Arte in Toscana | Dietisalvi di Speme, Crocifissione, dal Dossale di Badia Ardenga, 33 x 48 cm, Siena, Pinacoteca nazionale

Dietisalvi di Speme, Crocifissione, 1280 circa

Dietisalvi di Speme was een van de belangrijkste protagonisten van de Sienese kunst op het hoogtepunt van de 13e eeuw. Hij was werkzaam was in Siena van circa 1250 tot 1291.

Crocifissione, 1280 circa

De dode en gekruisigde Christus verdeelt het tafereel in tweeën: links de rouwende Johannes en de Madonna; rechts een groep soldaten en omstanders, waaronder de berouwvolle Jood die naar Jezus wijst en hem herkent als God. Dit is een vrij getrouwe citaat van de zeer recente Kruisiging van het linker dwarsschip door Cimabue in de Bovenbasiliek in Assisi, echter ontdaan van de meer dramatische accenten. De gekruisigde Christus, de figuren van de twee rouwenden die elkaars hand vasthouden, de man die zijn arm uitstrekt en zelfs de soldaat achter hem die het schild vasthoudt, zijn allemaal nauwkeurige citaten. Onder de voorwerpen die boven de hoofden van de toeschouwers opduiken is het riet met de in azijn gedrenkte spons. Van de vrome vrouwen links is er slechts één te zien; van een andere slechts een deel van de rode sluier en de aureool.
Het paneel Crocifissione maakt deel uit van een veelluik, het Dossale di Badia Ardenga.

Dossale di Badia Ardenga

Het altaarstuk of dossale, nu ontmanteld, werd in de 18de eeuw gedocumenteerd in Badia Ardenga, vlakbij Montalcino. In 1575 merkte Monseigneur Francesco Bossio, tijdens zijn pastorale bezoek aan de Badia Ardenga, op het hoofdaltaar de aanwezigheid op van een paneel met Verhalen uit de Passie.Vermoedelijk werd het veelluik rond 1840 ontmanteld, maar het werd nog steeds opgemerkt door Johann Anton Ramboux, die tijdens zijn tweede verblijf in Italië tekeningen maakte van de twaalf rechthoekige fragmenten en de Kroning van de Maagd in het timpaan, tekeningen die nu worden bewaard in het Städel Museum in Frankfurt. Deze reproducties zijn vooral waardevol omdat ze het mogelijk maken om de nu verminkte panelen zoals de Strage degli innocenti en de Cattura di Cristo een plaats te geven in het geheel.

De twaalf paneeltjes worden toegeschreven aan Guido da Siena en Dietisalvi di Speme, twee van de belangrijkste kunstenaars van het 13e-eeuwse Siena, die ook nauw moetenhebben samengewerkt, zoals blijkt uit andere werken waarin de stijl van de twee schilders geïdentificeerd is, zoals het tweeluik, Il dittico del Beato Gallerani of Trittico di Santa Chiara.

Johann Anton Ramboux

Rond 1842 ging de Duitse schilder en verzamelaar Johann Anton Ramboux naar Badia Ardenga waar hij de drie panelen kocht die nu bewaard worden in het Louvre ( Nativiyà en Presentazione al Tempio,) en in Utrecht ( Salita sulla Croce ). De tekeningen die hij bij deze gelegenheid maakte laten zien dat negen andere panelen en een Kroning van de Maagd (Londen, Courtauld Institute of Art) toen nog aanwezig waren in de abdij. Volgens de meest recente kritiek bestond de structuur van het werk uit een totaal van twaalf compartimenten van identiek formaat, die waarschijnlijk een centraal paneel van grotere afmetingen omlijstten, met daarop de Kroning van de Maagd van Londen.

Reconstructie van het dossaal

Hypothese voor de reconstructie van de Dossale di Badia Ardenga, 1270-1280,
inclusief de Madonna del Voto, geformuleerd door Holger Manzke [1]

Het dossaal was een type altaarstuk dat sinds 1215 populair was maar al snel vervangen werd door de polyptiek. In de 18e eeuw werd een oud paneel met Christusverhalen gedocumenteerd in de Badia Ardenga, vlakbij Montalcino. Het dossaal werd later ontmanteld, verzaagd en verspreid.
Kunsthistorici identificeren de zes Storie dell'infanzia di Cristo (Verhalen van de Kinderjaren van Christus) en de zes Storie della Passione di Cristo (zes Verhalen van het Lijden van Christus) met de schilders Guido da Siena en Dietisalvi di Speme. De panelen weerspiegelen de invloed van de Sienese school van de late dertiende eeuw, maar ook de invloed van Cimabue.
De panelen dateren van rond 1280 en bevinden zich nu in verschillende musea:

Guido da Siena, Annunciazione, 35,1x48,8 cm, Princeton, Princeton University Art Museum

