Beato Angelico, Palazzo Strozzi, Firenze, 2025 | Zaal 6, Le grandi committenze, de grote opdrachten

Met Beate Angelico, een baanbrekende tentoonstelling die gewijd is aan Fra Angelico (ca. 1395–1455), brengt Firenze hulde aan een van de grote meesters van de vroege renaissance. Van 26 september 2025 tot 25 januari 2026 presenteren Palazzo Strozzi en het Museo di San Marco samen meer dan 140 werken – schilderijen, tekeningen, manuscripten en sculpturen – afkomstig uit vooraanstaande musea en collecties van over de hele wereld.
Beate Angelico is de eerste grote monografische tentoonstelling over Fra Angelico in Firenze in meer dan zeventig jaar. Ze biedt een unieke kans om het artistieke parcours van de dominicaanse monnik te volgen, van zijn beginjaren binnen de inernationale gotiek, tot zijn rol als een van de grondleggers van de renaissanceschilderkunst.

Zaal 6, Le grandi committenze, de grote opdrachten

Deze zaal is gewijd aan de grote opdrachten uit de jaren dertig en veertig. Na de dood van Masaccio werden Angelico en Filippo Lippi de belangrijkste figuren in de Florentijnse schilderkunst. Hier vindenwe schilderijen zoals de Annunciazione di Montecarlo (1432-35), genoemd naar het kleine gehucht San Giovanni Valdarno, en de Trittico di Cortona (1437), waarvan de predella de verhalen van Sint Dominicus vertelt met een buitengewone verhalende vermogen. Ook het monumentale altaarstuk Pala Martelli dat Filippo Lippi schilderde voor de basiliek van San Lorenzo heeft een mooie plaats gekregen.

Beato Angelico, Palazzo Strozzi, Firenze, 2025, Ricostruzione della Pala di Perugia, 1437-1443 circa, Galleria Nazionale dell’Umbria, Perugia

Beato Angelico, Trittico di Cortona, 1437 circa, Cortona, Museo Diocesano del Capitolo [Beato Angelico, Palazzo Strozzi, Firenze, 2025]

Beato Angelico, veduta della mostra, Palazzo Strozzi, Firenze, 2025: Beato Angelico, Trittico di Cortona, 1437 circa, Cortona, Museo Diocesano del Capitolo, a Beato Angelico, Pala di Perugia, 1437-1443 circa, Galleria Nazionale dell’Umbria, Perugia [Photo: Ela Bialkowska, OKNO Studio]

Beato Angelico, exhibition view, Palazzo Strozzi, Firenze, 2025 [Photo: Ela Bialkowska, OKNO Studio]

Suggestieve beelden van Beato Angelico in Palazzo Strozzi, 2025]

Het prestige van de families werd in de vijftiende eeuw ook bevestigd door de opdracht voor altaarstukken, waarin devotie en vertegenwoordiging met elkaar verweven waren. De Annunciatie is een van de beroemdste thema's van Angelico, afgebeeld op panelen, zoals dat welke vandaag in San Giovanni Valdarno in deze zaal wordt tentoongesteld, maar ook in de fresco's van San Marco en vaak in de bovenste delen van de veelluiken. In de zaal zijn ook werken te zien van Giovanni di Paolo, Bernardo Rossellino en Filippo Lippi, die getuigen van enkele van de vele interpretaties die in de Renaissance aan het onderwerp van de Annunciatie werden gegeven. [2].

In Cortona verkrijgt de koopman Giovanni di Tommaso di ser Cecco, een van de promotors van de nieuwe kerk van San Domenico, in 1432 het patronaat over een kapel en geeft hij Angelico de opdracht een drieluik te maken met de Maagd met het Kind en de beschermheiligen van de familie. Het formaat, in de laatgotische traditie, is ontworpen om te harmoniëren met het drieluik van de Sienese schilder Sassetta op het tegenoverliggende altaar.

