| |
|
 |
 |
 |
I T
|
Luca Signorelli, Predica e fatti dell'Anticristo, Storie degli ultimi giorni, 1499-1502, ciclo di affreschi, Orvieto, Duomo, Cappella di San Brizio [1]
|
|
![Toacana ] Galleria di immagini](/titels/albump.gif) |
|
| |
 |
|
|
| |
|
Luca Signorelli, Predica e fatti dell'Anticristo, Storie degli ultimi giorni, 1499-1502, ciclo di affreschi, Orvieto, Duomo, Cappella di San Brizio
|
|
|
|
| |
|
De kapel van San Brizio, of Cappella Nova, bevindt zich in het rechter dwarsschip van de kathedraal van Orvieto. De kapel is beroemd om zijn cyclus fresco's Storie degli ultimi giorni (Verhalen van de Laatste Dagen), een frescocyclus die in 1447 in de plafondschilderingen begonnen was door Fra Angelico en Benozzo Gozzoli en die voltooid werd door Luca Signorelli in 1499-1502.
Luca Signorelli was een Italiaanse Renaissance-schilder. Zijn monumentale fresco's in de San Brizio kapel worden beschouwd als zijn meesterwerk.
Predica e fatti dell'Anticristo
De cyclus begint met de lunet van de Prediking en de Gebeurtenissen van de Antichrist, het eerste frasco links van de ingang. Het is een uniek geval in de Italiaanse kunst van weergave in een monumentale sleutel van de legende van de Antichrist ontleend aan De ortu et tempore Antichristi. [4]
Het thema van de Antichrist is ongebruikelijk en bijna onbekend in de Italiaanse kunst. Pas in de late vijftiende eeuw verscheen de prediking van de Antichrist in de schilderkunst. In de kapel van San Brizio (links binnenkomend) geeft Signorelli met groot scenisch gevoel de legende weer van de Antichrist. De centrale figuur kan in de voorstelling van Signorelli vermoedelijk geïdentificeerd worden met Savonarola die volgens de officiële kerk een ketter was [5]. Velen hebben er een directe verwijzing in gelezen naar de contemporaine gebeurtenissen rond Girolamo Savonarola, de prediker die de stad Firenze met het beroemde vreugdevuur der ijdelheden in vuur en vlam zette voordat hij door paus Alexander VI als ketter werd veroordeeld en op 23 mei 1498 naar de brandstapel werd gestuurd [6].
|
 |
Luca Signorelli, Predica e fatti dell'Anticristo (particolare), ciclo di affreschi, Orvieto, Duomo, Cappella di San Brizio [1]
|
In het midden van het fresco valt de figuur van de «Antichrist» op die vanaf de top van een voetstuk tot de mensen spreekt. Een demon zegt hem de woorden voor.
De personages hebben eigentijdse kleding en Vasari herkende er verschillende portretten in: Cesare Borgia (uiterst links, met rode hoed, baard en blond haar), Pinturicchio, Paolo en Vitellozzo Vitelli, Giovanni Paolo en Orazio Baglioni, de erfgenaam van de Monaldeschi (rechts van het voetstuk met de handen op de heupen), Enea Silvio Piccolomini (de kale, corpulente man)[12].
De achtergrond toont een zeer weids en diep landschap, gedomineerd door een enorm klassiek gebouw met een vervormd perspectief. Het is waarschijnlijk een voorstelling van de Tempel van Salomo in Jeruzalem en dus van de Kerk zelf. Het is een gebouw met een centraal plan met vier pronaos, dat in plattegrond de vorm heeft van een Grieks kruis, met een dubbel tiburium in het midden en, vermoedelijk, een koepel die verder reikt dan de picturale ruimte. De gehele basis van de tempel wordt verlevendigd door zwarte soldaten, kleine figuren die na het fresco al secco zijn toegevoegd[8][5].
|
 |
Luca Signorelli, Predica e fatti dell'Anticristo (particolare), ciclo di affreschi, Orvieto, Duomo, Cappella di San Brizio [1]
|
Links in het fresco schildert Signorelli twee opmerkelijke toeschouwers, twee onbewogen figuren in donkere gewaden die de schilders Signorelli en Fra Angelico uitbeelden. Ze kijken onbewogen toe hoe rond hen volgelingen van de antichrist enkele christenen overmoorden, en ze lijken een precieze historische verwijzing naar de preken van Savonarola te willen verbergen.