Guido da Siena, Natività, 36,3x47,6 cm, Parigi, Louvre, n. RF 1968-9

Guido da Siena, Adorazione dei Magi, 34x46 cm, Altenburg, Lindenau-Museum

Guido da Siena, Presentazione al Tempio, 34,5x48 cm, Parigi, Louvre, n. RF 1968-10

Dietisalvi di Speme, Strage degli innocenti, 33x40 cm, Siena, Pinacoteca nazionale

Guido da Siena, Fuga in Egitto, 34x46 cm, Altenburg, Lindenau-Museum

Dietisalvi di Speme, Bacio di Giuda, 34x32,5 cm, Siena, Pinacoteca nazionale

Guido da Siena, Flagellazione, 34x46 cm, Altenburg, Lindenau-Museum

Guido da Siena, Salita sulla croce, 34,6x46 cm, Utrecht, Museum Catharijneconvent

Dietisalvi di Speme, Crocifissione, 33x48 cm, Siena, Pinacoteca nazionale

Dietisalvi di Speme, Deposizione dalla croce, 33,5x47 cm, Siena, Pinacoteca nazionale

Dietisalvi di Speme, Compianto, 34x47,5 cm, Siena, Pinacoteca nazionale

Guido da Siena en Dietisalvi di Speme waren ook in de tweede helft van de 13e eeuw actief in de crypte van de Duomo van Siena, samen met Guido di Graziano, Rinaldo da Siena.

Cripta del Duomo di Siena (De crypte van de kathedraal van Siena)

De Crypte van de Kathedraal van Siena werd in 1999 bij toeval ontdekt en was tot dan toe verborgen gebleven in de kelder van de kathedraal. Tijdens de renovatie van het Oratorium van Santi Giovannino e Gennaro, in opdracht van het museum Opera del Duomo, werden delen van muurschilderingen ontdekt onder het koor van de kathedraal. De Crypte is een ommuurde ruimte van 180 vierkante meter die dateert uit de tweede helft van de 13e eeuw. De ruimte werd ommuurd en gevuld met puin in de jaren 1300 en is sindsdien ongeveer zeven eeuwen begraven en verborgen gebleven.
Het leeghalen van de nieuwe kamer nam ongeveer drie jaar in beslag en uiteindelijk werden experts van over de hele wereld, kunsthistorici en archeologen geconfronteerd met een verbazingwekkende ontdekking die belangrijke nieuwe stukken zou toevoegen aan de geschiedenis van de middeleeuwse kunst.
Uitzonderlijke schilderijen, originele kleuren, intacte onderwerpen en oorspronkelijke architectuur kwamen aan het licht en leverden meer werken op van belangrijke kunstenaars van de 13e-eeuwse Sienese school, waaronder Guido da Siena, Dietisalvi di Speme, Guido di Graziano, Rinaldo da Siena.
Deze bijbelverhalen van hoge kwaliteit, waar nooit eerder gepubliceerde werken van zijn gemaakt, vergroten onze kennis van de 13e-eeuwse muurschilderkunst en bieden fundamentele getuigenissen over de oorsprong en ontwikkeling van de Sienese school.

De Kruisiging

Cripta del Duomo di Siena, Crocifissione, 1280 circa[1]

De scènes zijn verdeeld over twee registers. Het bovenste is gewijd aan het Oude Testament, het onderste aan het Nieuwe Testament, waaronder de drie lijdensverhalen: de kruisiging, de kruisafneming, de graflegging en de Kus van Judas [4]. De cyclus van schilderijen is opmerkelijk vanwege de helderheid van de kleuren die niet alleen de muren met fresco's, maar ook de zuilen, pilasters, kapitelen en consoles met geometrische of natuurlijke versieringen. [3]


Scuola senese, Crocifissione, 1280 circa	Scuola senese, Crocifissione, 1280 circa	Scuola senese, Crocifissione, dettaglio, 1280 circa

Deposizione dalla croce, 1280 circa, affresco, Siena, cripta del Duomo	Rinaldo da Siena (attr.), Deposizione dalla croce (particolare)	Rinaldo da Siena (attr.), Deposizione dalla croce (particolare)

Cripta del duomo di siena, Sepoltura	Scuola senese, affrescchi, 1280 circa	Sepoltura, scuola senese, compianto, 1280 circa
Geschilderd door kunstenaars uit Siena in de tweede helft van de 13e eeuw, zoals Guido da Siena, Dietisalvi di Speme, Guido di Graziano en Rinaldo da Siena.

Arte in Toscana \| Dietisalvi di Speme e Guido da Siena, Dossale di Badia Ardenga [1] Publiek domein. Quest'opera è nel pubblico dominio. Bron: Princeton University Art Museum [2] Guido da Siena et Dietisalvi di Speme, « Dossale di Badia Ardenga », hypothèses de reconstitution – Guide artistique de la Province de Sienne \| www.provincedesienne.com [3] Photo by Sailko, here published under the Creative Commons Attribution 3.0 Unported license.