Piazzale Michelangelo


Piazza della Signoria

Loggia dei Lanzi

Fontana del Nettuno


San Lorenzo

Sagrestia Nuova


Santo Spirito

Fondazione Salvatore Romano

Andrea Orcagna, Cenacolo, Crocifissione e ultima cena

Giardino Bardini


San Miniato al Monte


Cimitero delle Porte Sante



Santa Croce

Cappella Bardi di Vernio

La Capella Pazzi

Stazione Santa Maria Novella

Palezzina Reale


Walking in Florence

From Ponte Vecchio to Piazzale Michelangelo

 

 

 

 

 





 
Il Palio di Siena

Cimabue, Madonna col Bambino in trono e profeti (Maestà di Santa Trinita), 1280-1285, Galleria degli Uffizi, Firenze

Cimabue, Tronende Madonna met Kind (Maestà di Santa Trinita), 1280-1285, Galleria degli Uffizi, Firenze



Toacana ] Galleria di immagini  
     
   

Cimabue, Tronende Madonna met Kind (Maestà di Santa Trinita), 1280-1285, Galleria degli Uffizi, Firenze


   
   

De Maestà di Santa Trìnita (of Tronende Madonna met Kind) is een altaarstuk dat tussen 1280 en 1300 geschilderd werd door Cimabue voor de basiliek van Santa Trinita. Het houten paneel wordt bewaard in het Uffizi in Firenze. Het stelt Maria voor die met haar kind op een kunstig bewerkte houten troon zit, omringd door acht engelen. Onder de Madonna schilderde Cimabue vier profeten. Het altaarstuk meet 385 x 223 cm.

Volgens de getuigenis van Giorgio Vasari in zijn Vite bleef het werk op het hoofdaltaar van de basiliek van Santa Trinita staan tot 1471, toen het, minder gewaardeerd dan de nieuwe schilderijen uit de renaissanceschilderkunst, werd vervangen door de Trinità van Alesso Baldovinetti. Cimabue's Maestà verhuisde naar een zijkapel van de kerk, en werd in de loop der jaren zelfs verbannen naar de ziekenboeg van het klooster. Met de herontdekking en herwaardering van de primitieve Italiaanse kunst, verhuisde het altaarstuk in 1810 naar de Galleria dell'Accademia Fiorentina en tenslotte, in 1919, naar het Uffizi.

La storia della Maestà di Santa Trinita

 

Cimabue, Maestą di Santa Trinita, (particolare angelo), 1280-1285, Galleria degli Uffizi, Firenze Cimabue, Maestą di Santa Trinita, (particolare Madonna col bambino), 1280-1285, Galleria degli Uffizi, Firenze Cimabue, Maestą di Santa Trinita, (particolare angelo), 1280-1285, Galleria degli Uffizi, Firenze Cimabue, Maestą di Santa Trinita, (particolare Madonna col bambino), 1280-1285, Galleria degli Uffizi, Firenze

Cimabue, Maestà di Santa Trinita, (particolari Madonna col bambino, e Angelo), 1280-1285, Galleria degli Uffizi, Firenze [3]

 

De iconografie is Byzantijns en verwijst naar de Madonna Hodegetria, Grieks voor 'de weg aanduidend'. Het toont de Maagd die volgens de traditie op de troon zit en het Kind aanwijst: de Madonna symboliseert de Kerk en het Kind de Weg, de waarheid en het leven. De Madonna is afgebeeld in driekwart profiel, terwijl Jezus recht vooruit kijkt. Het kind draagt een Romeins kleed en een pallium. In zijn linkerhand houdt hij een rol met de heilige wetten [4].

De troon is afgebeeld vanuit een innovatief frontaal aanzicht in perspectief gezien, met een grote opening in het midden, waardoor het een voor die tijd ongebruikelijk gevoel van drie dimensies krijgt. (de vroegere Maestà's va Cimabue hebben nog een axonometrische troon). De stoel krijgt zo een nieuwe kracht, van ware architectonische massa, verfraaid met Cosmatische en kalligrafische decoraties. Dit gecentraliseerde perspectief, het doel van een volwassen Cimabue, werd kort daarna nieuw leven ingeblazen door Giotto, Duccio di Buoninsegna en vervolgens door de veertiende-eeuwse kunstenaars. [5]
De troon creëert een echt podium waar, onder bogen, vier profeten worden door de troon omlijst, ze staan tegenover elkaar in een realistisch gedefinieerde ruimte. Het goud erachter, in plaats van de gebruikelijke vlakheid te genereren, lijkt het gevoel van leegte op te wekken, waardoor ze eerder vanuit ramen of grotten lijken te kijken in plaats van tegen een muur gedrukt te worden.