Beato Angelico, Trittico di Cortona, 1437 circa, Museo Diocesano, Cortona

San Matteo e san Giovanni Battista, con l’angelo annunciante; Madonna col Bambino in trono e quattro angeli, con la Crocifissione; San Giovanni Evangelista e santa Maria Maddalena, con la Vergine annunciata; San Pietro Martire; Sogno di Innocenzo III, Incontro tra i santi Domenico e Francesco d’Assisi e Apparizione dei santi Pietro e Paolo a san Domenico; San Michele Arcangelo, Resurrezione di Napoleone Orsini, Disputa di san Domenico con gli eretici e Miracolo del libro; San Vincenzo; Cena dei frati servita dagli angeli e Morte di san Domenico; San Tommaso d’Aquino (predella) Tempera e oro su tavola; cm 187 × 240 (insieme esclusa la predella), cm 34,5 × 245,5 (predella), Cortona, Museo Diocesano del Capitolo

Hetzelfde formaat komt terug in het altaarstuk (1437-1443), geschilderd door Angelico voor Elisabetta Guidalotti en bestemd voor de familiekapel in San Domenico in Perugia, vergelijkbaar met dat van het Altaarstuk van Fiesole (vóór de transformatie door Lorenzo di Credi in 1501, en nu tentoongesteld in San Marco) en het Franciscaanse drieluik (hier tentoongesteld in Palazzo Strozzi in zaal 3)[2].

Het altaarstuk van Perugia

Een belangrijke reconstructie betreft het altaarstuk van Perugia (Madonna met Kind en Heiligen en verhalen van Sint Nicolaas van Bari, 1437-43) uit de Galleria Nazionale dell'Umbria, is een van de belangrijke reconstructies uit de tentoonstelling, waarbij de predella is samengesteld met panelen die in bruikleen zijn gegeven door de Vaticaanse Musea.

Beato Angelico, veduta della mostra, Palazzo Strozzi, Firenze, 2025: Ricostruzione della Pala di Perugia, 1437-1443 circa, Galleria Nazionale dell’Umbria, Perugia [1]

Het werk bestaat uit een groot centraal paneel, waarop de Madonna op de troon met Kind en Engelen is afgebeeld, dat volledig door Fra Angelico werd geschilderd. De twee zijpanelen bestaan elk uit twee gebogen subpanelen en bevatten een heilige figuur. Links staan Sint Dominicus en Sint Nicolaas, toegeschreven aan Angelico, terwijl rechts Sint Johannes de Doper en Sint Catharina van Alexandrië staan, die grotendeels door zijn atelier zijn geschilderd.

Beato Angelico, Pala di Perugia (polittico Guidalotti), 1447-48, dalla chiesa di San Domenico a Perugia,
pannello centrale, con la Madonna in trono col Bambino e Angeli (interamente dell'Angelico) [3]

De centrale Madonna is een Maestà-afbeelding en zit op een grote troon die is geschilderd met behulp van geometrisch perspectief. Voor haar staat een trap met vazen met drie witte en rode rozen (respectievelijk symbolisch voor de zuiverheid van Maria en een voorspelling van het lijden van Christus). Het paneel lijkt op dat in het Cortona-triptiek, vooral wat betreft de Madonna, de boog van de troon en de plaatsing van de engelen. De vloer is versierd met marmeren tarsia, dat Fra Angelico al in eerdere werken had gebruikt, zoals het San Pietro Martire-triptiek (1428-1429).

Beato Angelico e bottega, Annunciazione di Montecarlo, 1432-1435 circa

Beato Angelico e bottega, Annunciazione di Montecarlo, 1432-1435 circa, San Giovanni Valdarno,
Museo della Basilica di Santa Maria delle Grazie

Annunciazione e Cacciata dal Paradiso terrestre; Isaia (pennacchio); Sposalizio della Vergine, Visitazione, Adorazione dei Magi, Presentazione di Gesù al tempio, Funerali della Vergine (predella), Tempera e oro su tavola; cm 195 × 158 (tavola principale), 16 × 30 cm (ciascuno degli scomparti della predella)

De scène is op dezelfde manier samengesteld als de Annunciatie van Cortona, met enkele verschillen. Ten eerste is de compositie verdeeld in twee delen in plaats van drie, waarbij de tuin is teruggebracht tot een glimp die door de bogen aan de linkerkant zichtbaar is. Maria en de engel zijn geplaatst en gekleed zoals in de Annunciatie van Cortona, met meer gebruik van licht. Het licht komt consequent van links, vanuit de tuin, om de draperieën en de architectuur te verlichten.

