De executie van Girolamo Savonarola, Piazza della Signoria, Firenze

De Piazza della Signoria is een van de mooiste pleinen van Firenze. In 1323 werd voor het Palazzo Vecchio een stenen platform gebouwd, de arengario of ringhiera.Vanaf hier woonden de bestuurders de stadsceremonies op het plein bij. De ringhiera transformeerde het plein tot een fysieke, openbare locatie waar de overheid direct contact had met de bevolking. De vergroting en geleidelijke transformatie van de Piazza della Signoria in de veertiende en vroege vijftiende eeuw laat prachtig zien hoe een plein waar zich aanvankelijk de hele elite of Signoria kon manifesteren, langzaamaan wordt omgevormd tot het speelveld van één familie, de'Medici[3].
De Florentijnse Republiek, een kleine geschiedenis De Florentijnse stadstaat ontstond uit een middeleeuwse commune, die zich losmaakte uit het markgraafschap Toscane nadat dit gebied in de 12e eeuw het strijdperk werd van Ghibellijnen (gesteund door de keizer) en Welfen (gesteund door de paus). Firenze, een Welfische stad, voerde voortdurend oorlog met wedijverende buursteden (als Lucca en Pisa, beide Ghibellijns), die ze na verloop van tijd veroverde (Arezzo in 1384, Pisa in 1406, Livorno in 1421). De handel maakte haar tot een bloeiend economisch centrum.[1] De Signoria was de regering van de Florentijnse Republiek. Er werden acht priori (ministers) verkozen voor een termijn van zes maanden. Uit hun midden duidden ze een gonfaloniere della giustizia (president) aan, wat letterlijk "vaandeldrager van de rechtvaardigheid" betekent. De Medici waren de rijkste bankiers en ondernemers van Italië, en onder hun bewind werd Firenze het middelpunt van de renaissance, het brandpunt van kunsten en wetenschappen.[1] Het geslacht de'Medici slaagde er in 1434 in om een erfherendynastie te vestigen die Firenze lange tijd bestuurde. Republikeinen verdreven de Medici van de macht in 1494. De dominicaanse monnik Girolamo Savonarola vestigde een tiranniek bewind, dat half theocratisch, half democratisch te noemen is, met een onverbiddelijke rechtspraak[1]. Savonarola wilde de samenleving zuiveren van zaken die hij zag als verkeerd of zondig, en in 1497 kwam het tot een grootschalige boek- en kunstverbranding, bekend als het Vreugdevuur van de ijdelheden. Zijn strenge leer bracht hem in conflict met de paus, die hem excommuniceerde, en het volk dat de onderdrukking niet langer duldde. In 1498 werd Savonarola bij een oproer gevangengenomen, daarna gemarteld en op de brandstapel gezet. In de volgende jaren was er geen staatshoofd, wat leidde tot wanorde. Men stelde daarom een gonfaloniere voor het leven aan, Piero Soderini, die de rust deed wederkeren. Ter nagedachtenis aan de gebeurtenis is op dezelfde plaats waar de executie plaatsvond, een ronde plaquette in de bestrating vewerkt. De republikeinen werden in 1512 op hun beurt ten val gebracht door paus Julius II, waarna de Medici mochten terugkeren. In de jaren 1527-1530 leefde de republiek weer sterk op, maar na een belegering herstelden de Medici hun heerschappij, om kort daarna de hertogen van Firenze te worden.

Filippo Dolciati (1443 – 1519), Het ophangen en verbranden van Savonarola in 1498, detail van de ringhiera met links op de hoek Il Marzocco en rechts Donatello's Judith en Holofernes), Museo San Marco [4]
Het vreugdevuur de ijdelheden Zowel voor de kerk als de Signoria had de ringhiera een ceremonieel doel. Het was een plaats van invloed en machtsvertoon waarvan beide instellingen profiteerden. Het beruchte vreugdevuur van de ijdelheden werd gehouden op 7 februari 1497 toen aanhangers van Girolamo Savonarola duizenden voorwerpen verzamelden en publiekelijk verbrandden waaronder boeken, cosmetica en kunst. De focus van deze vernielingen was gericht op datgene wat aanleiding kon geven tot zonde, voorwerpen van ijdelheid zoals spiegels, schilderijen, beeldhouwwerken, speelkaarten en zelfs muziekinstrumenten. Ook boeken die men catalogeerde als immoreel, zoals werken van Giovanni Boccaccio en manuscripten van sommige seculiere gezangen werden verbrand. Op het schilderij van Filippo Dolciati zien we rechts op de ringhiera het beeld van Donatello Judith en Holofernes, en links zijn Marzocco.

Marzocco, Piazza della Signoria, Firenze. Nella Repubblica fiorentina il marzocco era un leone simbolo del potere popolare	Donatello,, Judith en Holofernes, Piazza della Signoria, Firenze	Giambologna, Hercules verslaat de centaur Nessus, (1599), Loggia dei Lanzi, Piazza della Signoria, Firenze

