj-YHKqFndzIG_m8T3bT9Ho8yHdv5aj2lW66w_yv_pvZHnrHGqocftmb2dG0Y0mn6msebtGAzzjgwD-aliHUcttzM6Tf3c8HB8IKqMlO=w700-h493-p-k) |
|
![Giotto di Bondone, Visioni dell'ascensione di san Francesco, 1317-1325, Cappella Bardi, basilica di Santa Croce, Firenze [Anonimo — Giotto di Bondone - sec. XIV - Apparizione di san Francesco d'Assisi a frate Agostino e al vescovo Guido di Assisi: personaggio addormentato — particolare, dopo il restauro del 1959][Fondazione Federico Zeri, Archivio fotografico]](https://lh3.googleusercontent.com/pw/AP1GczPobJYnc2bsMdIEvFCRWv5cxtUyiS223gYsTUorXwm8nAEbo4192NrnjWPVWA0seJxGiqJVi2Pi9kOSCG_gDJR0cZcbjHImvWa-ZNy1hiZPZWvLgaYG=w700-h515-p-k) |
Giotto di Bondone, Transito di Francesco, restauro, volto post pulitura in attesa del ritocco pittorico , cappella Bardi, basilica di Santa Croce, Firenze
|
|
Giotto di Bondone, Rinuncia ai beni paterni, parte dei volti a destra prima del ritocco, Cappella Bardi, basilica di Santa Croce, Firenze
|
|
Apparizione di san Francesco d'Assisi a frate Agostino e al vescovo Guido di Assisi: personaggio addormentato — particolare, dopo il restauro del 1959
|
|
 |
|
 |
|
 |
Rinuncia dei beni
|
|
Giotto di Bondone, Approvazione della Regola
|
|
Giotto di Bondone, Apparizione di san Francesco a sant'Antonio nel Capitolo di Arles
|
 |
|
 |
|
 |
Giotto di Bondone, Prova del fuoco davanti al Sultano, Cappella Bardi, basilica di Santa Croce, Firenze
|
|
Giotto di Bondone, Esequie di san Francesco
|
|
Giotto di Bondone, Visioni dell'ascensione di san Francesco
|
In de Bardi kapel begint de frescocyclus bovenaan de linkermuur. De volgorde van de taferelen springt van de ene muur naar de andere, en kan van boven naar beneden en van links naar rechts gelezen worden. De Rinuncia ai beni paterni wordt op de tegenoverliggende muur gevolgd door de Approvazione della Regola, dan op het tweede niveau de Apparizione al Capitolo di Arle door de Prova del fuoco, en ten slotte in het laagste register de Esequie di san Francesco door de Apparizione a frate Agostino e al vescovo Guido d’Assisi. Deze fresco's in het onderste register (5 en 6 in het schema hieronder) dragen nog de duidelijke sporen van de verwijderde cenotafen.
De silhouetten van deze twee grafmonumenten blijven een pijnlijk litteken.
De verhalende cyclus begint op de linkermuur (de noordmuur):
1 - San Francesco rinuncia alle vesti davanti al vescovo Guido e al padre Bernardone | Franciscus doet afstand van zijn gewaden voor bisschop Guido en pater Bernardone, 280 x 450 cm
3 - Apparizione di san Francesco a sant'Antonio nel Capitolo di Arles | Verschijning van de heilige Franciscus aan de heilige Antonius in het kapittel van Arle, 280 x 450 cm
5 - Esequie di san Francesco con l'incredulo Girolamo che cerca le stigmate | Begrafenis van Franciscus met de ongelovige Hiëronymus op zoek naar de stigmata, 280 x 450 cm
Op de tegenoverliggende muur ( de zuidelijke muur) zijn afgebeeld:
2 - Approvazione della Regola (sulla lunetta) | Goedkeuring van de Regel (op de lunet),
4 - Prova del fuoco davanti al Sultano | Vuurproef voor de sultan, 280 x 450 cm
6 - Visioni di frate Agostino e del vescovo Guido di Assisi | Visioenen van broeder Augustinus en bisschop Guido van Assisi, 280 x 450 cm.
