De laatste decennia heeft Toscane zich ontwikkeld tot een regio met een breed arsenaal aan hoge kwaliteitswijnen. Naast de klassieke wijnen Chianti, Chianti Classico, Brunello di Montalcino, Vino Nobile di Montepulciano en Vernaccia di San Gimignano zijn er ook een aantal kleinere appelaties zoals de Montecucco en Morellino di Scansano die tot de beste wijngebieden van Toscane behoren.
Meer dan tweederde van het Toscaanse landschap bestaat uit heuvels en bergen, die al vele jaren de ideale voorwaarden voor de wijnbouw creëren.
Toscane bestaat uit twee geografische gebieden: de Tyrrheense kustzone, die zich uitstrekt van de provincie Livorno, voorbij Grosseto tot de grens met Lazio, en de centrale heuvels in de provincies Firenze en Siena. De brede, geografische gebieden zijn verdeeld in verschillende DOC's die elk hun eigen productienormen en toegelaten druivensoorten kennen. Sangiovese is het overheersende blauwe druivenras in Toscane.
Toscane staat ook aan de top van de biologische wijnbouw. 10 % van de wijnbouw gebeurt biologisch, in het Montecucco wijngebed is dat zelfs 70%. Meer informatie over het Montecucco DOC wijngebied en de biologische wijnboeren vind je hier.
Cypress trees between San Quirico d'Orcia and Montalcino
Wijnen in het zuiden van Toscane
Holiday Accomodation
Ondergedompeld in de rust van het Toscaanse platteland, op 3 km van Castiglioncello Bandini, ligt Podere Santa Pia, een natuurhuis omgeven door de aroma's van het mediterrane struikgewas en met een panorama van zeldzame schoonheid. Het vakantiehuis Podere Santa Pia ligt in de Toscaanse Maremma, in de gemeente Cinigiano, vlakbij Montalcino en de Abbazzia Sant'Antimo, midden in de ongerepte natuur, omgeven door heuvels, weilanden, bossen, olijfboomgaarden, mediterraan struikgewas, de macchia. En wijngaarden.
De natuur en de paden eromheen worden beschouwd als de ideale plek voor wie van stilte en rust houdt. De stilte wordt alleen verbroken door de geluiden van de natuur. Dit is een plek om te blijven.
Podere Santa Pia is strategisch gelegen, op korte afstand van een groot aantal historische en culturele bezienswaardigheden.
Wijnproeven in Toscane is praktisch een verplichting in deze regio met glooiende wijngaarden en verborgen, historische wijndomeinen. Podere Santa Pia biedt een panoramische tour door de valleien die de boerderij omringen, zodat de reis een unieke ervaring wordt, waarbij prestigieuze of veelbelovende appellaties worden ontdekt als Brunello di Montalcino, DOC Montecucco, Morellino di Scansano, Sant 'Antimo.
Podere Santa Pia, a formal cloister in the Tuscan Maremma is situated on the outskirts of Castiglioncello Bandini.
Celebrare il dolce far niente
The first bee hive in the garden
What should you do if you see a swarm?
Podere Santa Pia boasts a beautiful garden, with plenty of secluded corners for writers or readers
Dichtbij het huis ligt een uniek privaat zwembad (12 x 5 m). Op het ruime terras rond het zwembad staan ligzetels, tafels, stoelen... Ook dit is een ideale plek om buiten te eten, om te genieten van een apero of een diner al fresco.
Early morning light at the private swimming pool at Podere Santa Pia
A bigger splash in swimming pool at Podere Santa Pia, southern Tuscany
A bigger splash in the pool, Podere Santa Pia, Castiglioncello Bandini, Cinigiano, Tuscany
Podere Santa Pia heeft haar naam te danken aan Pia de' Tolomei, een vrouw die leefde in Siena tijdens de 13e eeuw. Haar levensverhaal is tragisch en opwindend en was het onderwerp van schilderijen, poëzie, een opera van Donizetti en films.
