|
|
De Villa Fattoria Granducale was oorspronkelijk een fort gebouwd in de 15e eeuw door de prior van de Orde van de Ridders van Malta, Beuccio Capaci, na het verval van de abdij van Santa Maria Alborense (San Rabano).
De talrijke iconografische bronnen die bewaard zijn gebleven tonen de verschillende transformaties die het complex door de eeuwen heen onderging. Rond de zestiende eeuw werd de Gentilizia-kapel naast het hoofdgebouw gebouwd. Het was ook het huis van de groothertog Leopold II van Toscane[2].
Architectuur
In de achttiende eeuw ging het hele Alberese-complex over naar de groothertogen van Toscane, die begonnen met de renovatie van zowel de kerk als de aangrenzende villa die hun landelijke residentie werd.
De Villa Granducale (of groothertogelijke villa) is een majestueus complex van drie verdiepingen met elegante lijnen. Het gebouw heeft twee zijterrassen van verschillende afmetingen, die zijdelings op de eerste verdieping geplaatst zijn. De kerk van Sant'Antonio abate is opgenomen tussen de villa en andere gebouwen die links van het hoofdgebouw in een L-vorm opgetrokken werden. Aan de achterkant van de kerk rijst een elegante klokkentoren op in dezelfde eenvoudige stijl als het religieuze gebouw.
|
|
Immagini suggestive della villa Granducale [1]
|
De Villa Granducale di Alberese ligt op een heuvel in de vlakte achter het Parco naturale della Maremma. Na de eenmaking van Italië bleef het eigendom van de heren van Lorena, die het in 1824 hadden gekocht van de Corsini's uit Firenze. Onder de groothertog Pietro Leopoldo di Lorena was met de drooglegging van het zuiden van Toscane begonnen.
Kort na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog stond de familie Lorena het bedrijf af aan hertog Lante Pietro della Rovere, maar in 1923 onteigende de Italiaanse regering het landgoed en droeg het over aan de Opera Nazionale Combattenti (ONC). Deze organisatie zou vanaf 1926 de landwinningswerkzaamheden verderzetten en bouwde ongeveer 100 boerderijen die genoemd waren naar de plaatsen van de veldslagen van de Eerste Wereldoorlog (Bainsizza, Montegrappa, Pasubio, Montesanto, Gorizia, Monte Asolone). In 1930 benoemde de ONC enkele boerenfamilies uit Veneto als deelpachters. Zij kwamen uit de frontgebieden van de Eerste Wereldoorlog. Opera Nazionale Combattenti bleef de eigenaar tot de opheffing van de vereniging (1977) en de daaropvolgende overname door de regio Toscane in 1979. Getuigenissen van de Ass. Strijders zijn de kleine travertijnplaat boven de toegangsdeur met het opschrift: "OPERA NAZIONALE PER I COMABATTENTI". Hetzelfde motto wordt gevonden onder een raam van de voorgevel, met daarboven een zwijnenkop[3].
|
|
Lapide Opera Nazionale Combattenti MCMXXXI [1] |
Opera Nazionale Combattenti
De Opera Nazionale Combattenti was een Italiaanse liefdadigheidsorganisatie die was opgericht om hulp te bieden aan veteranen uit de Eerste Wereldoorlog. ONC werd opgericht in december 1917, in de nasleep van de rampzalige Italiaanse nederlaag in de Slag bij Caporetto, en was bedoeld om zowel het moreel van de legersoldaten te verbeteren als om te zorgen voor hun uiteindelijke terugkeer naar het burgerleven. [3] [4] Francesco Saverio Nitti en Alberto Beneduce waren invloedrijk bij de oprichting, [3] en Beneduce was de eerste president. [4]
In 1919 werd de ONC opgedeeld in drie secties: terwijl het zijn sociale activiteiten voortzette en de voormalige strijders financiële toegang tot krediet garandeerde, nam de landbouwsectie de belangrijke functie op zich om de activiteit van onteigening en verdeling van land te coördineren.[5]
|
|
Campagna Grossettana. La Tenuta dell’Alberese dell’Opera Nazionale per I Combattenti, Lato Sud |
Onder het Italiaanse fascistische regime was de vereniging in de jaren na de Eerste Wereldoorlog betrokken bij de zogenaamde Battaglia del grano (de strijd om tarwe) in 1926, en vanaf 1928 bij de drooglegging van de wetlands van de Agro Pontino als onderdeel van de zogenaamde Bonifiche agrarie. [3]
Naast de Agro Pontino werd ook een ander gebied van malaria verlost en vruchtbaar gemaakt, de Maremma Grossetana. In het gebied van Alberese werden boerderijen van ongeveer twintig hectare toevertrouwd aan Venetiaanse families: meer dan 1500 mensen, met gezinnen die gemiddeld uit 14 leden bestonden. [5]
Na de Tweede Wereldoorlog kreeg de Opera Nazionale Combattenti land toevertrouwd dankzij de landbouwhervormingen van 1950. [3]
De vereniging werd in 1977 opgeheven.°
|
|
|
|
|
|
Alberese ligt bijna midden in een groot beschermd gebied dat bekend staat als het Parco Naturale della Maremma. De oppervlakte van het park beslaat ongeveer 10 000 ha en het land is voor 4/5 eigendom van de Azienda Regionale Agricola di Alberese [2]. De focus ligt op biologische landbouw en meer bepaald op de veeteelt van de Maremma-koeien.
