| |
|
Il Giorno is een marmeren sculptuur (160 x 150 cm, maximale schuine lengte 285 cm) van Michelangelo Buonarroti, daterend van 1526-1531 en deel uitmaakt van de decoratie van de Nieuwe Sacristie in San Lorenzo in Firenze. Het is een van de vier allegorieën van de delen van de dag en bevindt zich rechts op de sarcofaag van het graf van Giuliano de 'Medici, hertog van Nemours.
Sagrestia Nuova
In opdracht van paus Leo X en kardinaal Giulio de 'Medici (de latere paus Clemens VII) bouwde Michelangelo Buonarroti de Sagrestia Nuova als een grafkapel voor de respectabele familie de'Medici. Na de voltooiing (ca. 1524) van de architectonische structuur van de Nieuwe Sacristie creëerde Michelangelo twee monumentale graven voor Giuliano, hertog van Nemours die gestorven was in 1516, en voo Lorenzo, hertog van Urbino, gestorven in 1519. |
 |
Michelangelo Buonarrotti, Graftombe van Giuliano de Medici, (rechts Giorno, de allegorie van de Dag), Sagrestia Nuova, Basilica di San Lorenzo, Firenze [2]
|
Voor elk graf maakte Michelangelo drie sculpturen die de Allegorieën van de Tijd en portretten voorstellen en portretten van de hertogen. Voor de tombe van Giuliano de 'Medici, gezeten in een trotse houding, koos hij Dag en Nacht.
Il Giorno is de enige van de reeks allegorieën die haar rug naar de toeschouwer toekeert. Zoals gebruikelijk onderzocht Michelangelo de poses door middel van modeltekeningen, die hij meestal uitvoerde in zwart krijt, in tegenstelling tot de tekeningen in rood krijt die hij een decennium eerder maakte voor het plafond van de Sixtijnqse kapel [2].
Michelangelo tekenden deze studies waarschijnlijk deels, zoals verschillende auteurs aangeven, naar levend model, en maakte zich zo bekend met de specifieke elementen van de menselijke anatomie die hij voor deze creatie nodig had. Hij tekende zijn model vanuit verschillende gezichtspunten en focuste zich op de de modellering van de spieren en pezen van die lichaamsdelen waar hij de aandacht op wilde vestigen: de schouders, de naar achteren gebogen linkerarm en de omhoog gestoken linkerknie. Precies die delen van het lichaam die gezamenlijk de dubbele torsie in de Dag creëren [3].
De vroegst bekende tekening voor de Dag bevindt zich in het Asmolean Museum (Oxford). Op de achterzijde staat een reeks studies voor de arm van Notte. Ook in het Teylers Museum worden enkele gedetailleerde voorstudies voor Giorno bewaard [5]. Voor Hugo Chapman is bovenstaande tekening de mooiste van de serie tekeningen naar het levend model voor het detail van de rug van Giorno.
Het model, afgebeeld met een draperie rond het middel, werd vermoedelijk zittend getekend met een arm achter de rug en de ander onbeweeglijk naar beneden gericht, zoals te zien is aan de flauwe contour in de hoofdstudie.
De complexe draai van de linkerarm met de pols parallel aan de rug, als in een armgreep, is drie keer uitgewerkt, waarbij de rechterstudie de hoofdstudie overlapt [2].