Cimabue, Maestà di Santa Trinita, (particolare profeti Abramo e David), 1280-1285, Galleria degli Uffizi, Firenze [3]

Cimabue, Maestà di Santa Trinita, (particolare profeti Abramo e David), 1280-1285, Galleria degli Uffizi, Firenze [3]

 

De profeten zijn herkenbaar aan de banderollen die ze dragen, met verzen uit het Oude Testament die verwijzen naar Maria en de menswording van Christus: ze verschijnen als getuigen die de wonderbaarlijke gebeurtenis bevestigen met hun profetieën, en roepen op dat de Heiland afstamt van hun afstamming. De teksten zijn afkomstig uit uit Jesaja 7: 11De eerste, met de tekstrol "Creavit Dominus Novum super terram foemina circundavit viro" is Jeremiah, in het midden gevolgd door Abraham ("In semine tua benedicentur omnes gentes") en David ("De fructu ventris tua ponam super sedem tuam", en tenslotte rechts Jesaja ("Ecce virgo concipet et pariet").


   
   

Cimabue, Maestà di Santa Trinita, 1280-1285, Galleria degli Uffizi, Firenze (particolari profeti, Geremia, Abramo, e a destra Isaia )

 

   

De twee centrale profeten zijn kalm en plechtig, bijna hervat en bespraken de mysteries van conceptie en maagdelijkheid. De laterale draaien om naar boven te kijken, met een geheel nieuwe karakterisering; met hun blikken creëren ze een driehoek met de top aan de voet van de troon van Maria. Het kan zijn dat het complex van de vier figuren een precieze leerstellige verklaring heeft: de patriarchen in het midden vertegenwoordigen het rationele vermogen van de mens, die zichzelf in twijfel trekt over de mysteries van de incarnatie, terwijl de profeten aan de zijkanten alle twijfels hebben opgelost en verkeren in een mystieke vervoering.[6]



Cimabue, Maestà (Santa Trinita Madonna), 1280-1285, Uffizi [Brogi — Firenze. Galleria Uffizi. La Vergine col Figlio, Angioli e Profeti. (Par.re). Cimabue — particolare]

Cimabue, Maestà (Santa Trinita Madonna), 1280-1285, Uffizi [Brogi — Firenze. Galleria Uffizi. La Vergine col Figlio, Angioli e Profeti. (Par.re). Cimabue — particolare] [3]

 

De hoofden van de engelen zijn ritmisch naar buiten of naar binnen geheld, waarbij de profielvoorstelling wordt vermeden, die toen alleen voor secundaire of negatieve figuren was gereserveerd (binnenkort zal Giotto dit principe afbreken). Ze lijken sterk op de engelen van Cimabue's Majesteit die in de benedenbasiliek van Assisi met fresco's zijn geschilderd. Hun lichamen zijn solide, gemodelleerd door een subtiel gearceerde en vloeiende clair-obscur (een andere nieuwigheid geïntroduceerd door Cimabue) in de draperie van hun gewaden. De rode en blauwe kleuren van hun kleding duiden op hun substantie, namelijk de versmelting van vuur en lucht. De engelen bovenaan draaien hun hoofd en zinken weg in de derde dimensie, hovelingen van een hemelse rechtbank geregeerd door een koningin die Maria is.


Stijl


De tafel toont de volwassen stijl van Cimabue, waarin de kunstenaar de meest extreme manier toonde om de Byzantijnse starheid te overwinnen naar meer losse en gehumaniseerde formules, waardoor Cimabue volgens Vasari de eerste was die het 'ruwe, onhandige en gewone [...] overwon. Griekse manier ". Het vooraanzicht van de troon, het gezicht van de Maagd ontspannen en sereen, de details van het ronde gezicht en het gearceerde clair-obscur zetten het werk ver af van de Byzantijnse kanunniken waaruit Cimabue zich geleidelijk kon bevrijden.

In vergelijking met de vorige Maestà van Cimabue is er een grotere perspectiefdiepte: in de troon bevinden zich drie verticale vlakken met toenemende diepte, tegen de twee vlakken van de vorige werken. Het voetstuk en de treden van de troon hebben ook een concaaf, diep uitgehold ontwerp aan de voorkant. De troon heeft een vooraanzicht en onthult beide binnenzijden en is niet langer zijwaarts. De opstelling van de engelen is ook veranderd, niet langer alleen boven elkaar, maar nu rond de troon, een opstelling waardoor men een grotere diepte waarneemt.

