Simone Martini  Simone Martini, een van de belangrijkste schilders van de 14e eeuw, werd rond 1284 in Siena geboren. Er is heel weinig bekend over zijn artistieke opleiding, maar hij moet zijn opgeleid bij Duccio di Buoninsegna. De allereerste werken die aan hem worden toegeschreven - zoals een Madonna met kind uit de Pinacoteca Nazionale in Siena - tonen duidelijk deze invloeden van Duccio.

De figuur van Simone Martini wordt vaak vereenzelvigd met de grote muurschildering met de Maestà, geschilderd op een van de achterwanden van de Sala del Mappamondo in het Palazzo Pubblico van Siena. Het werk, begonnen in 1312 en voltooid in 1315, heeft eerder een politieke dan een religieuze waarde, zoals blijkt uit de Latijnse inscripties die nog steeds op de muur staan.

In juli 1317 werd Simone naar Napels geroepen door Robert van Anjou, de koning van Napels en de centrale figuur van de Italiaanse politiek van zijn tijd. Robert van Anjou gaf hem de opdracht een herdenkingspaneel te schilderen, Lodewijk van Toulouse kroont Roberto d’Angiò, het altaarstuk van San Ludovico di Tolosa dat zich nu nu in het Capodimonte Museum in Napels bevindt.

In de daaropvolgende jaren woonde Simone permanent in Siena. Zijn activiteit bereikte een hoogtepunt met het beroemde portret van de krijgsheer Guidoriccio da Fogliano, geschilderd in 1330 en geplaatst op de muur tegenover die van de Maestà.

Altare di San Ludovico di Tolosa (San Ludovico di Tolosa che incorona Roberto d'Angiò)

In 1317 schilderde Simone Martine De heilige Lodewijk van Toulouse kroont Robert van Anjou. Het is een van de vroegste werken in de Italiaanse kunst met een realistische afbeelding van een nog levend persoon, Robert van Anjou, en was het belangrijkste veertiende-eeuwse paneelschilderij van het Angevijnse hof in Napels.

Het schilderij heeft monumentale afmetingen, het is meer dan drie meter hoog. Het paneel, bedekt met bladgoud en oorspronkelijk ook met ingewerkte edelstenen, roept het oogverblindende effect op van een kostbaar smeedwerk. De compositie toont Ludovico zittend en in frontale houding, in zijn rechterhand houdt hij een kromstaf vast, en in zijn linkerhand een kroon die hij op het hoofd van zijn broer Robert plaatst, die rechts naast hem knielt. Het witte geknoopte koord van de franciscanen is duidelijk zichtbaar onder het bisschoppelijk gewaad.

Een kleine geschiedenis

Het werk is gedocumenteerd tussen het einde van de 16e en het begin van de 17e eeuw in de Franciscanenkerk van San Lorenzo Maggiore, maar de vraag over de oorspronkelijke locatie blijft open. De meest overtuigende alternatieve hypothese is dat het zich in een kapel naast de kathedraal van Napels bevond, gewijd aan Lodewijk, de Angevijnse prins die de troon had afgezworen ten gunste van zijn broer Robert en zich had aangesloten bij de Franciscaanse orde.

Lodewijk stierf in 1297, kort nadat hij bisschop van Toulouse was geworden. Hij werd heilig verklaard in 1317 en in 1319 brachten de Angevijnen enkele van zijn relikwieën over van Marseille naar Napels. Het is in deze jaren dat we de realisatie van het paneel van Capodimonte kunnen situteren.

Lodewijk van Toulouse, San Ludovico di Tolosa

Lodewijk was de tweede zoon van hertog Karel II van Napels (1254-1309), koning van Napels, en Maria van Hongarije (1257-1323). Lodewijk was de tweede zoon van hertog Karel II van Napels (1254-1309), koning van Napels, en Maria van Hongarije (1257-1323). Hij deed in 1296 afstand van zijn rechten op de troon en werd franciscaan. Lodewijk had zich aangesloten bij de spiritualen, de radicale stroming binnen de Orde van de Franciscanen die de armoederegel van Franciscus van Assisi strikt wilde navolgen. Alleen onder grote druk aanvaardde hij de bisschopszetel van Toulouse die paus Bonifatius VIII hem had toegewezen. Nadat hij in 1297 in armzalige omstandigheden stierf, wendde Roger van Anjou zijn invloed aan om zijn broer heilig te laten verklaren. Hierin slaagde hij 1317. Het Napolitaanse huis Anjou had nu zijn eigen heilige, die Robert graag inzette om zijn politieke aspiraties te onderstrepen.

Een uitwerking hiervan is het schilderij dat Martini rond 1317 maakte. Het bruine franciscaner habijt van de heilige gaat bijna geheel schuil onder de schitterende, paarse koormantel, een duidelijke afwijzing van de ascetische levensstijl van Lodewijk. In zijn rechterhand houdt hij een bisschopsstaf vast; met de andere plaatst hij een kroon op het hoofd van zijn broer, die geknield voor hem zit. Tegelijkertijd houden twee zwevende engelen een grotere kroon boven de mijter op het hoofd van de heilige. Oorspronkelijk waren op het schilderij echte edelstenen aangebracht. In de gesp die de mantel bijeen houdt, is hiervan nog iets terug te zien.
Lodewijk is ook veeleer afgebeeld als een koning, dan als de franciscaner monnik die hij graag wilde zijn.