Bartolo di Fredi, Il trionfo della morte (1360 ca.)

Lucignano, een middeleeuws dorp met een karakteristieke cirkelvormig grondplan, bevindt zich op de kruising van de provincies Firenze, Arezzo, Siena en Perugia. Zoals alle grensgebieden, heeft het verschillende culturele invloeden ondergaan, maar de link met Siena blijft degene die meer dan enig ander de stedelijke en artistieke ontwikkeling van het dorp heeft gekarakteriseerd. Het zijn voornamelijk Sienese kunstenaars die vandaag in het Museo Civico en in de kerken vertegenwoordigd zijn.

Bartolo di Fredi werd in Siena geboren, evenals zijn zoon Andrea di Bartolo. Hij was een leerling van Ambrogio Lorenzetti en werkte voornamelijk in Siena, San Gimignano en Montalcino. Zijn fresco's in de kapittelkerk in San Gimignano – scènes uit het Oude Testament – zijn wereldberoemd. Hij wordt in de tweede helft van de 14e eeuw gezien als een invloedrijke kunstschilder in Siena en omringende plaatsen. Een mooi fresco Trionfo della Morte in de chiesa di San Francescoin in Lucignano wordt aan hem toegeschreven.


Details uit de Il trionfo della morte, Bartolo di Fredi (1360 ca.), Chiesa di San Francesco (Lucignano) (1)
Het onderwerp van de trionfo della morte of de triomf van de dood komt vaak voor in de tweede helft van de 14e eeuw, in het bijzonder na de epidemieën van de grote pest. Het bekendste voorbeeld is het fresco van Buffalmacco op het Camposanto van Pisa. Linksboven staat de Christus afgebeeld die de kijker waarschuwt en hem uitnodigt om te mediteren over het drama dat zich voor zijn ogen ontvouwt: “O TU CHE LEGGI PONCHURA AI COLPI DI// CHOSTEI CHOCISE ME CHESO SIGNIOR DI LEI”. Beneden, links zijn vier figuren van ouderen en behoeftigen, in hun armoedige kleren, die hunkeren naar de dood, zuchtend: “POI CHE PROSPERITA’//CIA LASCIATI OMORTE // MEDICINA AOGNI PENA VIE(N) // CI ADARE OMAI LUTIMA CENA” .

Il trionfo della morte, Bartolo di Fredi (1360 ca.), particolare figure di anziani e indigenti	Il trionfo della morte, Bartolo di Fredi (1360 ca.), particolare due giovani ignari dediti all’attività di caccia	Il trionfo della morte, Bartolo di Fredi (1360 ca.), particolare a sinistra, il Cristo

l trionfo della morte di Bartolo di Fredi (1360 ca.)	Il trionfo della morte, Bartolo di Fredi (1360 ca.), Chiesa di San Francesco (Lucignano)	Il trionfo della morte, Bartolo di Fredi (1360 ca.), particolare la Morte, Chiesa di San Francesco (Lucignano)
Rechts staan twee nietsvermoedende jonge mannen die op jacht zijn. In het midden van het fresco staat de ruiter (het beeld van de dood op zijn witte paard), gewapend met een boog, pijlen en een lange zeis in de heupgordel. De dood is een benige oude vrouw, met een hol gezicht, wit haar dat golft in de wind en lange klauwnagels. Zij staat op het punt om een pijl af te vuren en kondigt luid haar wil aan: IO NON BRAMO SE NON DI SPEGNER VITA / E CHI MI CHIAMA LE PIÙ VOLTE SCHIVO / GIUNGENDO SPESSO A CHI MI TORCE IL GRIFO. Zij keert de ouderen die hunkeren naar de dood de rug toe, en richt haar pijl op de onschuldige jonge mannen [2]. Santuario del Sacro Speco, trionfo della morte