De cijfers zijn verwijd dan voorheen, naar meer realisme. De plooien van de kledingstukken zijn niet meer strak en knus zoals in de Maestà van het Louvre uit circa 1280, maar liggen wijd en hangend, zoals die tussen Maria's benen, of lijken minder gewelfd, zoals in de blauwe mantel die haar hoofd bedekt. De Byzantijnse chrysografieën op de blauwe mantel verschijnen weer, maar dit keer alleen voor decoratieve doeleinden, waarbij ze zichzelf tussen de grote volumetrische plooien invoegen. De gouden hoogtepunten van de agemina suggereren de lichttoets op de mantel van de Madonna en het kleed van het kind, van grote vloeibaarheid en inventieve rijkdom.

Gezichts chiaroscuro is ook effectiever en verhoogt het contrast. Er is ook een grotere anatomische karakterisering van de gezichten om de randen glad te strijken en hun gelaatstrekken te detailleren (let bijvoorbeeld op de snee ter hoogte van het neusgat die in de vin van de neus kruipt of de hint van een glimlach, die tot nu toe afwezig was in Cimabue).

Zelfs met deze verbeteringen is er een zekere ongevoeligheid voor de stilistische en technische innovaties van Duccio di Buoninsegna en Giotto. Deze Majesteit heeft niet de figuratieve verfijning van Duccio's twee werken uit de jaren 80, de Madonna di Crevole en de Madonna Rucellai, noch de sierlijkheid van het tweede. Zelfs de nieuwigheden van de leerling Giotto, al duidelijk vanaf 1290, vinden het moeilijk om te verschijnen. De contrasten die Cimabue hier bereikt, worden bijvoorbeeld niet weergegeven volgens de principes van de enkele lichtbron. Evenmin lijken de plooien hun beste rustplaats over de lichamen te vinden. De blikken blijven vaag. Het totale kleurengamma is ook beperkt, vooral in vergelijking met de onmiddellijke ontwikkelingen van de ontluikende Sienese school of met het palet van Giotto.

In feite lijkt Cimabue verschanst te zijn achter zijn eigen stereotypen, degenen die hem beroemd hadden gemaakt en die hem nu echter ouderwets begonnen te laten lijken.


Gabinetto Fotografico della Soprintendenza Speciale per il Patrimonio Storico, Artistico ed Etnoantropologico e per il Polo Museale della città di Firenze — Cenni di Pepo (Cimabue) - sec. XIII - Volti di angeli — particolare [2]

 

Datazione

Cimabue schilderde de Maestà di Santa Trìnita of Tronende Madonna tussen 1280 en 1300. Hoewel er geen documenten zijn die de datering bevestigen, is het werk door de meest recente critici geplaatst binnen de latere fase van Cimabue, tussen 1290 en ongeveer 1300, gebaseerd op talrijke stilistische details [7].


La Maestà di Santa Trìnita, over de datering van het altaarstuk

 


De Maestà van het Uffizi | Odoardo Borrani, Alla Galleria dell’Accademia, 1860-1870


Het schilderij van Odoardo Borrani stelt een kamer voor in de Galleria dell'Accademia, toen onderdeel van het complex van de Academie voor Schone Kunsten. De kamer staat bekend staat als de "grote schilderijen", waar onder andere de Maestà van Cimabue en die van Giotto herkenbaar zijn, naast het veelluik van de  Beata Umiltà van Pietro Lorenzetti voor hun verhuis naar de Galleria degli Uffizi.

 

   
   
Odoardo Borrani, Alla Galleria dell’Accademia, 1860-1870, oil on canvas, 42 x 37cm. Galleria dell’Accademia, Florence

Odoardo Borrani, Alla Galleria dell’Accademia, 1860-1870, oil on canvas, 42 x 37cm. Galleria dell′Accademia, Firenze

 

 
   

Galleria degli Uffizi
Piazzale degli Uffizi, I-50122 Firenze

Web | www.uffizi.firenze.it

Open van dinsdag tot en met zondag, 8:15 - 18:50 uur
Gesloten: elke maandag 1 januari, 1 mei, 25 december

 

Tra umano e divino: Cimabue e la Maestà di Santa Trinita | Che cosa doveva comunicare un'immagine sacra all'uomo del Medioevo? | Mostra virtualewww.uffizi.it

Le Maestà degli Uffizi | Madonna col Bambino in trono e profeti (Maestà di Santa Trinita) (Cimabue (Firenze, documentato tra 1272 e 1302)) | www.uffisi.it

Immagine ad altissima definizione su Google Art Project, su googleartproject.com.

