De Madonna del Bordone, (1261) geschilderd met tempera en goud op paneel, is een schilderij van Coppo di Marcovaldo, dat bewaard wordt in de basiliek van Santa Maria dei Servi in Siena. Het is een van de belangrijkste schilderijen uit de kunstgeschiedenis. Gezien de artistieke invloed die het schilderij over een lange periode uitoefende, noemde Roberto Longhi dit werk la prima formula (de eerste formule) van wat de Sienese schilderkunst zou worden. Ook Luciano Bellosi erkende het belang van de figuur van Coppo di Marcovaldo in de schilderkunst vóór de komst van Cimabue en noemde hem 'la spina dorsale della pittura fiorentina' (de ruggengraat van de Florentijnse schilderkunst).
Voordat het paneel werd verzaagd en verkleind tot zijn huidige afmetingen, bevatte het onderaan de handtekening en datum ('MCCLXI / Coppus del Florentia me pinxit'), zoals dat is overgeleverd uit de Descrizione della città di Siena uit 1625. Na het verwijderen van de 18e-eeuwse lijst kwam inscriptie aan het licht, wat de toeschrijving aan Coppo di Marcovaldo definitief bevestigde.

Coppo di Marcovaldo was een Florentijn die in Siena actief was nadat hij gevangen was genomen na de slag bij Montaperti in 1260. Het verhaal gaat dat hij werd gedwongen zichzelf vrij te kopen door deze Madonna te schilderen. Vanwege deze Siënese ervaring werd hij in het verleden soms foutief tot de Siënese school gerekend. De kapel waarin de madonna hing, was gewijd aan de bordone, de traditionele perlgrimsstaf, of bordone del pellegrino.

Het werk is een van de weinige werken die we met zekerheid aan van Coppo kunnen toeschrijven. De Byzantijnse invloeden die door Coppo naar de stad werden gebracht, werden onmiddellijk geabsorbeerd door lokale schilders, met name Guido da Siena en Dietisalvi di Speme.

Hoewel de gezichten van de Madonna en het kind ongeveer een halve eeuw later werden herschilderd door een Siënese kunstenaar, wellicht een volgeling van Duccio,

Het paneel werd enkele decennia later geretoucheerd door een Sienese kunstenaar (mogelijk Niccolò di Segna), die de hoofden overschilderde met een zacht sfumato, dat vreemd was aan de stijl van Coppo en geïnspireerd lijkt door Duccio di Buoninsegna. Dankzij röntgenstralen was het mogelijk om de hoofden hieronder te fotograferen, die gekenmerkt worden door het gebruik van pasteuze penseelstreken zonder arceringen, een van de opvallende kenmerken van zijn schilderkunst. Deze manier van schilderen, die behoort tot de stroming van Giunta Pisano, beoogde sterke contrasten van clair-obscur door het naast elkaar plaatsen van licht en schaduw met zeer weinig nuances.

In het midden van het paneel is de Madonna met het Zegenend Kind afgebeeld, zittend op een troon, met aan weerszijden twee engelen. Het kind houdt het Boek der Wet in zijn linkerhand. In tegenstelling tot de afstandelijkheid in werken zoals die van Margaritone d'Arezzo, kijkt het Kind in Coppo's schilderij teder naar zijn moeder. Het is een gebaar dat de goddelijkheid vermenselijkt, maar ook de schroom symboliseert waarmee God (het Kind) naar de Kerk (de Ecclesia gesymboliseerd door de Madonna) kijkt.
De twee figuren, frontaal gebouwd en met langgerekte lichamen, zitten vast in een statische pose die volgens de Byzantijnse kunst het karakter van het afgebeelde personage bepaalt.

Coppo di Marcovaldo, Madonna del Bordone (particolare del reticolo dorato praticato sull’abito della Vergine),  La basilica di San Clemente in Santa Maria dei Servi, Siena [1]

Opmerkelijk is de accentuering in de plooien van de drapering door dunne gouden lijnen met een techniek die bekend staat als agèmina: in het paneel werden fijne groeven gegraveerd die vervolgens gevuld werden met gouden draden. Deze lijnen definiëren met een sterk plastisch gevoel de borst en de benen onder het gewaad van de Madonna, waarmee de schilder de toeschouwer wil laten begrijpen dat er onder de gewaden een levend lichaam schuilgaat. Deze draperingen zijn zeker nog wat hoekig en onrealistisch geschilderd, wat typisch is voor Coppo di Marcovaldo, maar vóór hem had niemand dit niveau bereikt...
De monumentale troon, met een zeer complexe decoratie, heeft een houten basis met acanthusbladeren en is bedekt met een reeks rijkelijke stoffen, met kussens die vermoedelijk van Moorse stijl zijn, en het doek dat op de gedraaide houten rugleuning ligt en versierd is met cirkelvormige motieven.

Coppo di Marcovaldo, Madonna del Bordone, particolare della Firma e data lungo la cornice.
La basilica di San Clemente in Santa Maria dei Servi, Siena [1]

Het verwijderen van de 18e-eeuwse lijst bracht de inscriptie 'A[NNO] D[OMINI] MCCLXI COPP[US] D[E] FLORE[N]TIA ME PI[N]X[IT]' aan het licht, wat de toeschrijving aan Coppo di Marcovaldo definitief bevestigde.