Enkele werken
Polittico della Misericordia (1444-1465)
Sigismondo Pandolfo Malatesta in preghiera davanti a san Sigismondo, (1451)
De Geschiedenis van het Ware Kruis (1452 - 1466)
De Ontmoeting tussen de Koningin van Sheba en Koning Salomon
De slag tussen Constantijn en Maxentius
De vondst en herkennen van het Ware Kruis
De slag tussen Heraclius en Chosroes
Maria Magdalena (1460-1466)
Madonna del parto (ca. 1460)
De Verrijzenis (ca 1463)
plaatsen
Kaart | Piero della Francesca in Toscane en Midden Italië
I T Piero della Francesca, Adorazione della Croce (particolare signore di corte), Basilica di San Francesco, Arezzo (1)
Piero della Francesca, Adorazione della Croce (particolare signore di corte), Basilica di San Francesco, Arezzo
De geschiedenis van het ware kruis of De legende van het ware kruis is een van de bekendste frescocycli van Italië en een van de absolute hoogtepunten in de schilderkunst van de vroege renaissance. Piero della Francesca schilderde deze bijzondere frescocyclus in de grote kapel achter het altaar van de basiliek van San Francesco in Arezzo.
Het onderwerp van de fresco's was de geschiedenis van het kruis. Het verhaal is gabaseerd op twee hoofdstukken uit de Legenda Aurea (hoofdstuk 68, Inventione Sanctae Crucis (‘Over de vinding van het heilig kruis’) en hoofdstuk 137 Exaltatione Sanctae Crucis (‘Over de verheffing van het heilig kruis’). Tijdens de middeleeuwen was het een popilair verhaal dat vrij algemeen bekend was. Voor ons is het een ingewikkeld verhaal, niet enkele omdat het vele eeuwen omspant en zich op verschillende plaatsen afspeelt, maar omdat wij er niet langer vertrouwd mee zijn. Deze twee scenes nemen ons mee naar de nobele en verfijnde wereld van de grote hoven van Europa. De koningin van Saba reist naar het oosten om er de wijsheid van Koning Salomon op de proef te stellen.Hoog op de rechter zijmuur komt de stoet van de Koningin van Sheba tot stilstand. De koningin heeft bij het oversteken van de Siloe in de brug het hout herkend waaraan Christus zal gekruisigd worden. In aanbidding valt zij neer.
Achter haar zijn ook de hofdames (of bruidsmeisjes?) tot stilstand gekomen. Ze vallen op door hun aparte schoonheid, sierlijke kledij, hun opmerkelijke kapsels maar vooral door hun naar binnen gekeerde blik.
Vijf vrouwen. Het vraagt de stem van een dichter om de roerloosheid van deze figuren in woorden te kunnen vatten. Cees Nooteboom heeft in zijn onvolprezen Wat het oog je vertelt: kijken als avontuur mooi over deze stille vrouwen geschreven."Vrouwen die je niet zagen, die elkaar niet zien, die verloren zijn in een onbenaderbaar ogenblik, die een legende hebben uit te beelden, en twee meter verderop naar rechts in een later ogenblik zijn aangeland. Ook daar kijkt niemand naar iemand. Salomon laat zijn blik op de grond vallen, of misschien op haar voeten, zij neigt licht maar kijkt hem daarbij niet aan, stilte tussen de Korinthische zuilen, misschien dat ze ooit weer zullen bewegen, de raadsheren rond de koning, de paarden onder de boom, de vrouwen achter hun meesteres, maar nu niet "[4].
Piero della Francesca, Le Storie della Vera Croce, Adorazione della Croce (hofdames of bruidsmeisjes met elegante kapsels typisch voor Piero's tijd), Basilica di San Francesco, Arezzo (1)
In het volgende tafereel, rechts in het fresco bezoekt de Koningin van Sheba Koning Salomon. Zij vertelt hem over haar visioen en voorspelt dat dit hout het einde van het jodendom aankondigt. Salomo geeft daarop het bevel het hout te begraven (de derde scene, die links op de muur afgebeeld wordt).
Het tafereel wordt verbeeld in en majestueus paleis, met bewerkte zuilen en kapitelen. Ook voor de mathematische aandacht van Piero voor architectuur en personages vond Cees Nooteboom de juiste woorden.
Album | De Geschiedenis van het ware kruis (Le Storie della Vera Croce), Adorazione della Croce en Incontro tra Salomone e la Regina di Saba
Piero della Francesca, Adorazione della Croce (dettagli), affresco, Basilica di San Francesco, Arezzo
[1] Quest'opera è nel pubblico dominio. Fonte: The Yorck Project (2002) 10.000 Meisterwerke der Malerei (DVD-ROM), distributed by DIRECTMEDIA
[2] Foto di Traveling in Tuscany © All rights reserved
[3] Anna Maria Maetzke: L'episodio ci porta nel mondo nobile e raffinato delle grandi corti d'Europa. La Regina di Saba è in viaggio verso Oriente per mettere alla prova la saggezza di Salomone con difficili quesiti, insieme al suo variopinto seguito di splendide dame e giovani palafrenieri, attenti ad accudire e tener calmi i bei cavalli di razza, nervosi in attesa di ripartire. [Anna Maria Maetzke, Piero Della Francesca, Silvana (2006), p. 120.
[4] Cees Nooteboom, Wat het oog je vertelt: kijken als avontuur, De Bezige Bij, Amsterdam, 2016.
Bibliografia
Birgit Laskowski, Piero della Francesca, collana Maestri dell'arte italiana, Gribaudo, Milano 2007.
Anna Maria Maetzke, Piero Della Francesca, Silvana (2006)
John Pope-Hennessy, The Piero della Francesca Trail, Thames and Hudson I993.
Silvia Ronchey, L'enigma di Piero, Rizzoli 2006.
Interno della Basilica di San Francesco, Arezzo, con il Crocifisso del Maestro di San Francesco [2]
Art in Tuscany | Piero della Francesca | Storie della Vera Croce, Morte di Adamo (1452 - 1466)
Piero della Francesca, an itinerary in Tuscany and central Italy | Starting from Sansepolcro, his hometown, follow this itinerary, and see the greatest works of Renaissance artist Piero della Francesca in Sansepolcro, Perugia, Urbino, Arezzo, Rimini and eventually Florence.
Art in Tuscany | Storie della Vera Croce
Arte in Toscana | Storie della Vera Croce, 1452-1466, affreschi, Basilica di San Francesco, Arezzo
Art in Tuscany | Adoration of the Holy Wood and the Meeting of Solomon and the Queen of Sheba
Arte in Toscana | Piero della Francesca | Adorazione della Croce e incontro tra Salomone e la Regina di Saba