|
 |
Luca Signorelli, Predica e fatti dell'Anticristo, (Ritratti di Luca Signorelli e fra Angelico), Orvieto, Duomo, Cappella di San Brizio [2]
|
De antichrist staat op een voetstuk op de voorgrond en preekt tot de menigte. Hij lijkt qua gelaatstrekken op Jezus, maar hij wordt bewogen door de duivel die hem woorden in het oor suggereert en zijn gebaren als een marionet stuurt: gelukkig is de arm van Satan uitgevonden die die van de antichrist "ingaat" alsof het een handschoen is. Om hem heen bevindt zich een gevarieerde menigte, die rijke geschenken aan zijn voeten heeft vergaard en door zijn woorden reeds bedorven lijkt: links voert een man een gruwelijke slachting uit, een jonge vrouw ontvangt de prijs van prostitutie van een oudere koopman en andere mannen kenmerken zich door een branieachtige houding [5][7].
|
 |
Luca Signorelli, Predica e fatti dell'Anticristo (particolare l'Anticristo), ciclo di affreschi, Orvieto, Duomo, Cappella di San Brizio [1]
|
Met een levendige narratieve samenhang doen zich ook op de achtergrond verschrikkingen en wonderen voor die de boodschap van de hoofdscène verduidelijken, Rechts beveelt de antichrist de executie van Henoch en Elia, terwijl hij in het midden een wonder verricht door een dode op te wekken om zijn valse identiteit te bevestigen. Onder hem bevindt zich een groep religieuze mannen die, de Schriften raadplegend, zijn valse figuur herkennen en in gebed en geloof samenkomen als in een compacte citadel[7]. Misschien zijn ze zich bewust van de vervulling van de profetieën en tellen ze de laatste dagen af, de 1290 dagen van antichristelijke heerschappij die Daniël voorspelt [8]. De soldaten op de achtergrond werden al secco geschilderd, en worden links op de achtergrond al minder goed zichtbaar.
|
 |
Luca Signorelli, Predica e fatti dell'Anticristo, Storie degli ultimi giorni, 1499-1502,
ciclo di affreschi, Orvieto, Duomo, Cappella di San Brizio [1]
|
Tenslotte staat links de epiloog van het verhaal van de antichrist, met de aartsengel Michaël die hem met zijn zwaard in de lucht slaat, waardoor hij valt en een reeks vurige stralen uitzendt die zijn aanhangers doden[8].
|
|
Luca Signorelli, Predica e fatti dell'Anticristo (particolare, l'epilogo della vicenda dell'Anticristo, con l'Arcangelo Michele che lo colpisce in cielo con la spada), ciclo di affreschi, Orvieto, Duomo, Cappella di San Brizio
[1]
|
Dit is een van de meest geslaagde scènes van de hele cyclus, zowel wat betreft narratieve originaliteit als de evocatie in een fantastische omgeving. De kwaliteit van het fresco wordt bevestigd door de aanwezigheid, uiterst links, van twee figuren in zwarte gewaden, die volgens de traditie Signorelli's zelfportret voorstellen en, achter hem, een portret van Beato Angelico in Dominicaans habijt. Signorelli draagt een zwarte berretta en een mantel, een rangordegewaad, en is in de vijftig, vitaal en met een fijne aanwezigheid, zoals beschreven door Vasari, die hem al vroeg persoonlijk had gekend[7]. Scarpellini schreef dat zijn aanwezigheid aan de zijlijn van het toneel lijkt op die van een regisseur die blij is met het succes van zijn voorstelling en zich aan het publiek presenteert om applaus in ontvangst te nemen[9]. Toch blijft de afstandelijke houding van beide schilders opmerkelijk.