|
Het vakantiehuis Podere Santa Pia bevindt zich in het zuiden van Toscane, in het hartje van de Toscaanse Maremma, op 30 km van Montalcino. Podere Santa Pia is is een prachtige voormalige klein kloosterboerderij uit de 19e eeuw. Het vakeantiehuis ligt op een heuvel, omgeven door wijngaarden, bossen van donzige eik en kurkeik, es en jeneverbesstruiken. Na een halve eeuw van verval werd het voormalige kleine klooster gerestaureerd tot een authentiekee vakantiewoning, met groot respect voor de originele Toscaanse stijl. De originele terracottavloeren houten balken en typische arcade's ademen de sfeer van een voorbije tijd. Maar het eenvoudige interieur en de minimalistische ingrepen sluiten perfect aan bij de eenvoud van de Toscaanse landhuizen van weleer. Een mooie selectie hedendaagse grafiek van kunstenaars als Jürgen Partenheimer, Ronald Noorman, Philippe Vandenberg en Hanns Shimansky maken deze woning tot een hoogstaand vakantieverbijf, in de nog ongerepte Maremma.
Villa Podere Santa Pia beschikt over een prachtig privé zwembad van 12 bij 5 meter. Rondom het zwembad ligt een ruim zonneterras met comfortabele ligstoelen, en stijlvolle tafels en stoelen. Het ecologisch zwembad is geopend van half mei tot half oktober en wordt door de eigenaren onderhouden.
Case vacanza in Toscana | Podere Santa Pia
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
The vast and endless golden rolling hills of the Tuscan Maremma
|
 |
|
 |
|
 |
Early morning light at the private swimming pool at Podere Santa Pia
|
|
Reflections on the private swimming pool at Podere Santa Pi
|
|
Evenings around the pool in Tuscany offer a totally different quality of light and amazing colors
|
 |
|
| |
|
|
|
|
[1] Foto di jean louis mazieres, publicato ato sotto la licenza Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic- Creative Commons.
[2] Cecilia Frosinini, Le esequie di San Francesco - Giotto, Cappella Bardi, 2013, in "Maestri e capolavori", Edizioni l'Orbicolare | www.academia.edu [Cecilia Frosinini (Opificio delle Pietre Dure e Laboratori di Restauro, Direttore Settore Restauro Pttlure Murali. Firenze]
[3] L’intonaco of tonachino, of de toplaag bestaat uit een mengsel van gebluste kalk en fijn zand en wordt in een dunne laag van een paar millimeter opgebracht op de ruwere onderlaag. Op deze pleisterlaag moet geschilderd worden als deze nog vochtig is en de tonachino wordt zo aangebracht dat ze op dezelfde dag kan beschilderd worden. Aan het begin van een nieuwe werkdag moet niet meer toplaag worden aangebracht dan op diezelfde dag geschilderd kan worden. De schilder moet dus aan de metselaar het oppervlak opgeven dat hij die dag zal beschilderen. Deze vlakken worden giornate (dagen) genoemd.
[4] Un frate scosta la tenda, l’altro è stupefatto: cosa svela Giotto visto da vicino nella Cappella Bardi in restauro | www.ultura.tiscali.it
[5] Foto Ottaviano Caruso. Fonte: Il restauro di Giotto nella Cappella Bardi a Firenze | Studio ESSECI | studioesseci.net
[The images featured in this page have been supplied to Studio Esseci sas by the Organizers of the event, for uses connected solely with the Press Agent requirements of the event itself. | Le immagini qui riprodotte sono state fornite allo Studio Esseci sas dagli Organizzatori dell'evento, ad esclusivo utilizzo collegato alle esigenze di Ufficio Stampa dell'iniziativa medesima.]
|
Bibliografia
Maurizia Tazartes, Giotto, Rizzoli, Milano 2004. ISBN non esistente
Edi Baccheschi, L'opera completa di Giotto, Rizzoli, Milano 1977.
Giorgio Bonsanti, Le cappelle Peruzzi e Bardi in Santa Croce a Firenze e gli affreschi di Giotto nella storia del restauro | pdf
Art in Tuscany | Giotto di Bondone | The Bardi Chapel in Santa Croce
Santa Croce Opera | La conservazione degli affreschi attraverso i secoli | L'origine di un capolavoro e il dilemma della ricostruzione
|
|
|