Fra Angelico gebruikte een verdwijnpunt dat zich binnen in het huis bevindt, in plaats van buiten, waardoor de aandacht wordt geconcentreerd op het spektakel van de Annunciatie.

Beato Angelico e bottega, Annunciazione di Montecarlo, particolare della vergine,
1432-1435 circa, San Giovanni Valdarno, Museo della Basilica di Santa Maria delle Grazie [3]

Georges Didi-Huberman, filosoof, criticus en theoreticus van de 'anachronisme van beelden', schreef in 1991 “Beato Angelico. Figure del dissimile, waarin hij zich onder andere concentreerde op de marmeren spiegels van de “Madonna delle ombre” in het klooster van San Marco, waarin de “vlekken” van het nep-marmer op een andere manier geschilderd zijn dan bij andere schilders uit die tijd, met een techniek die de Fransman met zin voor overdrijving in verband brengt met de dripping techniek van Jackson Pollock, omdat deze losstaat van de wil om na te bootsen, waardoor ze betekenis krijgen op zichzelf.

Filippo Lippi e bottega, Pala Martelli, 1440 circa

Filippo Lippi e bottega, Pala Martelli, 1440 circa, Firenze, basilica di San Lorenzo, cappella Martelli [3]

Annunciazione; San Nicola di Bari salva tre giovani ingiustamente condannati a morte, San Nicola di Bari dota tre fanciulle povere, San Nicola di Bari resuscita tre fanciulli (predella) Tempera e oro su tavola; cm 245 × 250 (insieme), cm 177,4 × 187,4 (tavola principale), cm 37 × 238 (predella)

De Annunciatie is een schilderij van Fra Filippo Lippi dat hangt in de Martelli-kapel in het linkertransept van de Basilica di San Lorenzo in Firenze.
Het schilderij wordt beschouwd als het eerste bekende voorbeeld van een vierkant altaarstuk, zonder traditionele gotische versieringen zoals pinakels of spitsen, om beter aan te sluiten bij de eenvoudige architectuur van de kerk, ontworpen door Brunelleschi. Het paneel is in tweeën gedeeld door een centrale kolom. Het maakt gebruik van een geometrisch perspectief om een complexe architectuur weer te geven, waaronder verschillende gebouwen en een open loggia. Er zijn verschillende elementen die wijzen op de invloed van de Vlaamse schilderkunst, waarmee Lippi tijdens zijn verblijf in Padua in aanraking kwam. Hiertoe behoort onder meer de glazen ampul op de voorgrond, die de Heilige Geest symboliseert.

Bernardo Rossellino, Pala di Mariotto d’Angelo (1434

Bernardo Rossellino, Pala di Mariotto d’Angelo (1434) ,dal duomo vecchio di Arezzo (particolare dell'Angelo), Museo diocesano, Arezzo[3]

Lijst van de in deze zaal tentoongestelde werken

Beato Angelico e bottega, Annunciazione di Montecarlo, 1432-1435 circa, San Giovanni Valdarno, Museo della Basilica di Santa Maria delle Grazie
Annunciazione e Cacciata dal Paradiso terrestre; Isaia (pennacchio); Sposalizio della Vergine,
Visitazione, Adorazione dei Magi, Presentazione di Gesù al tempio, Funerali della Vergine (predella)
Tempera e oro su tavola; cm 195 × 158 (tavola principale), 16 × 30 cm (ciascuno degli scomparti della
predella)

Giovanni di Paolo (Siena, 1403 circa - 1482), Annunciazione e Cacciata dal Paradiso terrestre, anni Trenta del XV secolo, tempera e oro su tavola; cm 38,7 × 44,7, Washington, National Gallery of Art, Samuel H. Kress Collection.

