Sangiovese is een Italiaanse, uit Toscane of Emilia-Romagna afkomstige blauwe druivensoort. Ze komt voort uit een kruising tussen de Ciliegiolo en de Calabrese di Montenuovo. De Ciliegiolo is een bekende Toscaanse variëteit, maar de Calabrese di Montenuovo is een wat obscure druif, die ontstaan zou zijn op een heuvel ten westen van Napels, die de naam Montenuovo draagt.
De naam Sangiovese komt van het Latijnse sanguis Jovis, wat bloed van Jupiter betekent. De kleur weerspiegelt de etymologie. De robijnrode kleur met een schijn van koper, lijkt op bloed. Het is het meest aangeplante druivenras in Italië. Maar deze karaktervolle druif blijft onlosmakelijk verbonden met Toscane. Hoewel de druif oorspronkelijk uit Zuid-Italië komt, kan Toscane bogen op de beste sangiovese wijnen ter wereld.

Sangiovese wordt reeds voor het eerst vermeld in 1600 in een verhandeling van 'Giovanni Vettorio Soderini' dat handelt over de wijnbouw in Toscane ('Sangiogheto'). De naam is mogelijk afgeleid van sanguis Jovi's ofwel 'bloed van Jupiter', een door de monniken van Santacangelo di Romagna toevallig gegeven naam toen een bezoeker vroeg hoe deze druif heette, die zij tot dan toe simpelweg vino hadden genoemd. Een andere verklaring zou zijn dat de naam 'Sangiovese' zou afgeleid zijn van het Toscaanse dialect "sangiovannina", wat staat voor 'vroeg kiemende druif' [2] 

Suggestieve beelden van Sangiovese druiven in de oude Sangiovese wijngaard van Poggio Antico [5]

Sangiovese is een variëteit die geurige toetsen van kers en pruim, hints van kruiden en een buitengewone textuur heeft. De natuurlijke tanninestructuur en hoge zuurtegraad van sangiovese zijn de belangrijkste factoren voor zijn lange levensduur. Sangiovese presteert op elke locatie anders en verandert afhankelijk van de omgeving. Het terroir in combinatie met het verstrijken van de tijd heeft altijd elegante wijnen opgeleverd met perfect uitgebalanceerde en rijke aroma's.

Toscane, gelegen in Midden-Italië langs de Tyrreense kust, is de thuisbasis van enkele van 's werelds meest opmerkelijke wijngebieden. Brunello di Montalcino, Chianti Classico, Nobile di Montepulciano... het zijn wijnen die hoofdzakelijk of uitsluitend gemaakt worden met de Sangiovese druif. Toscane heeft eenenveertig Denominazioni di origine controllata (DOC) wijnen en elf Denominazioni di Origine Controllata e Garantita (DOCG) wijnen. Brunello di Montalcino was de eerste wijn die de DOCG status kreeg in 1980. In 1984 kreeg de regio Montalcino ook de DOC-benaming voor Rosso di Montalcino.

Brunello di Montalcino DOCG

Brunello di Montalcino DOCG is een voorbeeld van een wijn die jaar na jaar indrukwekkende kwaliteit brengt en elke jaargang onthult een ander profiel van de schoonheid van het Sangiovese druivenras en onthult telkens een andere nuance van zijn karakter.

Brunello di Montalcino vigneti, Monte Antico, Montalcino, Italy [3]

Sangiovese is de enige druif die is toegestaan in de Brunello di Montalcino DOCG en Rosso DOC appellatie. Het is een erg gevoelige inheemse druif en een van de hoogste kwaliteitsvariëteiten die veel aandacht vereist, zowel in de wijngaard als in de wijnmakerij. Brunello di Montalcino is een 100% sangiovese wijn die lang moet rijpen voor hij zijn hoogtepunt bereikt, maar als hij dat eenmaal bereikt heeft, blinkt hij uit in evenwicht, complexiteit en rijpheid.

Rond 1970 ontstond er een nieuwe klasse wijnen die in de handel bekend staan als "Super Tuscans".

Montalcino

Montalcino klinkt wijnliefhebbers als een elegie in de oren: de beroemde Brunellowijnen komen uit dit wijnbouwgebied in het zuiden van Toscane.

Some of the most particular estates of the Brunello di Montalcino territory | Ingrandire mappa

Montecucco DOCG

Ongeveer 20 kilometer ten zuiden van Montalcino, ligt de nog jonge wijnappellatie Montecucco. Het gebied maakt deel uit van de Toscaanse Maremma. Het merendeel van de wijnboeren verbouwt hier dezelfde druivensoort als in Montalcino: de Sangiovese. De  Montecucco werd als  DOC erkend in 1998 en sinds 2011 is er ook de DOCG Montecucco Sangiovese appellatie. Naast sangiovese wordt er ook gewerkt met diverse andere druivensoorten, zoals merlot, cabernet sauvignon, syrah, vermentino, en vak ook met oude, plaatselijke druivenrassen zoals ciliegiolo, trebbiano Toscano, malvasia bianca lunga, grechetto, canaiolo nero, colorino, alicante, petit verdot, montepulciano of ansanico. De wijnproductie bestaat hier voor 80% uit biologisch of biodynamische wijnbouw. De Montecucco Sangiovese Docg is een rode wijn verkregen met één van de laagste opbrengst per hectare in Italië : slechts 7 ton druiven per hectare (of 49 hl per ha). 

Strada del vino Montecucco, Cinigiano, Maremma toscana, met op de achtergrond enkele uitlopers van de Monte Amiata, Poggio all'Olmo, Monte Buceto, Monte Labbro [1]

Montecucco D.O.C. is een relatief nieuwe appellatie die pas gecreëerd in 1998, maar op korte tijd met zijn kwaliteitsvolle wijnen een goede reputatie heeft opgebouwd. De bodem van de Montecucco-wijngaarden bestaat voornamelijk uit gefragmenteerd zandsteen, maar bevat ook lavacomposieten die hier zijn afgezet toen de Monte Amiata nog actief was. Deze aanwezigheid geeft de wijnstokken een mineraliteit en rijkdom die typisch is voor de wijnen uit dit gebied, wat in combinatie met het milde klimaat van warme zomers en gemiddelde neerslag zorgt voor ideale omstandigheden voor de rijping van de druiven, zelfs in minder gunstige wijnjaren.

Strada del vino Montecucco, Cinigiano, Maremma toscana [4]