La cappella Baroncelli, alla testata del transetto destro della basilica di Santa Croce a Firenze [3]
La Cappella Baroncelli, basilica di Santa Croce, Firenze
De Baroncelli kapel bevindt zich aan het hoofd van het rechter dwarsschip van de basiliek Santa Croce in Firenze. De kapel werd tussen 1328 en 1338 beschilderd door Taddeo Gaddi.
De cyclus fresco's stelt de Storie della Vergine (Verhalen van de Maagd Maia) voor. In deze prestigieuze opdracht liet Taddeo Gaddi zien dat hij Giotto's lessen goed had toegepast, door de figuren in de scènes te rangschikken met een grote narratieve vrijheid, die drukker zijn dan die van zijn meester. Hij hervatte ook het experimenteren met perspectief in architecturale achtergronden en bereikte resultaten van gedurfd illusionisme, zoals in de schuine en gebroken trap in de Presentazione della Vergine al tempio (Presentatie van de Maagd in de Tempel).
De delicate en zachte gelaatstrekken zijn kenmerkend voor de late ontwikkeling van Taddeo's kunst.
Immagini suggerite degli affreschi della La Cappella Baroncelli, Santa Croce, Firenze[1]
De decoratie, toevertrouwd aan Taddeo Gaddi, laat duidelijk een samenhangend iconografische programma zien, dat@ zich niet alleen concentreert in Maria, maar ook in de figuren die de bogen, de raamstijlen, de gewelven en de glas-in-loodramen versieren, om uiteindelijk zijn voltooiing te vinden in Gioto's Incoronazione della Vergine tra angeli e santi, dat de spil vormt van de hele iconografische cyclus. De grandioze decoratieve onderneming moet deel uitmaken van een taakverdeling binnen Giotto's werkplaats. Het is waarschijnlijk dat, aangezien Giotto tussen 1328 en 1333 actief was in Napels, het Taddeo Gaddi was die de taak kreeg Giotto's werkplaats in Firenze voort te zetten.
Immagini suggerite degli affreschi della Cappella Baroncelli, Santa Croce, Firenze[1]
Het verfijnde effect van het nachtlicht, bijna een unicum in de 14e-eeuwse schilderkunst in Midden-Italië, in de scène van de Annuncio ai pastori (Aankondiging aan de Herders) is opmerkelijk. Taddeo was ook de auteur van de ontwerpen voor het glas-in-loodraam, de vier profeten aan de buitenkant en mogelijk ook het altaarstuk, de Baroncelli polyptiek, die door sommigen ook toegeschreven wordt aan Giotto, met de signatuur Opus Magistri Jocti.
Visioni dell'ascensione di san Francesco (San Francesco appare a frate Agostino e al vescovo Guido di Assisi): il frate Agostino che si alza dal letto mentre il vescovo è ancora sdraiato nella stanza vicina, aiutato da due servi ai piedi del letto - affresco, 1325 ca.
Taddeo Gaddi, La Natività della Vergine (particolare), affresco della Cappella Baroncelli Santa Croce, Firenze [2]
De twee geschilderde nissen met stillevens op de sokkel zijn geïnspireerd op Giotto's choretti in de Scrovegni-kapel.
Taddeo Gaddi, Nicchia con libro (Decorazione ad affresco sotto il ciclo narrativo (parete nord)). La Cappella Baroncelli, basilica di Santa Croce, Firenze
Taddeo Gaddi, Nicchia con contenitori (Decorazione ad affresco sotto il ciclo narrativo (parete nord)), 1328-30 ca., La Cappella Baroncelli, basilica di Santa Croce, Firenze
Het veelluik, met de inscriptie OPUS MAGISTRI IOCTI, opera del maestro Giotto ('werk van meester Giotto) vormt het visuele middelpunt van de kapel. De polyptiek is lange tijd toegedicht aan Taddeo Gaddi, auteur van de fresco's en het ontwerp voor het glas-in-loodraam. De meest gevolgde hypothese blijft die van Federico Zeri, die ook de verdienste had de cuspide van het centrale paneel te ontdekken. Zeri had het over een samenwerking tussen Giotto en Taddeo en een datering van rond 1328 [5], min of meer op hetzelfde moment als de aanvang van de fresco decoratie van de Baroncelli Kapel, die volledig onder de verantwoordelijkheid van Taddeo valt.