|
|
|
|
| |
|
 |
Luca Signorelli, ritratti di Luca Signorelli e fra Angelico, Predica e fatti dell'Anticristo, 1499-1502,
ciclo di affreschi, Cappella di San Brizio, Orvieto, Duomo [1]
|
| |
|
|
| |
|
|
 |
|
 |
|
 |
Luca Signorelli, Storie degli ultimi giorni, ciclo di affreschi della Cappella di San Brizio, (c. 1499-1502), Orvieto, Duomo
|
|
Luca Signorelli, ciclo di affreschi della Cappella di San Brizio, (c. 1499-1502), Orvieto, Duomo
|
|
Luca Signorelli, I dannati all'inferno, 1499-1502, ciclo di affreschi, Cappella di San Brizio, Duomo di Orvieto
|
 |
|
 |
|
 |
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
Album Luca Signorelli
|
|
|
 |
|
 |
|
 |
Luca Signorelli, autoritratto (Capella San Brizio, Orvieto)
|
|
Luca Signorelli, Monte Oliveto Maggiore, Chiostro Grande
|
|
Luca Signorelli, Misericordia Madonna della Misericordia tra San Sebastiano e San Bernardino, (1490 ca.), Museo Diocesano, Pienza
|
 |
|
 |
|
 |
Luca Signorelli, Flagellazione (verso dello stendardo di Fabriano) circa 1484-1485, Pinacoteca di Brera, Milano
|
|
Luca Signorelli, Madonna del latte (recto dello stendardo di Fabriano) circa 1484-1485, Pinacoteca di Brera, Milano
|
|
Luca Signorelli, Stendardo della Crocifissione, Chiesa di Sant'Antonio abate (Sansepolcro)
|
Art in Tuscany | Luca Signorelli | Fresco Cycle in the San Brizio Chapel, Orvieto Cathedral
Kunst in Toscane | De executie van Girolamo Savonarola, Piazza della Signoria, Firenze
|
[1] Photo by Slices of Light, published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-NC-SA 2.0) license. More Duomo Orvieto Pics at www.flickr.com
[2] Photo by Darren and Brad, published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-NC-SA 2.0) license.
[3] Photo by Rafael Edwards, published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-NC-SA 2.0) license.
[4] De legende van de Antichrist is ontleend aan De ortu et tempore Antichristi, een tekst die verband houdt met het angstige wachten op het jaar 1000, waaraan diverse toeschrijvingen zijn verbonden, en aan de Gouden Legende. De komst van valse Messiassen komt ook voor in de profetische woorden over de laatste dagen in het evangelie van Matteüs (24:5-10).[Ontleend aan het Wikipedia artikel Cappella di San Brizio].
[5] Ontleend aan het Wikipedia artikel Cappella di San Brizio, waarvan de tekst beschikbaar is onder de licentie Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo.
[6] Signorelli zelf, die al door de Medici werd beschermd, stond zeker niet positief tegenover de door Savonarola gestimuleerde democratische omverwerping in Firenze. Als bewijs voor de identiteit tussen Savonarola en de antichrist is er ook een passage uit Marsilio Ficino's Apologia (1498), waarin de Ferrarese wordt beschreven als een "valse profeet"[Antonio Paolucci, Luca Signorelli, in Pittori del Rinascimento, Scala, Firenze 2004, pag. 28].
[7] Paolucci, cit., pag. 290.
[7] AA.VV., Umbria ("Guida rossa"), Touring Club editore, Milano 1999, pag. 600.
[9] La citazione è in Paolucci, cit., pag. 290.
[10] Photo by Rein Ergo for Traveling in Tuscany. All rights reserved © Traveling in Tuscany
[11] Photo by bob, published under a Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-NC-SA 2.0) license.
|
|
Luca Signorelli, Predica e fatti dell'Anticristo, (Ritratti di Luca Signorelli e fra Angelico), Orvieto, Duomo, Cappella di San Brizio [10] |
Bibliografie
Jonathan B. Riess, Luca Signorelli. La cappella San Brizio a Orvieto, SEI, Roma 1995.
Giuseppina Testa, La cappella Nuova o di San Brizio nel Duomo di Orvieto, Rizzoli, Milano 1996. ISBN 978-88-17-24416-9
AA.VV., Umbria ("Guida rossa"), Touring Club editore, Milano 1999. ISBN 88-365-2542-3
Cristina Acidini, Benozzo Gozzoli, in Dal Gotico al Rinascimento, Scala, Firenze 2003 ISBN 88-8117-092-2
Antonio Paolucci, Luca Signorelli, in Pittori del Rinascimento, Scala, Firenze 2004 ISBN 88-8117-099-
Stefano Zuffi, Il Quattrocento, Electa, Milano 2004. ISBN 88-370-2315-4
|
|
|
|
|
|
 |
Luca Signorelli, Predica e fatti dell'Anticristo (l) en I Beati nel Paradiso (r), 1499-1502, Cappella di San Brizio, Duomo di Orvieto [11]
|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