Alberese is met zijn 4.200 hectare een van de grootste biologische boerderijen in Europa: meer dan 400 typische witte Maremma-runderen en 40 Maremmana-paarden grazen tussen dennenbossen, mediterraan struikgewas en gecultiveerd land, en het zijn de butteri (cowboys) die voor hen zorgen. Hier zijn laatste koeherders van de Maremma nog steeds aan het werk. Het zijn erfgenamen van een eeuwenoude traditie van herders tussen de laagvlakten van Toscane en het hogere Lazio, die waarschijnlijk zelfs in de tijd van de Etrusken zijn oorsprong heeft: de naam butteri is in feite afgeleid van het Latijnse butoros en betekent pungolatore di buoi, of ossenstok.
De landwinning onder Mussolini in de jaren 1930 en '40, gevolgd door de agrarische hervormingen van de jaren 1950, betekende het einde van de grote landerijen, en daarmee ook eigenlijk het einde van het tijdperk van de professionele Buttero.
De Maremma en de Alta Maremma zijn waarschijnlijk de laatste delen van Toscane waar nog een glimp overblijft van de fascinerende Toscaanse levensstijl van de butteri. Hoger in de heuvels, ook in de buurt van Cinigiano en Paganico worden nog runderen in het wild gefokt, de bovini bradi. In de heuvels rond Podere Santa Pia, lichten af en toe witte vlekken op de heuvels, de buoi Maremmani.[7]
|
|
Buoi maremmani allo stato brado tra le dune del Parco della Maremma
|
Levantesi L. (cur.), Il Granaio Lorenese della Fattoria Granducale di Alberese in Maremma, Nardini, 2010
L’azienda Regionale Agricola di Alberese è situata nel cuore della Maremma Toscana, all’interno dell’omonimo parco naturale, in un territorio in cui la ricchezza del patrimonio ambientale, la bellezza dei paesaggi naturali e di quelli coltivati si fondono con la storia e le tradizioni del luogo. L’Azienda è una delle più grandi fattorie agricole italiane all’interno di un’area protetta.
ANSELMI G., DEL PRETE C., TINELLI A., TINELLI P., VEL-LUTINI A. & TOSI G., 1989 – Il Parco Naturale della Maremma, la storia, gli itinerari naturalistici, il pae-saggio, guida alla fauna e alla fl ora. Obiettivo Italia, Studio RS snc, 160 pp
Parco Naturale della Maremma | Mappa
Atlante Storico Topografico del Comune di Grosseto | La tenuta dei Lorena
Viaggio ad Alberese, tra gli ultimi butteri di Maremma | www.intoscana.it
|
Galleria immagini Parco naturale della Maremma
|
|
|
|
|
|
|
|
Parco Naturale delle Maremma, canale idraulico
|
|
Villa Granducale di Alberese
|
|
Grosseto, Villa Fattoria Granducale di Alberese, lato sud, con due terrazze laterali di diversa grandezza
|
|
|
|
|
|
Villa Granducale, chiesa, Alberese |
|
Villa Granducale, lato ovest con una delle terrazze, Alberese
|
|
Villa Granducale, lato sud est, Alberese |
|
|
|
|
|
Villa Granducale, facciata, Alberese |
|
Lapide Opera Nazionale Combattenti MCMXXXI, Villa Granducale di Alberese
|
|
Villa Granducale di Alberese. Insegna sulla facciata della Villa con la data della sua costruzione, anno 1474
|
|
|
|
|
|
Alberese, strade del Mare
|
|
Parco Naturale delle Maremma, spiaggia
|
|
Paludi alla foce dell'Ombrone
|
|
|
|
|
|
Bocca d'Ombrone, Principina di Grosseto |
|
Foce d'Ombrone, Alberese |
|
Cassello idraulico di Bocca d'Ombrone, Parco Naturale della Maremma
|
Bibliografia
Marcella Parisi, Grosseto dentro e fuori porta. L'emozione e il pensiero, Siena, C&P Adver Effigi, 2001.
Nicoletta Maioli, San Rabano e la Fattoria Granducale. L'abbazia fortificata di Santa Maria Alborensis nel Parco Regionale della Maremma: storia, analisi strutturale e interventi di restauro, Firenze, Nardini, 2009.
Laura Levantesi, Il granaio lorenese della Fattoria Granducale di Alberese in Maremma. Una storia ancora presente, Firenze, Nardini, 2010.
D. BARSANTI, L. ROMBAI, I Lorena imprenditori agrari nella Maremma dell'Ottocento: latifondo, gran coltura meccanizzata e mezzadria all'Alberese e alla Badiota, in Agricoltura e aziende agrarie nell'Italia centro-settentrionale (secoli XVI-XIX), a cura di G. COPPOLA, Milano, Angeli, 1983, pp. 541-570.
[1] Foto di Rein Ergo All rights reserved © Traveling in Tuscany
[2] fonte: VILLA GRANDUCALE – ALBERESE | www.alberese.com
[3] Lapide commemorativa ai caduti della prima guerra mondiale | Centenario Prima Guerra Mondiale 1914 - 1918 | www.luoghi.centenario1914-1918.it
[4] [s.n.] (2010). Opera nazionale combattenti (in Italian). Dizionario di Storia. Roma: Istituto dell’Enciclopedia Italiana. Accessed December 2017.
[5] Bonelli, Franco (1966). "Beneduce, Alberto". Dizionario Biografico degli Italiani, Volume 8: Bellucci–Beregan (in Italian). Rome: Istituto dell'Enciclopedia Italiana.
[6] Quando i Veneti emigravano per bonificare - Il Sestante News - Giornale online | www.ilsestantenews.it
[7] Bron: De kuststreek van Maremma Toscane | Parco Naturale della Maremma
|
° Questo articolo è basato parzialmente sugli articoli Villa granducale di Alberese e Opera Nazionale Combattenti dell' enciclopedia Wikipedia ed è rilasciato sotto i termini della GNU Free Documentation License. |
|
|