Symbolen van het Vrijheidsbeeld

Het Vrijheidsbeeld werd op 28 oktober 1886 in New York ingehuldigd en was een geschenk van Frankrijk aan de Verenigde Staten. De oorspronkelijke naam van het beeld was La Liberté éclairant le monde. Het was een beeld van de Franse beeldhouwer Frédéric Auguste Bartholdi. Het Vrijheidsbeeld is een symbool van vrijheid en bevrijding, maar het gigantische neoklassieke beeld bevat ook een groot aantal kleinere symbolen. Aan de inhuldiging op Bedloe's Island in 1986 ging een bewogen geschiedenis vooraf.

Tijdens de inwijdingsceremonies in de haven van New York huurde de New York City Woman Suffrage Association een stoomboot en sloot zich met protestvlaggen aan bij de waterparade. Het standbeeld is "een gigantische leugen, a gigantic lie, a travesty, and a mockery", zeiden de suffragisten.
Zowel de vrouwenstemrechtbeweging (vrouwen waren van politieke rechten uitgesloten), Afro-Amerikanen als Chinese immigranten bekritiseerden het beeld als vertegenwoordiger van een natie die nog niet voor iedereen vrij was.

La Liberté éclairant le monde of het Vrijheidsbeeld

Het ontwerp voor het beeld en kende een boeiende iconografische geschiedenis. In een vroege tekening van Bartholdi houdt Libertas in de linkerhand nog een gebroken ketting vast.

De vroege modellen van Bartholdi leken allemaal op elkaar qua concept: een vrouwenfiguur in neoklassieke stijl die de vrijheid vertegenwoordigt, met een stola en pella (japon en mantel, wat gebruikelijk was in afbeeldingen van Romeinse godinnen) en met gestrekte arm een fakkel omhoog houdend.
Bartholdi bracht wijzigingen aan in het ontwerp naarmate het project vorderde. Bartholdi overwoog om Liberty een gebroken ketting te laten vasthouden, en in deze vroege tekening is dat ook het geval. Maar Bartholdi besloot uiteindelijk dat dit in de nadagen van de burgeroorlog te uitdagend zou zijn. Ook de pilleus, een vast attribuut van klassieke voorstellingen van Libertas en later Marianne, zou Bartholdi om dezelfde reden vervangen door een diadeem of kroon. Bartholdi leefde van overheidsopdrachten en vermeed een provocerende beeldtaal.

The Statue of Liberty, New York Harbor

Detail of the head and crown of the Statue of Liberty, New York City [2]

Bartholdi en Laboulaye vermeden een beeld van revolutionaire vrijheid zoals die afgebeeld in Eugène Delacroix' beroemde La Liberté guidant le peuple (1830). Op dit schilderij, dat de juli-revolutie in Frankrijk herdenkt, leidt een halfgeklede Marianne een gewapende menigte over de lichamen van de gesneuvelden. Met een vlaggenstok in de rechterhand voert ze de revolutionairen aan, en arbeiders en bourgeoisie staan schouder aan schouder en trekken samen ten strijde. Laboulaye had geen sympathie voor revolutie, en dus werd Bartholdi's Libertas volledig gekleed zijn in vloeiende Romeinse gewaden. Bartholdi vermeed de indruk van geweld en strijd zoals in het schilderij van Delacroix, en wenste het beeld een vredig aanzien te geven. Delacroix' Marianne draagt een pilleus, symbool van de bevrijde slaaf. Bij Bartholdi wordt ze vervangen door een diadeem of kroon. Ook daarbij vermeed hij een verwijzing naar Marianne, die altijd een pilleus draagt. De zeven stralen rond de kroon vormen een halo of aureool. Ze roepen de zon, de zeven zeeën en de zeven continenten op, en vertegenwoordigen net als de fakkel de vrijheid die de wereld verlicht. De fakkel in de linkerhand staat voor vooruitgang, verlichting.

The iconic Lady Liberty holds a torch in her raised hand, which symbolizes enlightenment [4]
Bartholdi was aanvankelijk niet zeker wat hij in de linkerhand van de Statue of Liberty moest plaatsen, en koos uiteindelijk voor een tabula ansata, een favoriete vorm voor votieftabletten in het keizerlijke Rome [2]. De klassieke Mariane van Nanine Vallain (La liberté, 1794) hield de tekst van de Droits de l'homme in de hand, ook bij Jean-François Soitoux (La République ôtant le voile à l'Ignorance, 1879), een leraar van Bartholdi, zien we op het tablet een inscriptie die naar dezelfde tekst verwijst : "Droits, devoirs de l'homme". (In zijn beeld La République (1850) op de quai Malaquais hield Soitoux het bij een lauwerkrans). Hoewel Bartholdi grote bewondering had voor de Amerikaanse grondwet, koos hij ervoor niet naar de Constitiution te verwijzen maar naar de datum van de onafhankelijkheidsverklaring. Op de stenen tafel liet hij JULI IV MDCCLXXVI graveren, waarmee hij die datum associeerde met het concept van vrijheid.