|
 |
Michelangelo Buonarrotti, Studio per la scultura Giorno sulla tomba di Giuliano de 'Medici, (cat. 50), Teylers Museum, Haarlem [9]
|
De complexe draai van de linkerarm met de pols parallel aan de rug, als in een armgreep, is drie keer uitgewerkt, waarbij de rechterstudie de hoofdstudie overlapt. Michelangelo bestudeerde het motief van een geknevelde arm achter de rug voor diverse toepassingen in een aantal verschillende beeldhouwwerken, te beginnen bij de Madonna van de trap, en wellicht het meest memorabel in de Opstandige slaaf, die zich nu in het Louvre bevindt. Opmerkelijk aan het blad is de intensiteit van Michelangelo's observatie, die tot uitdrukking komt in de detaillering, zoals de gezwollen aderen aan de onderkant van de voorarm, een realistisch accent dat is terug te vinden in de gebeeldhouwde nu onbegrijpelijke notitie aan zichzelf met betrekking tot de leegte tussen de biceps en voorarm, 'in qua' ('tot hier' of 'hierin'), en verwijderde zonder dralen met een zigzaglijn de contour van een spier in de onderrug waarover hij niet tevreden was, zoals hij ook had gedaan in een van de studies van de voeten van Lazarus [2].
|
|
Michelangelo Buonarrotti, Tomba di Giuliano de Medici, (Giorno, il retro della statua), Sagrestia Nuova, Basilica di San Lorenzo, Firenze [6]
|
Tomba di Giuliano de Medici
Ritratto di Giuliano de' Medici duca di Nemours (1526-1534)
Notte (1526-1531)
Giorno (1526-1531)
Tomba di Lorenzo de' Medici
Ritratto di Lorenzo de' Medici duca di Urbino (1525 circa)
Aurora (1524-1527)
Crepuscolo (1524-1531)
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
Het Teylers Museum in Haarlem herbergt een bijzondere collectie tekeningen en prenten, met daarin onder meer 25 originele tekeningen van Michelangelo. De Haarlemse modeltekeningen tonen hoe oneindig grondig Michelangelo de pose van het marmeren beeld Giorno onderzocht heeft. Met zwart krijt tast hij de contouren van huid en spieren af, zoekt de juiste lichtinval op vorm en oppervlak. Die vele voorbereidende verkenningen van het lichaam waren net zo noodzakelijk, tijdrovend en veeleisend als het houwen in steen, in het marmer zelf.
|
 |
|
|
|
 |
Michelangelo Buonarrotti, Ontwerptekening voor de Dag, ca. 1524-1525, Asmolean Museum (Oxford)
|
|
Michelangelo Buonarrotti, Studio per la scultura Giorno sulla tomba di Giuliano de 'Medici, Teylers Museum, Haarlem
|
|
Michelangelo Buonarrotti, Studio per la scultura Giorno sulla tomba di Giuliano de 'Medici, Teylers Museum, Haarlem
|
 |
|
 |
|
 |
Tomba di Giuliano de Medici (Giorno), Sagrestia Nuova, Basilica di San Lorenzo, Firenze
|
|
Apollonio di Atene, Torso del Belvedere, I sec. a.C., marmo, Musei Vaticani, Città del Vaticano |
|
Michelangelo, Opstandige slaaf voor het graf van Julius II, ca.1513-15, Parijs, Louvre
|
 |
|
 |
|
 |
Ritratto di Giuliano de' Medici duca di Nemours (1526-1534), Tomba di Giuliano de Medici, Sagrestia Nuova, Basilica di San Lorenzo, Firenze
|
|
Tomba di Giuliano de Medici, Sagrestia Nuova, Basilica di San Lorenzo, Firenze
|
|
Tomba Lorenzo de' Medici II, Sagrestia Nuova, Basilica di San Lorenzo, Firenze |
|
|
|
|
|
Michelangelo Buonarrotti, Tomba di Giuliano de Medici, (Notte e Giorno), Sagrestia Nuova, Basilica di San Lorenzo, Firenze |
|
Michelangelo Buonarrotti, Tomba di Giuliano de Medici, (Giorno, il retro della statua), Sagrestia Nuova, Basilica di San Lorenzo, Firenze |
|
Michelangelo Buonarrotti, Tomba di Giuliano de Medici, (Giorno, il retro della statua, dettaglio), Sagrestia Nuova, Basilica di San Lorenzo, Firenze
|
Bibliografie
Umberto Baldini, Michelangelo scultore, Rizzoli, Milano 1973.
