Lucignano, een dorp met een karakteristieke middeleeuwse structuur, ligt op 28 km ten zuidwesten van Arezzo. Het dorp heeft een panoramische ligging en een interessante elliptische stedelijke lay-out met concentrische oplopende straten. Lucignano werd bekroond met de Bandiera arancione van de Italiaanse Touring Club.
Via de Porta San Giovanni, die deel uitmaakt van de oude stadsmuren kan je Lucignano binnenwandelen. Geniet even van la dolce vita op een van de terrassen op het plein. Er is hier nog niets te zien, maar hier komen de bewoners even langs voor hun dagelijkse koffie, en de schilderachtige toegangspoort met de steegjes en paden die achter de huizen doorlopen, geven je een goed beeld van het alledaagse leven in een Toscaans dorp.

Lucignano heeft enkele opmerkelijke bezienswaardigheden. Er zijn mooie kerken, van de kerk van San Biagio, de oude parochiekerk van Lucignano, tot het heiligdom van Santa Maria delle Querce (herbouwd in 1564 door Giorgio Vasari), van de gotische kerk van San Francesco, met een veelhoekige apsis en vele fresco's, tot de collegiale kerk van San Michele Arcangelo, de Santissima Annunziata en enkele kleinere kerken.

Centro storico Lucignano

Naast het stadhuis of Palazzo comunale staat de kerk van San Francesco, een van de meest opmerkelijke voorbeelden van Toscaanse gotische architectuur. De Collegiata di San Michele Arcangelo staat aan de zuidkant van de Piazza del Tribunale, op de plaats waar ooit een machtig fort stond. Het fort werd verwoest door een blikseminslag in mei 1556. De kerk heeft vooraan een opmerkelijke trap die het werk is van Andrea Pozzo.

Chiesa di San Francesco

De bouw van de Chiesa di San Francesco begon in 1248 en eindigde beslist vóór 1289, het jaar waarin de overgave aan Siena werd bevestigd in de kerk.
De elegante façade heeft een horizontale band in lokale zandsteen en travertijn, het sierlijke portaal in travertijn wordt bekroond door het zandsteenrood venster. Het architecturale schema is typerend voor de Franciscaanse kerken, met een T-vormig grondplan en een kapschip met houten spanten, terwijl het transept en de drie apsiskapellen gewelfd zijn, met opvallend mooie gewelfribben.[2].
In de chiesa di San Francesco zijn veel fresco's of fragmenten van fresco's te bewonderen. Een van de oudste is de veertiende eeuwse triomf van de dood, toegeschreven aan Bartolo di Fredi.

De schoonheid van verval

De kerk, die oorspronkelijk volledig beschilderd was, heeft een aantal van de fresco's aan het licht gebracht die aan Bartolo di Fredi en Taddeo di Bartolo worden toegeschreven. Zij waren zwaar beschadigd of op het einde van de 16e eeuw bedekt met altaren. De rechterkant van het transept is volledig beschilderd, bova-enaan in het lunet zien we verhalen over Sint Franciscus, in het midden een Madonna in trono en Sint-Joris en de draak, onderaan enkele heiligen en een Visita dei Magi. Deze fresco's worden toegeschreven aan Taddeo di Bartolo.

Interieur van de chiesa di San Francesco, Lucignano, met links het grote fresco van de Sienese school, en rechts het silhouet van de polyptiek van Luca di Tommè (2)

In de chiesa di San Francesco zijn veel fresco's of fragmenten van fresco's te bewonderen. Een van de oudste is de veertiende eeuwse triomf van de dood, toegeschreven aan Bartolo di Fredi. Op de linker wand van het transept is een groot fresco van de Sienese school blootgelegd. In drie horizontale banden zien we Stimmate di San Francesco, Madonna in trono tra i santi Cristoforo e Giorgio, en de Epifania. Tussen de kapellen van het schip domineert de beroemde Trionfo della Morte door haar intrigerende schoonheid en rijke inhoud.

Ook het Palazzo Comunale met zijn kleine museum is wel een kort bezoek waard. Hier wordt ook de Albero d'Oro bewaard, een meesterwerk van Sienese edelsmeedkunst en een compendium van Franciscaanse symboliek.

De Albero d'Oro

De Albero d'Oro is een boomvormig reliekschrijn in verguld koper en zilver, versierd met email, bergkristallen en koralen, begonnen in 1350 en beëindigd door de Sienese goudsmid Gabriello d'Antonio 121 jaar later, in 1471. Het wordt Albero d'Oro genoemd, maar het staat bekend als de Boom van de liefde, omdat de boom volgens een oud geloof afrodiserende krachten zou hebben. Ook het neerzetten van de bloemen van de huwelijksceremonie aan de voet van de boom geluk zou brengen in de liefde.
De boom werd bewaard in de chiesa di San Francesco in een beschilderde houten kist, volgens een contract tussen het klooster en de kunstenaar was de schilder Luca Signorelli uit Cortona, een van de meest prestigieuze kunstenaars van die tijd.
In de nacht van 28 september 1914 werd de boom gestolen en werd hij pas in november 1917 ontmanteld en gedeeltelijk beschadigd teruggevonden in een grot in de buurt van Sarteano, en vervolgens gerestaureerd door de Opificio delle Pietre Dure in Firenze.

Een kleine geschiedenis van Lucignano

De gelukkige geografische ligging op het kruispunt tussen de steden Arezzo, Siena en Perugia heeft de geschiedenis van deze strategische plaats ingrijpend bepaald. In feite hebben de drie steden herhaaldelijk gestreden om de controle over Lucignano, dat na een periode als vrije gemeente eerst veroverd werd door Arezzo en vervolgens door Perugia.
De neergang van Arezzo, na de nederlaag in Campaldino tegen Firenze (1289), en de geleidelijke onderwerping van Perugia aan de Pauselijke Staat, bevorderde in de veertiende eeuw de invloed van Siena dat Lucignano bezette. Het dorp kreeg versterkte muren met drie toegangspoorten die nog steeds perfect bewaard zijn, en een torenhoge vesting die de stad moest beschermen. De Sienese controle duurde tot 1554, toen Firenze Siena veroverde en de gedomineerde gebieden overnam. Zoals in alle Medici-steden, werd er een fort gebouwd, maar ook de stedelijke ontwikkeling werd voortgezet, waardoor Lucignano dat typisch laat-middeleeuwse uiterlijk heeft dat het vandaag de dag nog steeds bezit.