Statue Of Liberty, holding a tablet in her left hand with the date of the Declaration of Independence in Roman numerals: July 4, 1776 [3]
Bartholdi ontwierp een figuur met een sterk, ongecompliceerd en vereenvoudigd silhouet, dat door de dramatische plaatsing op het kleine eiland in de monding van de Hudseon een grote indruk na moest laten op de passagiers die New York Bay binnenvoeren. Hij gaf het beeld gedurfde klassieke contouren en paste vereenvoudigde modellering toe, die de enorme schaal van het beeld en het plechtige karakter ervan uitdrukten. Bartholdi had vele grote beelden bestudeerd en nagedacht over schaalvergroting en vereenvoudiging. Bartholdi: «The surfaces should be broad and simple, defined by a bold and clear design, accentuated in the important places. The enlargement of the details or their multiplicity is to be feared. By exaggerating the forms, in order to render them more clearly visible, or by enriching them with details, we would destroy the proportion of the work. Finally, the model, like the design, should have a summarized character, such as one would give to a rapid sketch. Only it is necessary that this character should be the product of volition and study, and that the artist, concentrating his knowledge, should find the form and the line in its greatest simplicity.» [2]

The Statue of Liberty, the broken chain and raised right foot of Lady Liberty, Liberty Island, New York
Kort na de inhuldiging van het Vrijheidsbeeld suggereerde The Cleveland Gazette, een Afro-Amerikaanse krant, dat de fakkel van het standbeeld pas ontstoken zou mogen worden als de Verenigde Staten echt een vrije natie zouden zijn: «Liberty enlightening the world," indeed! The expression makes us sick. This government is a howling farce. It can not or rather does not protect its citizens within its own borders. Shove the Bartholdi statue, torch and all, into the ocean until the "liberty" of this country is such as to make it possible for an inoffensive and industrious colored man to earn a respectable living for himself and family, without being ku-kluxed, perhaps murdered, his daughter and wife outraged, and his property destroyed. The idea of the "liberty" of this country "enlightening the world," or even Patagonia, is ridiculous in the extreme»[11]. Bij de inhuldiging van het Vrijheidsbeeld klonken nog meer kritische stemmen. Zowel de vrouwenstemrechtbeweging (vrouwen waren van politieke rechten uitgesloten), zowel Afro-Amerikaanse als Chinese immigranten bekritiseerden het beeld als vertegenwoordiger van een natie die nog niet voor iedereen vrij was. En kritische stemmen zouden blijven weerklinken. In 1865 had het dertiende amendement op de grondwet de slavernij afgeschaft, maar Afro-Amerikanen werden nog steeds sterk gemarginaliseerd. Hoewel vrouwen grondwettelijke burgerrechten hadden verworven, mochten ze in de meeste staten en bij alle federale verkiezingen niet stemmen. De bloedige Indianenoorlogen dwongen indianen in reservaten. In 1882 keurde het Congres de Chinese Exclusion Act goed, die een tienjarig moratorium op de immigratie van Chinese arbeiders oplegde. Het was de allereerste wet die een bepaalde groep mensen de toegang tot de Verenigde Staten verbood [7]. De laatste eeuw is het groene beeld met zijn helder oplichtende gouden vlam veeleer het symbool geworden van een rauw en meedogenloos kapitalisme in een land van hoge muren en gesloten grenzen. Schaamteloos houdt het nog een fakkel in de lucht.

Suffragist Margaret Wycherly striking the pose of the Statue of Liberty	The Statue Of Liberty with a banner that reads Women of the world unite (August, 1970)	Studentenactivisten werken aan de Godin van de democratie op het Tiananmen-plein (het Plein van de Hemelse Vrede) tijdens de protestmarsen voor meer democratie in 1989 (30 mei - 4 Juni)


Frédéric Auguste Bartholdi \| Het Vrijheidbeeld of la Liberté éclairant le monde, de bewogen geschiedenis van een onbewogen vrouw [1] Frédéric Auguste Bartholdi \| Een kleine geschiedenis [2] Het verhaal van een verbeelding. Achtergrond en inspiratiebronnen van la Liberté éclairant le monde Pio Fedi, Statua della Libertà della Poesia, tomba Giovanni Battista Niccolini, Santa Croce, Firenze Album Statue of Liberty
Bartholdi, Frédéric (1885). The Statue of Liberty Enlightening the World. North American Review. North American Review. Dave Eggers, The Statue of Liberty was built to welcome immigrants – that welcome must not end Stephen Kantrowitz, More Than Freedom: Fighting for Black Citizenship in a White Republic, 1829–1889 (New York, 2012).

Frédéric-Auguste Bartholdi, Presentation Drawing of The Statue of Liberty Illuminating the World, 1875, houtskool op papier, opgehoogd met witte kalk, The Metropolitan Museum of Art, New York

Aerial photograph of New York Harbor, view on the Statue of Libert, Ellis Island and Manhattan	Freedom is not a settled thing … the Statue of Liberty	Statue of Liberty (detail of the head), Libery Island, Upper New York Bay, New York

[1] Deze afbeelding is in het publiek domein. [2] Bartholdi, Frédéric (1885). The Statue of Liberty Enlightening the World. North American Review. North American Review, p. 34. [3] Photo byRobert Scott Adams, licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International license. [4] Photo by Ludovic Bertron, licensed under the Creative Commons Attribution 2.0 Generic license. [5] Photo by Cadx, licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International license.		Lady Liberty Sunset. The Statue of Liberty, taken from the Staten Island Ferry