 

Bibliografie


Enio Sindona, Cimabue e il momento figurativo pregiottesco, Rizzoli Editore, Milano, 1975. ISBN non esistente

Pierluigi De Vecchi ed Elda Cerchiari, I tempi dell'arte, volume 1, Bompiani, Milano 1999.

AA. VV., Galleria degli Uffizi, collana I Grandi Musei del Mondo, Roma 2003.

Gloria Fossi, Uffizi, Giunti, Firenze 2004, pag. 112.

Piero Torriti, La Pinacoteca Nazionale di Siena, 2 Voll, Monte dei Paschi di Siena (1977)

Eugenio Battisti, Cimabue, Milano, Istituto Editoriale Italiano, 1963.

Enio Sindona, Cimabue e il momento figurativo pregiottesco, Rizzoli Editore, Milano, 1975. ISBN non esistente

AA.VV., Galleria degli Uffizi, collana I Grandi Musei del Mondo, Roma 2003.

Gloria Fossi, Uffizi, Giunti, Firenze 2004, pag. 110. ISBN 88-09-03675-1

Luciano Bellosi, Cimabue, Milano, Federico Motta Editore, 2004. ISBN 88-7179-452-4

Irene Baldriga, Dentro l'arte, Milano, 2016

 

         

Brogi — Firenze. Chiesa di S. M. Novella. Testa di un Angiolo. (Part.re). Cimabue. — particolare
[Duccio di Buoninsegna, Madonna con Bambino in trono e angeli (Madonna Rucellai), tavola, cm 450 × 290, Galleria degli Uffizi, Firenze][7]

       

[1] Quest'opera è nel pubblico dominio. Fonte Google Cultural Institute, zoom level maximum.
[2] Quest'opera è nel pubblico dominio. Fonte The Yorck Project (2002) 10.000 Meisterwerke der Malerei (DVD-ROM), distributed by DIRECTMEDIA 
[3] Brogi — Firenze. Galleria Uffizi. La Vergine col Figlio, Angioli e Profeti. (Par.re). Cimabue — particolare. © Copyright 2016 Fondazione Zeri, licenziato in base ai termini della licenza Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International. Fonte: catalogo.fondazionezeri.unibo.it (Cenni di Pepo, Madonna con Bambino in trono e angeli, Profeti).
Giacomo Brogi creëerde zijn eerste studio in Corso Tintori, in Florence in 1864. Hij begon door Italië te reizen en reisde later in 1868 naar het Midden-Oosten, inclusief Palestina, Egypte en Syrië. Brogi werd geassocieerd met de Photographic Society of Italy. De fabriek was gevestigd aan de Lungarno delle Grazie, 15, in Florence. Er waren winkels in Florence (Via Tornabuoni 1), Napels (Via Chiatamone 19 bis) en Rome (Via del Corso 419). Na zijn dood zette zijn zoon Carlo zijn fotografische werk voort.
[4] Bron: Uffizi Sala dei Dugento: Tronende Madonna met Kind van Cimabue, Duccio en Giotto | www.teggelaar.com
[5] Maria, Sede di Sapienza, sta su un trono arcuato che richiama architetture romane. Le decorazioni del trono si rifanno anche a miniature medievali.
[6] I due profeti portano una lunga barba, simbolo di sapienza, e Geremia ha il volto corrucciato poiché è pessimista (scrisse le Lamentazioni). Re David, che porta sul capo un diadema, è in asse con Gesù Bambino in quanto Gesù fu discendente della stirpe di David, secondo le Sacre Scritture ("nato dalla stirpe di Davide secondo la carne"
[7] Luciano Bellosi, Cimabue, Milano, Federico Motta Editore, 2004, p. 249-256.

La scena raffigura la Madonna in trono con il bambino contornata da otto angeli e presenta in basso quattro profeti a mezzo busto. Il colore in prevalenza è l'oro.

 

 

 

Anderson — Firenze - La Vergine in trono col Bambino e Santi - Cimabue - Gall. Ant. e Mod. — insieme

Anderson — Firenze - La Vergine in trono col Bambino e Santi - Cimabue - Gall. Ant. e Mod. — insieme
[Cimabue, Madonna col Bambino in trono e profeti (Maestà di Santa Trinita), albumina/ carta, 1280-1285, Galleria degli Uffizi]

         
         

 

Questo articolo è basato parzialmente sull'articol Maestà di Santa Trinita dell' enciclopedia Wikipedia ed è rilasciato sotto i termini della GNU Free Documentation License.