Het verhaal van Pia di Tolomei zoals we dat kennen, is gebaseerd op een fragment uit Dante’s Divina Commedia, meer bepaald de vijfde zang van het Purgatorio waar één van de geesten zich voorstelt als Pia, ‘die in Siena geleefd heeft en in Maremma gestorven is’. De legende verhaalt dat deze onfortuinelijke vrouw door haar man verbannen werd naar de Maremma, om met zijn minares te kunnen samenleven.
En de legende verhaalt dat Pia di’ Tolomei nog af en toe verschijnt op de brug waarop zij verbannen werd en die naar haar genoemd werd, de Ponte della Pia.
Colle Massari vigneti, Poggio del Sasso, Cinigiano [2]
Sangiovese en Sangiovese Grosso
De naam Sangiovese komt van het Latijnse sanguis Jovis, wat bloed van Jupiter betekent. De kleur weerspiegelt de etymologie. Hoewel de druif oorspronkelijk uit Zuid-Italië komt, kan de centrale regio van Toscane bogen op de beste sangiovese wijnen ter wereld. Het is het meest aangeplante druivenras in het land.
De Sangiovese Grosso is een kloon van de Sangiovese druif, die in grote delen van Toscane is aangeplant. De kloon Sangiovese Grosso gedijt het best in de regio van het stadje Montalcino. Deze sangiovese grosso druif wordt in het plaatselijk dialect ook wel brunello genoemd.De Sangiovese Grosso is de enige druif, die mag worden gebruikt om de befaamde Brunello di Montalcino wijnen te maken.
Clemente Biondi Santi was de eerste die 1888 op het idee kwam om een wijn te maken van 100% Sangiovese druiven en deze minimaal 24 maanden in grote eiken vaten te laten rijpen. Hij bracht de wijn pas na een veroudering van 5 jaar op de markt. Biondi Santi is nog steeds een van de toonaangevende Brunello producenten.
De Brunello di Montalcino is op dit moment de enige Toscaanse DOCG wijn, die voor 100% uit Sangiovese Grosso moet bestaan.
Montecucco D.O.C., een van de meest veelbelovende appellaties in Italië
De Maremma is heel anders dan Noord-Toscane. Het noorden met zijn spectaculaire steden als Firenze, Siena, Pisa en Lucca ontvangt massa's toeristen en het kan er tijdens het hoogseizoen onaangenaam druk zijn. Wijnregio's in Noord-Toscane, zoals Chianti Classico, hebben een zeer goed ontwikkeld wijntoerisme en de meeste wijnkelders, de cantine, zijn open voor het grote publiek. De Maremma is minder toegankelijk en merkbaar minder toeristisch. Maar weinig kelders zijn open voor het "grote publiek" . Daarom is de Maremma, voor gevorderde wijnliefhebbers, zo'n aantrekkelijke regio om te bezoeken. Steden als Castiglione della Pescaia (met zijn charmante vissershaven en kasteel), Pitigliano en Massa Maritima (met zijn schilderachtige geplaveide, middeleeuwse straatjes) zijn klein parels erg toegankelijk en vrijwel vrij van die grote drukte.
De Toscaanse
Maremma is een buitengewoon interessante subregio van Toscane voor liefhebbers van eten en wijn. Hoewel het eeuwenlang als ongeschikt werd beschouwd voor wijngaarden, is dit kustgebied de afgelopen decennia een van de meest exclusieve wijnproducerende regio's van Italië geworden. Daarom is DOC Montecucco een van de meest veelbelovende appellaties in Italië. (DOC: Denominazione di Origine Controllata - handelsnaam die de kwaliteit van wijn garandeert). Het DOC gebied werd in 1998 opgericht als een instrument van valorisatie en controle dat de consument garandeert met de hoogste normen die de Montecucco-wijnen kenmerken.
