Michelangelo Buonarroti, Studio per la facciata di San Lorenzo, Firenze, Casa Buonarroti

Nadat Michelangelo de Sixtijne kapel had afgewerkt en twee jaar had verdergewerkt aan de graftombe van Julius II, keerde hij terug naar Firenze.
De Medici-paus Leo X gaf Michelangelo in 1516 de opdracht een gevel in wit Carrara-marmer te ontwerpen voor de San Lorenzobasiliek in Firenze.

De Basilica di San Lorenzo is een van de grootste kerken van Firenze, en is de begraafplaats van alle belangrijke leden van de Medici-familie, van Cosimo il Vecchio tot Cosimo III. De kerk lag vlakbij Palazzo Medici-Riccardi, het 'palazzo' en de woning van de' Medici. Ondanks talrijke restauratie- en renovatiewerkzaamheden was de façade van de kerk onvolledig gebleven.
In 1515, twee jaar nadat hij de pauselijke troon besteeg, besloot Leo X, een lid van de Medici-familie, een wedstrijd uit te schrijven om een façade voor San Lorenzo te ontwerpen. Kunstenaars als Raffaello Sanzio en Giuliano da Sangallo namen deel aan de wedstrijd, maar de winnaar was Michelangelo Buonarroti. Het lijkt erop dat Michelangelo aanvankelijk uitsluitend belast was met het toezicht op de sculpturale versiering; in de herfst van 1516 gaf Leo X ook de verantwoordelijkheid voor het architectonisch ontwerp van de gevel aan Michelangelo. Het grote houten model in Casa Buonarroti weerspiegelt de overgang van de ontwerpfase naar die van uitvoering.
Michelangelo maakte een houten model, dat laat zien hoe hij de klassieke verhoudingen van de op schaal getekende gevel aanpaste aan de ideale verhoudingen van het menselijk lichaam.
Michelangelo bedacht een ingenieuze oplossing voor het probleem dat de architecten van de Renaissance altijd al had bezig gehouden: hoe kon hij de klassieke architectuurorde correct toepassen op de onregelmatige gevels van kerken? Hij liet de uiterlijke structuur van de kerk verdwijnen achter de seculiere voorkant van een prachtig palazzo.
Problemen van technische en financiële aard die van bij de aanvang naar voren kwamen verhinderden uiteindelijk de afwerking van het ambitieuze project. Een paar jaar later gebruikte Cola dell'Amatrice het ontwerp van Michelangelo om de gevel van de basiliek van San Bernardino all'Aquila te maken [3].

De façade

Het contract werd in januari 1518 ondertekend en de kunstenaar ging naar Carrara om toezicht te houden op de ontginning van het marmer. Hij had een steenhouwersfirma in Carrara ingehuurd om het materiaal voor de gevel van San Lorenzo te leveren, en hij ging blijkbaar zelf een soort partnerschap met hen aan.
Toen alles daar onder zijn toezicht goed ging, vroegen de Medici en de Florentijnse magistraat hem om politieke redenen om te verhuizen naar nieuwe steengroeven in Serravalle bij Pietrasanta op Florentijns grondgebied. Tot verontwaardiging van zijn oude klanten in Carrara en die van hemzelf, moest Michelangelo zijn werkplek verplaatsen. De mechanische moeilijkheden bij het opgraven en vervoeren van het marmer, de ontrouw en incompetentie van zijn werknemers en de wanbetaling an zijn opdrachtgever maakten hem zo kwaad dat hij het hele contract in vraag stelde.

Zijn nieuwe opdrachtgever was paus Leo X. Hij was de jongste zoon van Lorenzo de Medici en had Michelangelo van kinds af aan gekend. Hij gaf hem nu de opdracht om de façade van San Lorenzo, de familiekerk van de'Medici in Firenze, te voltooien. Michelangelo heeft hier bijna vier jaar aan gewerkt, met een enorme energie en enthousiasme. Maar de gevel zou onvoltooid blijven.

In maart 1520 wordt de opdracht voor de gevel van San Lorenzo door de paus geannuleerd. Op 10 maart 1520 registreert Michelangelo zelf de beëindiging van het contract, zelfs al was het maar wat betreft de levering van marmer. Het materiaal dat tot dan toe werd verzameld, zou gebruikt worden om de kerk van Santa Maria del Fiore te plaveien.

