Ambrogio Lorenzetti | La Piccola Maestà (circa 1340)

De Pinacoteca Nazionale di Siena is het belangrijkste museum van Siena, waar een fundamentele verzameling werken van de Sienese school te vinden is.

De grote zaal 7 op de eerste verdieping is gewijd aan de schilders uit veertiende eeuw waarin de broers Pietro en Ambrogio Lorenzetti en hun volgelingen een hoofdrol spelen. Hier vinden we het beroemde Pala del Carmine (1327-1329) van Pietro Lorenzetti, een van de absolute meesterwerken van de Sienese veertiende eeuwse schilderkunst.

Van Ambrogio Lorenzetti is het vroege Trittico della Madonna col Bambino tra le sante Maria Maddalena e Dorotea (drieluik van de Madonna met kind tussen de heiligen Maria Magdalena en Dorotea), de Madonna col Bambino (Madonna met kind), de Piccola Maestà en de Annunciazione (Aankondiging) afkomstig uit Palazzo Pubblico (1348), zijn laatst bekende werk, dat hij waarschijnlijk kort voor zijn dood tijdens de pestepidemie van 1348 heeft geschilderd [2].

La Piccola Maestà

Een van de hoogtepunten van de Sienese-paneelschilderkunst is de Piccola Maestà van Ambrogio Lorenzetti. Het is een klein maar adembenemend mooi paneel dat ooit het centrale deel was van een triptiek.

Het oogverblindende goud dat de figuur van de Madonna omgeeft, met engelen die eruit tevoorschijn komen. Dan is er de kwaliteit van kleur. Zelden vind je in de vroege Italiaanse kunst zoals intens rood, en in bijna geen ander werk is de kostbare lapis lazuli van het blauw zo goed bewaard gebleven. Elk deel van de scène vraagt om individuele aandacht: de uiterst delicate versiering en het tekenwerk van de gordijnen, de gezichten van de heiligen en de prachtige kleurweergave van de bloemen in de gouden vaas op de voorgrond.
Van alle kenmerken van dit unieke schilderij valt de ruimtelijke organisatie in eerste instantie niet op. De uitstraling maskeert meestal de structuur van de compositie, maar dit is misschien wel het meest opmerkelijke aspect van het werk. Hier heeft Ambrogio een artistieke uitdaging opgelost die hij zich ook in een grote Maestà in Massa Marittima heeft gesteld. De Piccola Maestà kan worden beschouwd als een verbeterde versie van de Maestà in Massa Marittima. In het midden van het schilderij troont de Madonna met het Christuskind, zes engelen die de troon aan de achterkant flankeren. De ingetogen glans van engelen die Maria omringenen in het bladgoud lijken op te lossen, is tijdloos overweldigend.
Voor de Madonna zien we links Elizabeth van Hongarije (met de rozen in haar schoot), rechts Catharina van Alexandrië. Knielend links San Nicola (?), linksvoor paus Clemens I, rechts San Martino (?) en rechts op de voorgrond paus Gregorius I.