Marta Alvarez Gonzáles, Michelangelo, Mondadori Arte, Milano 2007.
E. WALLACE, Michelangelo at San Lorenzo: the Genius as Entrepreneur, Cambridge, Cambridge university press, 1994 | San Lorenzo 1520
Versione Italiana | San Lorenzo 1520
Charles De Tolnay, Michelangelo : sculptor, painter, archtiect, Princeton, N.J., Princeton Unviversity Press, 1975
Charles DE TOLNAY, Michelangelo, 5 delen, deel III The Medici Chapel, 1948.
Carel VAN TUYLL VAN SEROOSKERKEN, The Italian drawings of the 15th and 16th centuries in Teylers Museum, Haarlem, Nederland, 2000.
P. Bouman en P. Broers, Teylers ‘Boek- en Konstzael’. De bouwgeschiedenis van het oudste museum van Nederland (Den Haag 1988).
B. Sliggers (red.), Hoogtepunten uit Teylers Museum: geschiedenis, collecties en gebouwen (Haarlem 1996)
Frank Zöllner C. Thoenes, Michelangelo, 1475-1564, Tashen, 2011
Teylers Museum
Spaarne 16, 2011 CH Haarlem, Nederland
www.teylersmuseum.nl
Teylers Museum is een museum voor wetenschap en kunst in de Nederlandse stad Haarlem. Het werd in 1778 gesticht als boek en konstzael – een openbare gelegenheid voor kunst en wetenschap. Het museum bezit fossielen, mineralen, natuurkundige instrumenten, munten, medailles en veel schilderijen, tekeningen en platen van artiesten zoals Rembrandt en Michelangelo.
Casa Buonarroti, Firenze
|
[1] De tekening die dateert van ca. 1525 komt uit de collectie van het Teylers Museum, Haarlem. Cat. 49 verwijst naar de uitgave van Hugo Chapman, Michelangelo : de hand van een genie, Haarlem: Teylers Museum, 2005 (catalogus).
[2] Hugo Chapman, Michelangelo : de hand van een genie, Haarlem: Teylers Museum, 2005. Publicatie n.a.v. de tentoonstelling o.a. te Haarlem (Teylers Museum).
Wie het creatieve proces van Michelangelo's werken wil volgen, bieden de tekeningen van de grootmeester een inkijk in het ontstaan van vele kunstwerken. In totaal zijn er zo'n 600tekeningen bewaard (dat aantal is gebaseerd op Charles De Tolnay's vierdelige corpus daterend uit de jaren 1975-1980). Een groot del daarvan was te zien op de tentoonstellingen in het Teylers Museum (tot 8 januari 2006) en het British Museum (tot 25 juni 2006) te zien. Hugo Chapman schreef de catalogus voor deze tentoonstellingen.
Het Trylers Museum is het eerste en oudste museum van Nederland.
[3] Martin Lok, Met hand en hart aan ‘t marmer leven geven. Een analyse van Michelangelo’s werkwijze aan de hand van de Dag uit de Medici Kapel; Leiden 2011, , p. 11. | www.martinlok.nl
[4]Charles De Tolnay, Michelangelo : sculptor, painter, archtiect, Princeton, N.J., Princeton Unviversity Press, 1975, v. II, blz. 40-49
[5] Het museum herbergt ook een bijzondere collectie tekeningen en prenten, met daarin onder meer 25 originele tekeningen van Michelangelo. Vier daarvan zijn voorstudies voor Giorno.
[6] Foto di Rufus46, licenziato in base ai termini della licenza Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo 3.0 Unported
|
| Questo articolo incorpora materiale tratto dall'articolo di Wikipedia Giorno (1526-1531), pubblicato sotto lla licenza GNU Free ocumentation License. |
|
|
![Toacana ] Galleria di immagini](/titels/albump.gif){kind=small}
