Pienza, een van de mooiste stadjes van de Val d'Orcia, in het zuiden van Toscane, is een perfecte inleiding in de bouwkunst van de renaissance. Pienza dankt zijn naam aan Paus Pius II die van Corsignano, zijn geboortedorp de ideale Renaissance stad wilde maken. Pienza betekent stad van Pius.
Pienza bezit een aantal opmerkelijke gebouwen uit de vroegrenaissance. Onze wandeling begint aan de Porta al Prato aan de Piazza Dante Alighieri. De Corso Rossellino brengt je naar de Piazza Pio II (Piazza Spagna). Aan de westkant van het plein ligt het Palazzo Piccolomini, dat ooit het verblijf was van paus Pio II en zijn familie.

Het Palazzo Piccolomini, ook wel Pontificio genoemd, werd gebouwd door de Florentijnse architect Bernardo Rossellino in opdracht van paus Pius II, die werd geboren als Enea Silvio Piccolomini. Het paleis is Rossellino’s meesterwerk. Het werd gebouwd naar het voorbeeld van het door zijn leermeester Leon Battista Alberti gebouwde Palazzo Rucellai in Firenze.
Hier is het gebouw vierkant van vorm en fijn gebeiteld in steen, elke verdieping bestaat uit twee rijen van drieëntwintig ramen met een sierlijke kroonlijst; op de piano nobile leiden galerijen naar de eetzalen, de wapenkamer, de muziekkamer, de bibliotheek en de slaapkamers, waaronder die van de paus zelf. Elke kamer is ingericht met meubels, schilderijen en meubilair uit die tijd, en getuigen van een verleden dat nog steeds de authenticiteit en grootsheid van het renaissance-gedachtegoed uitstraalt.

Voor het palazzo staat een mooie waterput, met het stemma of wapenschild van de Piccolomini. In de stad kan je trouwens op verschillende plekken het wapenschild van de Piccolomini’s, een reliëf van de vijf manen, terugzien, bijvoorbeeld op het fronton van de Duomo, op de hoek van Palazzo Vescoville en natuurlijk het Palazzo Comunale.

«Het plein is uitdrukkelijk als een perspectivische eenheid ontworpen, waarbij de paleizen aan weerskanten van de kathedraal in een schuine hoek zijn geplaatst, als de coulissen van een toneel. Het Palazzo Piccolomini is sterk ge1nspireerd op Alberti's Palazzo Rucellai; nieuw is echter de tuingevel over drie verdiepingen, elk voorzien van een open loggia, opdat Pius II van daar zou kunnen genieten van het uitzicht over het landschap. Sinds de villa van Plinius is dit het eerste voorbeeld van een gebouw waarbij de ligging en de indeling van de vertrekken werden bepaald door het uitzicht dat ze boden..»[4]

 

Het museum

Aan de hand van een audiogids kun je een rondleiding volgen door de vertrekken van het paleis. De loggia op de eerste verdieping en hangende tuin aan de achterzijde van Palazzo Piccolomini, bieden een heerlijk uitzicht over de Val d’Orcia en de Monte Amiata.