Stefano Ussi, The Execution of Savonarola, Oil sketch on glass, 41 x 45 cm, Galleria Palatina (Palazzo Pitti), Florence [4]
Deze losse olieverfschets van Stefano Ussi is een goed voorbeeld van Ussi's realistische benadering binnen de romantische historieschilderkunst. De losse penseelvoering, de frisheid en helderheid van stijl herinnert aan het werk van de Macchiaioli, een groep schilders die in de tweede helft van de negentiende eeuw actief was in Toscane en met wie Ussi vaak samenwerkte. In 1854 won hij een studiebeurs om in Rome te studeren en werkte hij een aantal jaren aan het grootschalige schilderij dat zijn reputatie vestigde, de verdrijving van de hertog van Athene uit Florence (1860; Florence, Pitti). Dit belangrijke voorbeeld van de nieuwe realistische tendens in de romantische historieschilderkunst werd geprezen om zijn onderwerp — een 14e-eeuwse gebeurtenis die zinspeelde op de verdrijving in 1859 van groothertog Leopold II (1797-1870) in de loop van de Italiaanse eenwording — en om de moderniteit van zijn realistische weergave. Hij schilderde talrijke historische schilderijen waaronder ook een Pia de 'Tolomei (privécollectie, Milaan). Naast een schilder van historische en literaire thema's, was hij ook een van de belangrijkste exponenten van de oriëntalistische schilderkunst in Italië.

Kaart | Enlarge map

Loggia dei Priori

Openingsuren

De galerij is dag en nacht vrij toegankelijk en wordt onderhouden door het Uffizi.

Piazza della Signoria, Firenze, fotogallerij

Fontana del Nettuno, Piazza della Signoria, Firenze	Ruiterstandbeeld van Cosimo I de' Medici op de Piazza della Signoria in Firenze	Baccio Bandinelli, la statua Ercole e Caco, con sfondo la Galleria degli Uffizi

Loggia dei Lanzi, Piazza della Signoria	Palazzo Vecchio, Loggia dei Lanzi, Piazza della Signoria, Firenze	Fontana del Nettuno, Piazza della Signoria, Firenze

Hercules en Cacus (Baccio Bandinelli) en de Loggia dei Lanzi, Piazza della Signoria, Firenze	Fontana del Nettuno, Piazza della Signoria, Firenze	Piazza della Signoria, ca. 1873-1881, Firenze (Giacomo Brogi)




Firenze, Basilica di Santa Croce, facciata	Piazzale Michelangelo [Magnificent View on Ponte Vecchio]	Piazzale Michelangelo, con veduta del Duomo di Santa Maria del Fiore




Art in Tuscany \| The Loggia della Signoria \| The Loggia dei Lanzi

Bibliography Kees van der Ploeg, Florence vóór de Medici: de laat-middeleeuwse stad als kunstwerk, Despientia. Kunsthistorich Tijdschrift, 26 (2019), nr. 1, 12-17. Marvin Trachtenberg, Dominion of the Eye: urbanism, art, and power in early modern Florence (Cambridge: Cambridge University Press, 1997) Denis Bilo, (2019) Sculpture in site: Examining the relationship between sculpture and site in the principal works of Giambologna. Masters thesis, University of Essex \| url: http://repository.essex.ac.uk/id/eprint/25133 Damien Wigny, Au coeur de Florence : Itinéraires, monuments, lectures, 1990 Een uitstekende gids en het absolute standaardwerk over de renaissancestad Firenze. De eruditie en artistieke keuzes van de Belg Damien Wigny zijn een verademing. In dit meer dan 1000 pagina's dik boek in 3 delen komen alle kunshistorische hoogtepunten van deze ideale stad ruimschoots aan bod. In Itinéraires beschrijft Wigny 139 wandelingen doorFirenze. In Monuments worden de bezienswaardigheden uitvoerig beschreven. In Lectures gaat Wigny dieper in op enkele thema's, de renaissance, maar net zo goed een hoofdstuk over frescotechnieken als over de emailschilders in Urbino komen aan bod. C. Paolini, La Loggia dei Lanzi. Una storia per immagini, Quaderno n. 15, Polistampa, Firenze, 2006. Henk Th. Van Veen, Cosimo de' Medici, vorst en republikein: een studie naar het heersersimago van de eerste groothertog van Toscane (1537-1574), Meulenhoff/Kritak, 1998 Mary McCarthy, The Stones of Florence, Harcourt Brace International (1998), ISBN-10: 9780156850803 - ISBN-13: 978-0156850803 Mary McCarthy, De stenen van Florence, Het Spectrum, Schrijvers over de wereld, 1989, ISBN 9789027422071 Jaspers, Gerard: Savonarola 1452-1498 in de Nederlanden. Een bibliografie van zijn gedrukte werken met inleidende notities omtrent zijn leven, etc. De Buitenkant, Amsterdam, 1998, ISBN 90 76452 318. Hoofdstuk II: Het leven van Savonarola in kort bestek, p. 11-32. In dit ‘kort bestek’ staan zeer nauwkeurige gegevens over het leven van Savonarola. McHam, Sarah Blake. "Donatello's Bronze David and Judith as Metaphors of Medici Rule in Florence." The Art Bulletin 83, no. 1 (March 2001): 32-47. Accessed September 20, 2013. Corey Tazzara, Paula Findlen, Jacob Soll, Florence After the Medici: Tuscan Enlightenment, 1737-1790, Routledge, 2019
[1] Beeld in Publiek domein. Man met gepluimde hoed bij de Piazza della Signoria te Florence maakt deel uit van een reeks, Capricci di varie Figure van Jacop Callot. Callot maakte een eerste versie van de prentserie 'Capricci di varie Figure' in Firenze rond 1617. Een tweede [2] Source: Marvin Trachtenberg, Dominion of the Eye: urbanism, art, and power in early modern Florence (Cambridge: Cambridge University Press, 1997), 93.

De executie van Girolamo Savonarola, Piazza della Signoria, Firenze

De Florentijnse Republiek, een kleine geschiedenis

Piazza della Signoria, Firenze, fotogallerij