De belangrijkste wijncentra in de Maremma zijn Bolgheri, Castagneto Carducci, Scansano, Cinigiano en Suvereto. Druiven die in Maremma-wijnen worden gebruikt, zijn onder meer Sangiovese, Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Vermentino, Cabernet Franc, Alicante en Aleatico.
DOC Montecucco
DOC Montecucco is gelegen in Zuid-Toscane in de Maremma-regio en grenst aan prestigieuze appellaties als Brunello di Montalcino, Morellino di Scansano, Sant' Antimo en Monteregio di Massa Marittima.
DOC Montecucco laat 5 verschillende soorten wijnen toe:
Montecucco Rosso: op basis van minimaal 60% Sangiovese zorgt het voor een grote vrijheid in combinatie met andere wijnstokken. Rijke en harmonieuze smaken kenmerken de Montecucco Rosso-wijn.
Montecucco Sangiovese: zoals de naam aangeeft, wordt deze wijn grotendeels gemaakt van de befaamde Toscaanse wijnstok Sangiovese, ook wel Brunello genoemd in Montalcino. De Montecucco Sangiovese moet voor minstens 85% uit Sangiovese bestaan en wordt vaak in purezza (100%) aangetroffen. Deze wijn bereikt zijn volledige potentieel doorgaans na 10 tot 20 jaar.
Beide wijnen mogen ook als Montecucco Riserva worden aangeboden op voorwaarde dat ze twee jaar hebben gerijpt, waarvan minimaal 18 maanden in eikenhouten vaten.
Deze drie soorten rode wijn vormen samen met twee witte wijnen, de Montecucco Bianco en de Montecucco Vermentino, de hele DOC Monteccuco-appellatie.
Suggestieve beelden Strada del Montecucco, Poggio del Sasso, Cinigiano [2]
De erkenning van de oorsprongsbenaming voor de Montecucco-wijn gaat terug tot 1998, maar de inspanningen van de producenten, die vele jaren eerder de mogelijkheden van het gebied hadden begrepen, begonnen lang geleden. Helaas is de bureaucratie vaak langzamer dan de dingen die het beschermt, dus deze wijnen zijn pas onlangs DOC erkend, ook al worden er al lange tijd wijnen van goede kwaliteit geproduceerd. In feite keken vóór 1998 de wijnproducenten, niet veel maar zeer toegewijd, met aandacht naar deze perfecte heuvels. De wijnen die al tot de oude geografische benaming Montecucco behoorden - typologieën: rood, roze, wit waren al van goede kwaliteit en maakten geen slechte indruk naast de andere Toscaanse DOC's.
De weg naar het behalen van de geregistreerde oorsprongsbenaming was moeilijk maar noodzakelijk om de oenologische waardigheid die de producenten al hebben verworven, af te keuren.
De typologieën die door de regelgeving worden verwacht, geven getrouw de situatie weer die bestond vóór de erkenning, waarbij de Sangiovese-wijn een prominente positie inneemt met betrekking tot de rode en andere verbeterende wijngaarden die zullen volgen, terwijl wat de witte wijnen betreft naast de traditionele Trebbiano de veelbelovende Vermentino, gevinifieerd in bijna volledige zuiverheid.
De DOC-voorschriften zijn exact in overeenstemming met de situatie die vooraf bestond aan de DOC-erkenning.
* BIANCO (white wine) Grape variety: Trebbiano (minimum 60%) and others
* VERMENTINO (white wine) Grape variety: Vermentino (min. 85%)
* ROSSO (red wine) Grape variety: Sangiovese (min. 60%) and others; bottle ageing min. 6 months; min. alc. level 12%
* ROSSO RISERVA bottle ageing min. 24 months; min. alc.level 12,5%
* SANGIOVESE (red wine) Grape variety: Sangiovese (min. 85%); bottle ageing min. 6 months; min. alc. level 12%
* SANGIOVESE RISERVA bottle ageing min. 24 months; min. alc. level 12,5%
De geschiedenis van de wijnbouw in Toscane gaat terug tot de Etruskische nederzettingen in de 8e eeuw v.o.t.. Overblijfselen van amforen uit de regio laten zien dat Toscaanse wijn al in de 7e eeuw v.o.t. naar Zuid-Italië en Gallië werd geëxporteerd. Tegen de 3e eeuw v.o.t. waren er lyrische omschrijvingen door Griekse schrijvers over de kwaliteit van Toscaanse wijnen.
Voorstanders van biologisch geteelde wijn zijn van mening dat chemische landbouw het unieke karakter van het land en de unieke smaak die deze terroir aan de wijn geeft, vernietigt.
Steeds meer wijnhuizen geloven daarom in het handhaven van de delicate keten van een uitgebalanceerd biologisch ecosysteem en gebruiken biologische of duurzame benaderingen voor het maken van wijn. Bij het produceren van biologische en organische wijn wordt geen gebruik gemaakt van chemische middelen in de wijngaard. De wijnstokken worden behandeld met biologische middelen.
Bij een natuurwijn of natuurlijke wijn vermijdt de wijnbouwer alle industriële processen. Men laat de wijn op natuurlijke wijze vergisten.
Het Montecucco DOCG wijngebied ligt ingebed tussen twee bekendere wijngebieden, de befaamde Brunello di Montalcino DOCG in het noordoosten, en Scansano, geboorteplaats van de Morellino di Scansano DOCG, in het zuiden. Deze wijngebieden genieten van hetzelfde microklimaat, en kennen voor een groot deel een gelijkaardige bodem.
De gemeenten die de Montecucco DOC-wijn produceren, zijn allemaal te vinden in de provincie Grosseto, in het zuiden van Toscane, en zijn naast Cinigiano, Civitella Paganico, Campagnatico, Castel del Piano, Arcidosso, Seggiano , Roccalbegna, Semproniano, Santa Fiora en Castell'Azzara.
De Montecucco wijnroute (La Strada del Vino Montecucco) bestaat uit een hoofdweg met vijf afslagen. Het is ook te vinden op de officiële site van Strada del vino Montecucco.
Dit weinig bekende gebied komt op de bezoeker over als tuin van Eden, een soort betoverde tuin met eindeloze mogelijke ontdekkingen, het is een ander Toscane, het echte, waarin traditie en innovatie worden gecombineerd. Het is een ongerept landschap waarvan de natuurlijke eigenschappen en hulpbronnen gerespecteerd worden, vooral in de recentere wijnbouw. Naast Montecucco DOC en Maremma Toscana IGT-wijnen, produceert het gebied ook olijfolie (IGP Toscano - Seggiano is met name het vermelden waard), kastanjes, die ook een IGP-erkenning kregen, paddenstoelen, met name de soorten eekhoorntjesbrood en ovolo , en uitstekende honing. De route is ingedeeld in één hoofdroute en vijf miniroutes die door de mooiste en interessantste delen van het gebied slingeren vanuit het oogpunt van de wijnbouw, en historisch, cultureel en ecologisch belang. De volgende plaatsen komen aan bod: Paganico, Sasso d'Ombrone, Poggi del Sasso, Montecucco, Cinigiano, Porrona, Montenero, Montegiovi, Montelaterone, Castel del Piano en Seggiano.
Colle Massari, owned by sister and brother, Maria Iris Bertarelli and Claudio Tipa, comprises two estates in Tuscany: Castello ColleMassari, bought in 1999 and Grattamacco, taken over in 2002. ColleMassari was established in 1998 and is part of the Montecucco DOC in Alta Maremma, among the Docg Brunello di Montalcino DOCG and Morellino di Scansano DOC; conditions are ideal for growing sangiovese. The year 2000 saw the first vintage.
Grattamacco, established in the late 1970s and part of the Bolgheri DOC, promptly caught the interest of the market for this new cradle of Cabernet Sauvignon in Italy. The first vintage was produced in 1978 from a cut of Cabernet Sauvignon with Sangiovese and Merlot.