Michelangelo, die persoonlijke banden had met veel steengroeven in Carrara, wilde uitsluitend daar marmer aankopen. De Medici, die bezorgd waren om de lokale handel te stimuleren, drongen erop aan marmer te winnen op Florentijns grondgebied in Seravezza bij Pietrasanta, een gebied dat Leo had ontwikkeld sinds het begin van zijn pausdom. Een tijdlang hield Michelangelo het met succes vol, maar in 1518 gaf hij toe en bracht vele maanden door in de heuvels van Pietrasanta, waar hij toezicht hield op steengroeven en engineering.
Het Seravezza-gebied was voor de'Medici van groot strategisch belang voor het beheersen van Versilia, een gebied dat eeuwenlang betwist werd tussen de Republieken Pisa, Lucca, Genua en Firenze zelf, met de komst van de Medici in 1513.
De steengroeven in Carrara zouden het Michelangeo lange tijd kwalijk nemen en het transport van marmerblokken vanuit Pietrosanta over de Arno verhinderen.

Michelangelo maakte een houten model, dat laat zien hoe hij de klassieke verhoudingen van de op schaal getekende gevel aanpaste aan de ideale verhoudingen van het menselijk lichaam. Het werk bleef onuitgevoerd. Het was een enorme ontgoocheling en een van de dieptepunten uit Michelangelo's carrière toen paus Leo X de commissie in maart 1520 opzegde, omwille van een geldverslindende oorlog tegen het hertogdom Urbino. Na met enorme energie en enthousiasme bijna drie jaar aan de gevel te hebben gewerkt, was de kunstenaar bitter teleurgesteld.

Hij shreef daarover een lange brief naar Domenico Buoninsegni die fungeerde als tussenpersoon tussen Michelangelo en de paus tijdens het project van de voorgevel voor San Lorenzo.

In 1520 begon hij met de planning van de Medici-kapel, een grafkapel ter ere van vier van de Medici - twee van hen zeker niet de meest glorieuze van hun familie. Leo X stierf in 1521 en het was pas na de toetreding van een andere Medici-paus, Clemens VII, in 1523 dat het project werd hervat. Het werk begon serieus in 1524 en tegelijkertijd kreeg hij de opdracht om de Laurenziana-bibliotheek in het klooster van dezelfde kerk te ontwerpen. Beide gebouwen zijn keerpunten in de architectuurgeschiedenis, maar de sculpturale versiering van de kapel (een integraal onderdeel van de architectuur) is nooit voltooid, hoewel de figuren van Giuliano en Lorenzo de 'Medici boven hun graven stonden en eeuwig het actieve en het contemplatieve leven, boven de symbolen van tijd en sterfelijkheid - dag en nacht, dageraad en schemering - behoren tot zijn mooiste creaties. De onafgemaakte Madonna was bedoeld als het middelpunt van de kapel.

In 1527 werden de Medici opnieuw uit Firenze verdreven, en Michelangelo, die politiek gezien een Republikein was ondanks zijn nauwe banden met de Medici, nam van 1527 tot 15 29 actief deel aan de oorlog van tegen de Medici, tot aan de capitulatie in 1530 ( in een moment van paniek was hij al in 1529 gevlucht) en hield hij toezicht op Florentijnse vestingwerken. Tijdens de maanden van verwarring en wanorde in Firenze, toen hij werd verbannen voor zijn deelname aan de strijd, lijkt het erop dat hij door de prior van San Lorenzo verborgen was in een verborgen crypte onder de Medici-kapel. De tekeningen op de wans van deze stanza segreta werden voor een groot deel toegeschreven aan Michelangelo.

Na de terugkeer van de' Medici in Firenze kreeg hij gratie en ging hij opnieuw aan het werk aan de kapel die hen zou verheerlijken, totdat hij in 1534 Firenze voorgoed verliet en zich in Rome vestigde voor de resterende dertig jaar die hem nog restten.

Michelangelo ontwierp en bouwde echter wel de Sagrestia Nuova en de de binnengevel van San Lorenzo, de Tribuna delle reliquie.