Trionfo della Morte, metà XIV secolo. Affresco. Sacro Speco, Subiaco (3)
Het klooster Sacro Speco in Subiaco ontwikkelde zich rond de grot (speco) waar de heilige Benedictus, rond 500, de eerste jaren van zijn monastieke leven doorbracht. Op de muur van de heilige trap vinden we de voorstelling van de triomf van de dood. De iconografie is verwant aan die van het fresco in Lucignano. Een skelet met het haar in de wind en diepzwarte pupillen berijdt een prachtig wit paard. Het paard vertrapt een paar dode lichamen, waaronder we een religieus en een edelman herkennen. De ouderen die naar de dood verlangen worden genegeerd, de pijlen zijn gericht op de onschuldige jonge mannen. In de Sante Croce in Firenze heeft Andrea Orcagna een gelijkaardig fresco geschilderd. De onderwerpen waren: de triomf van de dood, het Laatste Oordeel en de hel. Ook het fresco De triomf van de dood in het Palazzo Sclafani in Palermo heeft dit thema vereeuwigd.


Trionfo della morte, già a Palazzo Sclafani, Galleria regionale di Palazzo Abbatellis, Palermo (1446), affresco staccato

De triomf van de dood is ook een schilderij van Pieter Bruegel de Oude. Het schilderij is een eigen verwerking van het populaire motief van de dodendans, en stelt een panorama voor waarop een leger van geraamtes door een verwoest landschap trekt.
Buonamico Buffalmacco \| Frescoes in the Camposanto, Pisa \| www.travelingintuscany.com Pantani, Luciano. 1997. “Il Trionfo della Morte: Chiesa di S. Francesco, Lucignano, Arezzo.” In Il Trionfo della Morte e le Danze macabre, ed. C. Forte, 147–56. Clusone: Città di Clusone. Bibliografia • A. Tenenti, La vita e la morte attraverso l’arte del XV secolo, 1952, Napoli 1996 • Luciano Pantani, Il Trionfo della Morte e le Danze macabre. Atti del VI Convegno Internazionale, Città di Clusone, 1994
Het vakantiehuis Podere Santa Pia bevindt zich in het zuiden van Toscane, in het hartje van de Toscaanse Maremma, op 30 km van Montalcino. Podere Santa Pia is is een prachtige voormalige klein kloosterboerderij uit de 19e eeuw. Hier trokken jonge vrouwen zich ooi terug om hun leven te wijden aan contemplatie en liefdadigheid. Het vakeantiehuis ligt op een heuvel, omgeven door wijngaarden, bossen van donzige eik en kurkeik, es en jeneverbesstruiken. Na een halve eeuw van verval werd het voormalige kleine klooster gerestaureerd tot een authentiekee vakantiewoning, met groot respect voor de originele Toscaanse stijl. De originele terracottavloeren, houten balken en typische arcade's ademen de sfeer van een voorbije tijd. Maar het eenvoudige interieur en de minimalistische ingrepen sluiten perfect aan bij de eenvoud van de Toscaanse landhuizen van weleer. Een mooie selectie hedendaagse grafiek van kunstenaars als Jürgen Partenheimer, Ronald Noorman, Pierre Alechinsky, Philippe Vandenberg en Hanns Shimansky maken deze woning tot een hoogstaand vakantieverbijf, in de nog ongerepte Maremma. Case vacanza in Toscana \| Podere Santa Pia

Podere Santa Pia	Podere Santa Pia	The vast and endless golden rolling hills of the Tuscan Maremma



Podere Santa Pia, situata sulle splendide colline del valle d'Ombrone nel cuore della Maremma

[1] Foto di Mongolo1984, licenziato in base ai termini della licenza Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International. [2] Lucignano, la Perla della Valdichiana, il centro storico \| www.visitlucignano.it [3] Fonte: ICONOGRAFIA DELLA MORTE: LA DANZA MACABRA, a cura di M. G. Recanati, Istituto Italiano Edizioni ATLAS \| pdf
Dit artikel maakte ook geburik van Bartolo di Fredi, deze alinea's zijn beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen