Stefano di Giovanni detto il Sassetta, Sant’Antonio abate tormentato dai diavoli, frammento del trittico dell’Arte della Lana

Stefano di Giovanni, sinds de 18e eeuw bekend als il Sassetta, was de belangrijkste kunstenaar in het 15e-eeuwse Siena, waar hij waarschijnlijk zijn opleiding volgde bij Benedetto di Bindo en waar hij voor 1428 werd ingeschreven bij het schildersgilde.
Zijn meesterwerk was het dubbelzijdige altaarstuk voor San Francesco, Borgo San Sepolcro uit 1437-1444.
Zijn eerste gedocumenteerde werk was een altaarstuk voor de Siënese Arte della Lana (gilde van wolhandelaren) gemaakt in 1423 en voltooid in 1426. Van dit altaarstuk zijn er slechts enkele panelen overgebleven, die verspreid zijn over verschillende musea, hoewel veel ervan zich in de Pinacoteca Nazionale in Siena bevinden. Een van de predella panelen die zich in de Pinacoteca Nazionale bevinden is Sant’Antonio abate tormentato dai diavoli. Oorspronkelijk maakte het kleine paneel (het is 24 bij 39 centimeter) deel uit van de predella van een polyptiek. Het maakt sinds 1842 deel uit van de collectie van de Pinacoteca Nazionale. Vlakbij de onderste rand zien we een graffito met de tekst 'SCS ATOGNO BASTONATO DA DIAVOLE'.

Dit bijzondere schilderij toont de abt Sint Antonius die op de vlucht slaat voor ontketende duivels die op hem afkomen met stokken en zelfs slangen die als zwepen gebruikt worden. En alsof dat nog niet genoeg is, sleept de duivel rechts de heilige aan zijn gewaad mee terwijl zijn rechterhand zich klaarmaakt om hem met een knuppel te slaan.
De duivels hebben de vorm van monsterlijke wezens die het midden houden tussen mensen en roofvogels, met onherkenbare gelaatstrekken, hun gezichten en geslachtsdelen zijn uitgewist. Door de beschadigingen kunnen we echter het gestileerde ontwerp onder het schilderij zien, vooral bij de duivel in het midden.

Stefano di Giovanni detto il Sassetta, Sant’Antonio abate tormentato dai diavoli (dettagli),
Trittico dell’Arte della Lana, Siena, Pinacoteca Nazionale) [1]

De slagen van de duivel staan symbool voor de zware beproevingen die de heilige Antonius Abt moest doorstaan tijdens zijn periode van meditatie in de woestijn: een periode waarin hij volgens de overlevering juist geconfronteerd zou zijn geweest met de verleidingen en uitdagingen van de duivel. De onrustige scène speelt zich af in een berglandschap (waar bovendien een van de eerste bewolkte luchten in de Italiaanse kunstgeschiedenis verschijnt) dat doet denken aan bepaalde oplossingen van de gebroeders Lorenzetti, die net als Sassetta in Siena actief waren. Het landschap lijkt te verwijzen naar calanchi en biancane in de Deserto di Accona in de Crete Senesi, een landschap dat ook een prominente plaats kreeg in de Allegorie del Buon e Cattivo governo van Ambrogio Lorenzetti in het Palazzo Pubblico, of in de Madonna dell'Umiltà van Giovanni di Paolo, dat zich net als Sassetta’s triptiek in de Pinacoteca Nazionale van Siena bevindt.

Stefano di Giovanni detto il Sassetta, Trittico dell’Arte della Lana, predella

Ipotesi di ricostituzione del polittico dell'Arte della Lana, secondo Machtelt Israels

Deze twee kleine panelen in de Pinacoteca nazionale van Siena golden lange tijd als een van de vroegste voorbeelden van landschapsschilderkunst in Europ en werden lang toegeschreven aan Ambrogio Lorenzetti. Tegenwoordig gaan kunsthistorici ervan uit dat ze ook deel uitmaakten van de Arte della Lana tryptiek die geschilderd werd door Sassetta. In de reconstructie van de Trittico dell'Arte della lana van Machtelt Israels, hebben beide panelen een plaats onder het centrale paneel dat verloren gegaan is.

Podere Santa Pia is het ultieme natuurhuis ten zuiden van Montalcino en de Val d'Orcia. Duizenden hectare ongerepte natuur omringen deze twee oude boerderijen, Podere Santa Margherita, nu gemodelleerd tot een luxueus vakantieresort, en het authentieke Podere Santa Pia, dat nog niets van zijn eeuwenoude charme verloren heeft. De ligging van het natuurhuis is fabelachtig. Een lange slingerende strada bianca brengt je van Castiglioncello Bandini naar een klein plateau waarop dit huis gebouwd werd. Hier ontvouwt zich een prachtig uitzicht over de valleien van de Ombrone en de Orcia die in Cinigiano samenvloeien. Rollende heuvels met steeds wisselend strijklicht reiken tot aan de kust, en bij helder weer kan je zelfs het mythische eiland Montecristo en Corsica zien liggen. Dichtbij het huis ligt een uniek privaat zwembad (12 x 5 m). Op het ruime terras rond het zwembad staan ligzetels, tafels, stoelen... Ook dit is een ideale plek om buiten te eten, om te genieten van een apero of een diner al fresco.
Daguitstappen naar Montalcino en Sant'Antimo, of de warmwaterbronnen van Saturnia en Bagno San Filippo zijn slechts enkele van de vele attracties in de omgeving. ook Siena is niet ver weg...

Traveling in Tuscany | Holiday homes in southern Tuscany | Podere Santa Pia