Bernardo Rossellino (Bernardo Gamberelli; Settignano, 1409 circa - Firenze, 1464), Pala di Mariotto d’Angelo, 1433 o 1445, Arezzo, Museo Diocesano di arte sacra
Annunciazione; Missione affidata all’arcangelo Gabriele (timpano); Cammino da Nazareth e Visitazione
(predella, da destra)
Terracotta con tracce di gesso e policromia; cm 202 × 197 × 20 (insieme), cm 42 × 197 × 20 (predella)

Filippo Lippi (Firenze, 1406 circa - Spoleto, 1469) e bottega, Pala Martelli, 1440 circa, Firenze, basilica di San Lorenzo, cappella Martelli

Annunciazione; San Nicola di Bari salva tre giovani ingiustamente condannati a morte, San Nicola di Bari dota tre fanciulle povere, San Nicola di Bari resuscita tre fanciulli (predella), tempera e oro su tavola; cm 245 × 250 (insieme), cm 177,4 × 187,4 (tavola principale), cm 37 × 238
(predella)

Beato Angelico, Trittico di Cortona, 1437 circa, Cortona, Museo Diocesano del Capitolo

San Matteo e san Giovanni Battista, con l’angelo annunciante; Madonna col Bambino in trono e quattro angeli, con la Crocifissione; San Giovanni Evangelista e santa Maria Maddalena, con la Vergine annunciata; San Pietro Martire; Sogno di Innocenzo III, Incontro tra i santi Domenico e Francesco d’Assisi e Apparizione dei santi Pietro e Paolo a san Domenico; San Michele Arcangelo, Resurrezione di Napoleone Orsini, Disputa di san Domenico con gli eretici e Miracolo del libro; San Vincenzo; Cena dei frati servita dagli angeli e Morte di san Domenico; San Tommaso d’Aquino (predella) Tempera e oro su tavola; cm 187 × 240 (insieme esclusa la predella), cm 34,5 × 245,5 (predella)

Beato Angelico, Pala di Perugia, 1437-1443 circa, Perugia, Galleria Nazionale dell’Umbria

a Tavola priccipale
San Domenico e san Nicola di Bari; Madonna col Bambino in trono e quattro angeli; San Giovanni Battista e santa Caterina d’Alessandria, tempera e oro su tavola; cm 102 × 75,1 (pannello sinistro), cm 126,3 × 78,5 (pennello centrale), cm 101,8 × 76 (pannello destro)
Perugia, Galleria Nazionale dell’Umbria

b-c Cuspidi
Angelo annunciante, tempera e oro su tavola; cm 30,9 × 29,9
Vergine annunciata, tempera e oro su tavola; cm 30,9 × 29,7
Perugia, Galleria Nazionale dell’Umbria

d-f Peredella
Nascita di San Nicola di Bari, Vocazione e Dotazione di tre fanciulle povere, tempera e oro su tavola; cm 34,7 × 60,7, Città del Vaticano, Musei Vaticani
San Nicola di Bari incontra il messo imperiale all’arrivo miracoloso del grano per la città di Myra e Salvataggio di una nave in difficoltà, tempera e oro su tavola; cm 35,5 × 64,4, Città del Vaticano, Musei Vaticani
San Nicola di Bari salva tre giovani ingiustamente condannati a morte e Morte del santo, tempera e oro su tavola; cm 33,7 × 59,4, Perugia, Galleria nazionale dell’Umbria, inv. 94

g-l Pilastro sinistro lato esterno

San Giovanni Evangelista, tempera e oro su tavola; cm 22,4 × 7,4
San Benedetto, tempera e oro su tavola; cm 34,7 × 7,8
Santa Maria Maddalena, tempera e oro su tavola; cm 34,7 × 7,8
Perugia, Galleria Nazionale dell’Umbria

Fronte
San Pietro, tempera e oro su tavola; cm 22,5 × 8
San Costanzo, tempera e oro su tavola; cm 34,7 × 7,8
San Pietro Martire, tempera e oro su tavola; cm 34,8 × 7,8
Perugia, Galleria Nazionale dell’Umbria

m-r Pilastro destro Fronte

San Paolo, tempera e oro su tavola; cm 22,5 × 8
San Girolamo, tempera e oro su tavola; cm 34,7 × 7,8
San Tommaso d’Aquino, tempera e oro su tavola; cm 34,6 × 7,8
Perugia, Galleria Nazionale dell’Umbria