The main wines produced are ColleMassari and Rigoleto in the Montecucco DOC and Grattamacco and Bolgheri in the Bolgheri DOC; all very prestigious wines.
AZ. AGR. PIANDIBUGNANO | Loc. Pian di Bugnano Seggiano
Ref. Giorgio Bucelli |tel/fax. 0564/950773 | Cell. 335374291 Sig. Paolo - 3356398819 Sig. Carlo | www.piandibugnano.com | e-mail info@piandibugnano.com
AZ. AGR. PODERE IL CASINO | Loc. Podere il Casino 58038 Seggiano
Ref. Anders Gautschi | Tel 0564 950473 Cell. 339 6493576 | www.podereilcasino.net | e-mail: info@podereilcasino.net
AZ. AGR. PODERE POGGIO AL GELLO | Pod. Poggio al Gello, Loc. Il Gello, 58048 Paganico
Ref. Alda Chiarini | Tel. 0564 906025 Cell. 335 376383 | www.poggioalgello.it | e-mail pod.poggioalgello@alice.it
Toscane is de ultieme belichaming van een perfect wijnland en herbergt enkele van de beroemdste appellaties van Italië: Brunello di Montalcino, Chianti Classico, Nobile di Montepulciano, Vernaccia di San Gimignano, Carmignano en natuurlijk de Super Tuscans met namen als Ornellaia, Sassicaia, Tignanello en Masseto.
Sangiovese grapes on the vine [1]
Brunello di Montalcino
Montalcino waar de grote Brunello en zijn kleinere broer de Rosso di Montalcino, worden gemaakt van de Sangiovese grosso is het epicentrum van de Toscaanse wijnbouw. Brunello di Montalcino vindt zijn oorsprong in de 19e eeuw. Het was Ferrucio Biondi – Santi die halfweg de 19° eeuw experimenteerde met deze druif en in 1880 de eerste Brunello maakte.
Deze druif, bekend als Brunello of Brunellino, werd geïdentificeerd als een variëteit van Sangiovese.
De verrukkelijke wijn die van deze vrucht wordt geproduceerd, kan jarenlang bewaard worden.
Some of the most particular estates of the Brunello di Montalcino territory | Ingrandire mappa
Morellino di Scansano
De appellatie Morellino di Scansano DOC en de productievoorschriften voor de rode wijnen uit het gebied werden officieel geïntroduceerd in 1978, maar de traditie van wijnmaken dateert hier uit de tijd van de Etrusken.
Morellino di Scansano, mappa di produzione
Morellino di Scansano, op de achtergrond Monte Argentario [2]
Vino Nobile di Montepulciano
Vino Nobile di Montepulciano
The Chianti area
The Chianti area
Cantina Antinori, Loc. Bargino, San Casciano Val di Pesa (architect Marco Casamonti and Archea Associati) [3]
IGT wines | Super Tuscans in Bolgheri, Sassicaia, Ornellaia
Super Tucans
Super Tuscans zijn geen wijn op zichzelf of een benaming, hetis een stijl van wijn maken in Toscane, het is een manier om aan te geven dat een wijn geproduceerd is in Toscane en niet onderworpen is aan de strenge disciplinaire regels van DOCG of DOC appelaties. De producenten zijn vrij om elke druivensoort te gebruiken en ook het type en de rijpingsperiode mogen ze zelf bepalen. Het ontstaan van de Tuscans laat zich met twee verhalen vertellen. Het eerste is het verhaal van Sassicaia in Bolgheri, het tweede is het verhaal van Tignanello in de Chianti Classico wijnstreek.