Het middelste compartiment bevat de Kroning van de Maagd met engelen, de vier zijcompartimenten een veelheid aan heiligen, musicerende engelen en zingende engelen: meer dan honderdtwintig figuren, in een overvloed aan kleuren, gezichten, aureolen, uitdrukkingen. Ondanks de verdeling in compartimenten biedt het polyptiek een vernieuwende uniforme ruimtelijkheid, die wordt gecombineerd met het zoeken naar een nieuwe voorstelling van de werkelijkheid, bijvoorbeeld in de spelende engelen, die onstuimig hun opbollende wangen[4].
Giotto, Incoronazione della Vergine tra angeli e santi (Polittico Baroncelli), pannello centrale, 1328, tempera e oro su tavola, 185 x 323 cm.
Firenze, Basilica di Santa Croce, Cappella Baroncelli
Giotto e Taddeo Gaddi, Polittico Baroncelli, 1328 circa, Tempera e oro su tavola, 185 × 323 cm, Basilica di Santa Croce, Firenze [3]
Dit is het enige paneelschilderij van Giotto dat zich nog op zijn oorspronkelijke locatie bevindt, en een van de drie werken die door hem zijn gesigneerd.
De complexe iconografie van het paneel is geïnterpreteerd als een figuratieve weergave van Canto XXXII van het Paradiso, waarin Dante heiligen en engelen beschrijft die getuige zijn van de Incoronazione della Vergine.
Andere werken
Aan de rechtermuur hangt een Madonna della cintola, een fresco van Sebastiano Mainardi. De familie Baroncelli liet de kapel later in de 15e eeuw verbouwen, en liet een groot fresco op de westelijke schilderen met de Madonna della cintola (Madonna van de gordel) (ca. 1485-9), geschilderd door Sebastiano Mainardi naar een ontwerp en karton van Domenico Ghirlandaio. Volgens Giorgio Vasari is Mainardi afgebeeld in de fresco's in de Sassetti- en Tornabuoni-kapellen in door Domenico Ghirlandaio, Mainardi's zwager en meester. Je zit zijn zijn portret uiterst rechts in het frescoCacciata di Gioacchino in de Cappella Tornabuoni,.
De gotische graftombe op de buitenmuur behoorde toe aan de familie Baroncelli. Het is het werk van Giovanni di Balduccio (1327), dezelfde auteur van de beeldjes van de aartsengel Gabriël en de Annunciatie op de pilaren van de toegangsboog. Het beeld van de Madonna met kind in de kapel is van Vincenzo Danti (1568).
Giovanni di Balduccio, Arcangelo Gabriele, La Cappella Baroncelli, basilica di Santa Croce, Firenze
Giovanni di Balduccio, Tomba Baroncelli, 1327, , La Cappella Baroncelli, basilica di Santa Croce, Firenze
Annunziata di Giovanni di Balduccio
Taddeo Gaddi, I profeti Geremia e Isaia, 1328-30 ca., La Cappella Baroncelli, basilica di Santa Croce, Firenze
Taddeo Gaddi, Davide che vince Golia, 1328-30 ca, La Cappella Baroncelli, basilica di Santa Croce, Firenze
Taddeo Gaddi, I profeti Daniele ed Ezechiele, 1328-30 ca., La Cappella Baroncelli, basilica di Santa Croce, Firenze
Agnolo Gaddi, presunto ritratto del padre Taddeo negli affreschi della cappella maggiore di Santa Croce, Firenze
L'Apparizione dell'angelo ai pastori (1338) è considerata la prima scena notturna dell'arte occidentale che ci sia pervenuta (Santa Croce, Firenze)
Sebastiano Mainardi, Madonna della cintola, 1485-1490 circa. Basilica di Santa Croce, transetto destro, cappella Baroncelli
Vetrata su cartone di Taddeo Gaddi (1338)
Links van de Baroncelli kapel ligt de Corridoio del Noviziato, een lange gang die toegang geft tot de sacristie d)en de Medici-kapel.