Lato esterno
Santo Stefano, tempera e oro su tavola; cm 22,4 × 7,4
San Lorenzo, tempera e oro su tavola; cm 34,7 × 8,1
Santa Caterina da Siena, tempera e oro su tavola; cm 34,7 × 7,8
Perugia, Galleria Nazionale dell’Umbria

Beato Angelico, Trittico di Cortona, 1437 circa, Museo Diocesano, Cortona

Palazzo Strozzi, Firenze

Palazzo Strozzi, Firenze	Beato Angelico, mostra Palazzo Strozzi and Museo di San Marco, Firenze, 2025	Museo di San Marco, veduta posteriore

Beato Angelico, la grande mostra a Palazzo Strozzi, Firenze, zaal 1	Beato Angelico, Pala della compagnia di San Francesco in Santa Croce (1428-1429) e Giudizio universale (1425-1428 circa), Museo di San Marco, Firenze	Beato Angelico, panoramica della mostra con la Pala d'altare di San Marco ( 1438-1442) e la Pala di Annalena (1445 circa), Palazzo Strozzi, Firenze, 2025

Beato Angelico, panoramica della mostra, Sala 6,con le croci e le Crocifissioni sagomate dipinte	Beato Angelico, veduta della mostra, sala 5: Volti santi, la Madonna dell’Umiltà e l’immagine isolata di Cristo, Palazzo Strozzi, Firenze, 2025	Beato Angelico, veduta della mostra, sala 7, Palazzo Strozzi, Firenze, 2025
Beato Angelico, Palazzo Strozzi \| Een lijst van de tentoongestelde werken vind je hier. Comunicato stampa \| Persbericht van de tentoonstelling \| www.palazzostrozzi.org Traveling in Tuscany \| Fra Angelico \| Deposition from the Cross (Pala di Santa Trinità), 1432-1434 Direzione regionale Musei nazionali Toscana \| Museo di San Marco Het museum is gevestigd in het monumentale gedeelte van het dominicanenklooster van San Marco, een architectonisch meesterwerk van Michelozzo dat in opdracht van Cosimo de' Medici tussen 1437 en 1443 werd gebouwd. Het herbergt 's werelds grootste collectie werken van Beato Angelico. Museo San Marco piazza San Marco, 3 - Firenze Direzione regionale Musei nazionali Toscana Piazza de’ Mozzi, 2 50125, Firenze [1] Photo Ela Bialkowska, OKNO Studio. Courtesy Fondazione Palazzo Strozzi and Museo di San Marco, Firenze, 2025. [Beato Angelico, exhibition views, Palazzo Strozzi e Museo di San Marco, Firenze, 2025]. [2] Comunicato stampa \| Persbericht van de tentoonstelling \| www.palazzostrozzi.org [3] Foto di Sailko, disponibile in base alla licenza Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo 3.0 Internazionale
Traveling in Tuscany\| Holiday homes in southern Tuscany \| Podere Santa Pia

Podere Santa Pia, mystic holiday home in the heart of the Tuscan Maremma	Casa Vacanze Podere Santa Pia, Castiglioncello Bandini, Toscane	Colline sotto Podere Santa Pia con ampia vista sulla Maremma Grossetana

A beautiful summer morning by the pool	Reflections on the private swimming pool at Podere Santa Pia	The night pool at Podere Santa Pia exudes a hypnotic sense of purity


Panoramic view from Santa Pia on the Tuscan Maremma, seen from Santa Pia \| Impressions and reviews
Traveling in Tuscany \| Winds of Destruction: How Turbines threaten the Magic of the Tuscan Maremma The Tuscan Maremma, L'Abbandonato... This is the mystical landscape that Gruppo Visconti (Milano) and the Region of Tuscany want to destroy with a wind farm... thereby demonstrating that it fails to realise that the landscape is also an important part of its cultural heritage.