Sassicaia
De betoverende Bolgheri wijnstreek in Toscane heeft een geschiedenis die doordrenkt is met charme en innovatie. Gelegen aan de prachtige kust van de regio, was Bolgheri oorspronkelijk een onopvallend gebied dat vooral om zijn landbouw bekend stond, en niet zozeer om zijn wijn. In de jaren '60 en '70 van de vorige eeuw bracht de combinatie van een reeks gedurfde experimenten en visionaire wijngaardbezitters een revolutionaire verandering teweeg in dit rustige hoekje van Toscane. De introductie van internationale druivensoorten zoals cabernet sauvignon, merlot en cabernet franc, soms in combinatie met de inheemse sangiovese, zorgde voor een opwindende transformatie in de wijnproductie.
De bekendste wijnen zijn Masseto, Ornellaia, Biserno, Guado al Tasso, Sassicaia en Ca' Marcanda.
Sassicaia
Sassicaia was officieel de eerste Super Tuscan. Het verhaal begon in de jaren 1940 toen Mario Incisa della Rocchetta op zijn domein in Bolgheri Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc wijnstokken aanplantte om te testen hoe de lokale, maritieme Toscaanse terroir zou reageren op klassieke Bordeaux variëteiten.
Die wijn werd in eerste instantiedoor de familie bewaard voor privégebruik , maar na jaren van aanmoediging door familie en collega's werd de 1968 jaargang van Sassicaia commercieel uitgebracht in 1971.
In datzelfde jaar produceerde Antinori in de Chianti wijnstreek Tignanello. Tignanello was de eerste Sangiovese die gerijpt werd in Franse barriques, de eerste hedendaagse rode wijn die gemengd werd met niet-traditionele variëteiten en één van de eerste rode wijnen in de Chianti Classico regio die geen witte druiven gebruikte. Hij wordt gemaakt met een selectie van sangiovese, cabernet sauvignon en cabernet franc.
De reactie op Sassicaia en Tignanello had een grote invloed op het wijnmaken in de regio en in het volgende decennium begonnen een aantal Toscaanse wijnmakers te experimenteren met hun eigen Super Tuscans. In grote lijnen betekende dit dat er Bordeaux variëteiten in werden verwerkt, vooral cabernet sauvignon, en dat er weinig tot geen witte druivenwerden meer gebruikt werden.
De bekendheid en waardering van de Bolgheri wijnstrek groeide dankzij de onmiskenbare kwaliteit van de wijnen die er geproduceerd werden tot ongekende hoogten.
Vandaag de dag staat Bolgheri nog steeds symbool voor innovatie. De streek heeft een onmiskenbare aantrekkingskracht op wijnliefhebbers van over de hele wereld, die zich laten betoveren door de unieke combinatie van prachtige wijngaarden, een mild mediterraan klimaat en de voortreffelijke wijnen die hier vandaan komen. Het groeiende succes van Sassicaia brengt in de jaren 80 en vooral 90 andere families in de wijnwereld ertoe om geld te investeren in Bolgheri en wijnen te creëren die dan echte verzamelwijnen worden. De Marchesi Antinori, Marchesi Frescobaldi en Angelo Gaja zijn slechts een paar van deze families, maar vandaag de dag is Bolgheri samen met Montalcino, Chianti Classico en Montepulciano een van de vier grote productiegebieden in Toscane.
Grattomacco
Grattamacco werd, opgericht in 1977 door Piermario Meletti Cavallari, afkomstig uit Lombardije, en is het op één na oudste landgoed van Bolgheri.
In Bolgheri wordt Grattamacco's kenmerkende stijl van elegantie boven kracht verkregen door een klein percentage sangiovese in de blend op te nemen, samen met cabernet sauvignon en merlot, allemaal aangeplant op een relatief grote hoogte van 100 tot 200 meter boven de zeespiegel.
Cantina Antinori, progetto Archea Associati, 2004-2013. Bargino, San Casciano in Val di Pesa, Toscana
La cantina verticale di Argiano, un tributo alla storia del Brunello, Villa Argiano, Sant'Angelo in Colle, Montalcino
Una prospettiva dal basso dell'architettura di un edificio a scala a chiocciola ad Antinori nel Chianti Classico, Loc. Bargino, San Casciano in Val di Pesa