Corridoio del Noviziato
De naam is afgeleid van de oorspronkelijke functie als verbinding tussen de kerk, de Medici-kapel en de slaapzaal van het noviciaat, gelegen in de ruimte waar nu de leerschool is gevestigd. De gang is toegankelijk via de 15e-eeuwse deuropening aan de zuidkant van het transept en biedt ook toegang tot de sacristie en de Putkamer. Een trap in het klooster verbindt deze ruimte met de kamers aan de kloostergang.
De bouw van de gang, die plaatsvond tussen 1435 en 1445, werd gefinancierd door Cosimo de' Medici, die het ontwerp waarschijnlijk toevertrouwde aan Michelozzo, zoals wordt gesuggereerd door de architectonische elementen die kenmerkend zijn voor de decoratieve taal van de kunstenaar, terwijl de vele wapenschilden getuigen van het Medici mecenaat.
De ruimte is geplaveid met witmarmeren grafstenen en overdekt met een tongewelf; natuurlijk licht valt binnen via drie open drievoudige lancetvensters aan de westelijke muur, terwijl het Monument voor Lorenzo Bartolini van zijn leerling Pasquale Romanelli (1858) aan de andere kant is ommuurd.
Sinds 2014 worden in de gang meesterwerken tentoongesteld die na de overstroming van 1966 zijn gerestaureerd, waaronder de Incoronazione della Vergine (begin 15e eeuw), toegeschreven aan Lorenzo di Niccolò, en La Trinità tra i santi Benedetto, Francesco, Bartolomeo e Giovanni Battista (1461) door Neri di Bicci.
Plattegrond Santa Croce
1 Voormalig Klooster
2 Refter met het Cenacolo van Taddeo Gaddi
3 Pazzi-kapel
4 Koor
5 Bardi Kapel
6 Peruzzi Kapel
7 Sacristie
8 Rinuccini Kapel
9 Kapel van het Noviciaat
10 Bardi di Vernio Kapel
11 "Annunciatie" van Donatello
12 Preekstoel van Benedetto da Maiano
13 Bernardo Rossellino "Graf van Leonardo Bruni"
14 Desiderio da Settignano "Graf van Carlo Marsuppini"
15 Graf van Michelangelo Buonarroti
16 Graf van Galileo Galilei
17 Cenotaaf voor Dante Alighieri
18 Graf van Vittorio Alfieri
19 Graf van Niccolò Machiavelli
20 Kapel van Arkel
21 Graf van Ugo Foscolo
22 Baroncelli Kapel
Plattegrond van de Basiliek
Santa Croce in Firenze
Restauro degli affreschi di Taddeo Gaddi nella cappella Baroncelli di Santa Croce (2007)
Bibliografie
Daniel Arasse, L'Homme en perspective - Les primitifs d'Italie, Paris, Hazan, 2008, 336 p. (ISBN 978-2-7541-0272-8).
(it) « Firenze e provincia (Guida Rossa) ». Guida d'Italia. Milan : Edizioni Touring Club Italiano. 2007.
[1] Foto di jean louis mazieres, publicato ato sotto la licenza Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic- Creative Commons. [2] Foto di By Sailko - Own work, CC BY 3.0, Link [3] By Rufus46 - Own work, CC BY-SA 3.0, Link [5] De datering is zeker na de stichting van de kapel in 1328 en moet rekening houden met Giotto's verblijf in Napels van 1328 tot 1333. [Fonte: Giotto - Incoronazione della Vergine tra angeli e santi (Polittico Baroncelli) |www.santacroceopera.it
Van 1328 tot 1333 werkte Giotto in Napels voor koning Robert van Anjou met wie hij bevriend raakte, maar van het daar gemaakte werk is niets meer over.