Enkele werken
Polittico della Misericordia (1444-1465)
Sigismondo Pandolfo Malatesta in preghiera davanti a san Sigismondo, (1451)
De Geschiedenis van het Ware Kruis (1452 - 1466)
De Ontmoeting tussen de Koningin van Sheba en Koning Salomon
De slag tussen Constantijn en Maxentius
De vondst en herkennen van het Ware Kruis
De slag tussen Heraclius en Chosroes
Maria Magdalena (1460-1466)
Madonna del parto (ca. 1460)
De Verrijzenis (ca 1463)
plaatsen
Kaart | Piero della Francesca in Toscane en Midden Italië
I T Piero della Francesca, Le Storie della Vera Croce, Sollevamento del legno della Croce, Basilica di San Francesco, Arezzo [1]
Piero della Francesca, Le Storie della Vera Croce, Het begraven van het heilige hout (Sollevamento del legno della Croce), Capella Bacci in de Basilica di San Francesco, Arezzo
De frescocyclus Le Storie della Vera Croce (De geschiedenis van het ware kruis of de Legende van het ware kruis) werd geschilderd door Piero della Francesca in het koor van de San Francesco in Arezzo in opdracht van de Bacci-familie. Het is de bekendste verbeelding van de Kruislegende en een meesterwerk uit de vroege Renaissance.
De dood van Adam in de lunet van de rechter zijmuur was waarschijnlijk het eerste fresco dat Piero in de cyclus schilderde. De Aanbidding van het kruis en de Ontmoeting tussen Salomo en de koningin van Sheba was waarschijnlijk het tweede. De twee scenes werden geschilderd op het eerste register van de rechter zijmuur van de kapel. Het vervolg van het verhaal schilderde Piero op de korte muur links van de Adorazione.
In de Dood van Adam plant zijn zoon Seth een tak van de Boom der Wijsheid op het graf van zijn vader. Eeuwen later herkent de koningin van Sheba het hout van deze boom op een brug over de Silöe. In de Ontmoeting tussen Salomo en de koningin van Sheba vertelt zij Salomon over haar visoen waarin het einde van het jodendom vervat is, waarop Salomon het bevel geeft het hout te begraven. Piero schildert het tafereel met een focus op de arbeiders die het hout dragen. We zien drie werkers die de balk optillen, vervolgens vervoeren en begraven, op de plaats waar deze later zal opgegraven voor de kruisiging van Christus. Ze worden weergegeven in het moment van volle inspanning, met gespannen spieren en een verbeten gezichtsuitdrukking.
Piero della Francesca, Le Storie della Vera Croce, parete destra, dettagli della scena Sollevamento del legno della Croce [3]
De frescocyclus Le Storie della Vera Croce werd gesponsord door de Aretjnse familie Bacci en werd in 1447 gestart door Bicci di Lorenzo. Na de dood van Bicci in 1452 worden de fresco's toevertrouwd aan Piero della Francesca. Hij realiseerde de fresco's tussen 1452 en 1466 met de hulp van enkele assistenten, halverwege onderbroken door een verblijf in Rome. Dit fresco werd geschilderd door Giovanni da Piamonte, de assistent van Piero, die de tekeningen en het ontwerp van Piero trouw volgde. Zijn schildertechniek is minder rijk dan die van zijn meester, en is herkenbaar aan het grafische karakter van de tekening, bijvoorbeeld in de haarkrullen van de arbeiders.
De iconografie en de tekening zijn van de hand van Piero della Francesca. In de vroege vijftiende eeuw gebruikte met cartone of kartons om de tekening op het pleisterwerk over te brengen.
Een cartone is een frescoschets op papier. Tijdens de renaissance was er nog geen groot papier voorhanden, en de schets werd in delen gemaakt die zo de giornata konden volgen (het stuk pleisterwerk dat in één dag beschilderd werd). Van deze deelschetsen werd ook een dubbel of secondario gemaakt waarin gaatjes konden worden geprikt om de tekening over te brengen op de pleisterlaag.
Nadat een karton op de juiste plaats op de natte intonaco is geplaatst worden de omtrekken van de figuren met een graveernaald ingegrift. Soms maakt men gebruik van de spolverotechniek: eerst doorboort men de werktekening met honderden gaatjes, waarna deze merktekens, eenmaal op de muur, via houtskool overgebracht worden op het natte pleister. Deze techniek werd vooral gebruikt om details heel precies over te brengen. In het uitvegrote detail van de hand hierboven, zijn deze gaatjes nog goed zichtbaar. (Over het gebruik van cartone, sinopia en de intonaco pleisterlaag kan je hier meer lezen).
La parete destra e il Crocifisso del Maestro di San Francesco
Interno della Basilica di San Francesco, Arezzo, con il Crocifisso del Maestro di San Francesco (2)
De opeenvolgende scenes, bovenaan de rechter zijmuur
1 La Morte di Adamo (De dood van Adam)
2 Adorazione della Croce e incontro tra Salomone e la Regina di Saba
3 Sollevamento della Croce
[1] Foto Miguel Hermoso Cuesta - Opera propria, CC BY-SA 4.0, Collegamento
[2] Foto di Traveling in Tuscany © All rights reserved
[3] Quest'opera è nel pubblico dominio. Fonte: Web Gallery of Art
Bibliografia
Birgit Laskowski, Piero della Francesca, collana Maestri dell'arte italiana, Gribaudo, Milano 2007.
Christian Garcin, Piero, ou l'équilibre, L'Escampette Editions 2004.
Aldous Huxley, Along the Road, Chatto & Windus I948.
Barbara Baert, A Heritage of Holy Wood. The Legend of the True Cross in Text and Image (Cultures, Beliefs and Traditions. Medieval and Early Modern Peoples, 22), Leiden, Brill, 2004.
Art in Ttscany | Storie della Vera Croce
Arte in Toscana | Storie della Vera Croce, 1452-1466, affreschi, Basilica di San Francesco, Arezzo | Sollevamento del legno della Croce
Art in Tuscany | The Golden Legend (Legenda aurea or Legenda sanctorum)
