Pieve di San Giovanni (Campiglia Marittima)

De pieve di San Giovanni bevindt zich op het oude kerkhof van Campiglia Marittima. De parochiekerk staat, zoals gebruikelijk was in middeleeuwse kastelen, buiten de muren, op een klein platteau in het midden van het huidige kerkhof[2].

Storia

De parochiekerk, die sinds 1075 bekend is, vertoont syerke overeenkomsten met de pieve van San Giusto in Suveret, o door het Latijnse kruisplan en het dak dat verwijst naar de Pisaans-romaanse bouwkunst.

De voorgevel heeft een portaal bekroond door een architraaf met spiraalmotieven. Van groot belang is de architraaf van het portaal aan de linkerzijde, dat toegeschreven wordt aan Maestro Matteo (die ook de bouwmeester was van het hele gebouw), met een afbeelding van een zwijnenjacht als symbool van de overwinning van Christus en zijn gelovigen op de duivel maar dat teruggaat op een Griekse tragedie. Op de architraaf is het jachttafereel van Calydon afgebeeld, meer bepaald de episode van de vangst van het everzwijn door Meleager, de zoon van de koning van Calydon.
In de lunet houdt een adelaar met uitgestrekte vleugels een groot dier in zijn klauwen en aan weerszijden van de deur zijn twee leeuwen verbeeld, worstelend met een antropomorfe figuur en een draak.

De voorgevel is eenvoudig met een versiering op het portaal een tweekleurige boog en een lunet met een zesbladige bloem. Er zijn verschillende inscripties op de muur, waar de naam van PECCATOR MATHEUS opvalt, de al genoemde Maestrto Matteo.

Cimitero e Pieve di San Giovanni (Campiglia Marittima), centro storico di Campiglia Marittima sul sfondo [3]

Il "quadrato magico", het magische vierkant Sator

Op het noordelijke dwarsschip bevindt zich net onder het dak een ongewone witte steen, die opvalt tussen de andere: hierop is het bekende palindroom van de Sator gegraveerd, het magische vierkant Sator. De witte steen bevindt zich in het hoogste gedeelte, net onder de kroonlijst. De vijf woorden zijn in drie regels als volgt gegraveerd:

sator arepo m(a)th(eu)s / te-net opera / rotas m(ille) c(entum) s(eptuagesimus) s(ecundum) v.//

Sotto il tetto del transetto sinistro si trova una lapide che reca incisa una formula magica, palindroma, che si legge nei due sensi: sator arepo m(a)th(eu)s/ tenet opera/ rotas m(ille) c(entum) s(eptuagesimus) s(ecundum) v II (1172). La frase è posta su tre righe. In altre chiese detta formula è scritta su cinque righe per cui risulta leggibile in tutti i sensi.[3]

Het oudste bekende exemplaar van het magische vierkant, dat op 24 augustus 79 door de Vesuvius werd bedolven, werd in 1936 in Pompeii opgegraven op een zuil in de Palestra Grande. Vandaag de dag is dit exemplaar, dat 1857 jaar lang beschermd bleef onder de as van de Vesuvius, het meest significante voorbeeld, omdat het de sporen heeft bewaard die op alle in latere perioden gereproduceerde exemplaren ontbreken.

Sator, il mistero dei Templari nella pieve di Campiglia Marittima

Il vero enigma della Pieve è e rimane il crittogramma che si trova nel braccio del transetto di sinistra sotto il tetto: SATOR AREPO TENET OPERA ROTAS.

Riccardo Belcari heeft de Pieve di San Giovanni uitvoerig en gedetailleerd beschreven. In de uitvoering van
de portalen op de façade en de linker zijgevel ziet hij klassieke invloeden. Boven de kapitelen van dit mooie portaal bevindt zich de beroemde witmarmeren latei met een zwijnenjacht, een verwijzing naar de mythische jacht van Meleager en Hippolytus, die vaak op laatantieke sarcofagen is afgebeeld.
Ook de leeuwen zijn gemodelleerd naar laat-antieke modellen, zoals blijkt uit het gebruik van de boor, waarvan de sporen avista zijn gelaten voor decoratieve doeleinden.

Giorni e orari di apertura

Martedì, mercoledì, giovedì, sabato, domenica: ore 8.00 – 11.50 e 14.00 – 16.50.
Orario estivo: durante il periodio di ora legale il cimitero prolunga l’apertura fino alle 17.50