|
|
|
|
|
I T |
Ambrogio Lorenzetti, Effecten van het Goede Bestuur op het platteland, (detail della Sicurezza, met haar banier), Palazzo Pubblico, Siena [1]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegorie van het Goede Bestuur en zijn weldadige effecten op het platteland, de Sicurezza, met haar banier, 1338-1339, Sala della Pace, Palazzo Pubblico, Siena
|
|
|
|
|
|
De Allegorie en Effecten van goed en slecht bestuur is een cyclus van fresco's van Ambrogio Lorenzetti (1290-1348), in het Palazzo Pubblico van Siena. De fresco's werden geschilderd in 1338-1339 in opdracht van de stadsbestuurders, de Nove, die zich in deze kamers verzamelden, de Sala della Pace of Sala dei Nove. Hier kwam het bestuur van Siena bij elkaar om over belangrijke zaken te beslissen. De fresco's bestaan uit vier scènes die zijn gerangschikt langs het bovenste register van drie muren van deze Raadkamer. Zij vormen een van de omvangrijkste en belangrijkste profane muurschilderingen uit de Middeleeuwen.
De allegoriën van goede en slechte regering en de effecten van goed en slecht bestuur in de stad en op het platteland in het stadhuis van Siena vormen samen een soort manifest of synthese van de politieke ethiek van de Sienese regering van de Nove, 'een door het stadsbestuur afgegeven testimonium over positie en functioneren van de Sienese stadstaat aan het begin van de veertiende eeuw' [3].
De Allegorie van goed bestuur en de effecten van goed bestuur in de stad, bevindt zich op de rechter zijmuur en vormt, samen met De Effecten van goed bestuur op het platteland een enkel fresco. In het midden zien we een van de open stadspoorten van Siena.
Aan de rechterkant, buiten de muren, opent het platteland zich met scenes uit het dagelijks leven en werk. In dit fragment negeert Lorenzetti het naturalisme van de afzonderlijke scènes niet. Mensen en handelingen zijn bijzonder realistisch weergegeven.
In het midden staat een gevleugelde figuur van klassieke afkomst afgebeeld, Securitas. In haar linkerhand draagt zij een kleine galg, in haar rechterhand een een banderol die uitlegt hoe het Goede Bestuur veiligheid en rust brengt voor de burgers [2].
«Senza paura ogn'uom franco camini
e lavorando semini ciascuno
mentre che tal comuno
manterrà questa donna in signoria
ch'el alevata arei ogni balia»
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Effetti del Buon Governo, particolare della Securitas, (1338-1339), sala dei Nove, parete est,
Palazzo Pubblico, Siena [1]
.
|
Het fresco de Allegorieën van Goed en Slecht Bestuur beslaat drie muren van de Sala dei Nove. Aan de ene kant zijn de gevolgen van goed bestuur te zien en aan de andere kant zien we wat de samenleving te wachten staat als er slecht bestuurd wordt. Beide fresco's verdichten een complexe en gelaagde politieke boodschap, die de principes van de regering van de Nove zichtbaar maakt [5]. De allegorie is gebaseerd op het principe van Aristoteles van gerechtigheid en algemeen welzijn en verbeeldt ‘’ ‘goed’ en ‘slecht’ bestuur en de gevolgen daarvan in de stad en op het platteland.’’
Om de boodschap nog explicieter te maken, wordt de cyclus begeleid van een reeks inscripties die onderverdeeld worden in zes 'segmenten': in de stroken onder de scènes van de effecten, in tabellen (onder de twee allegorieën) en in de banieren van Securitas en Timor. Het op deze schaal samengaan van tekst en beeld, van poesia per pittura, is uniek in de middeleeuwse schilderkunst. De volledige tekst bestaat uit zestig verzen en kan je hier nalezen. De twee banieren of boekrollen van Securitas en Timor verwoorden het dubbele slot van dit lange gedicht.
Hoppenbrouwers, P.C.M.:
«Uit de fresco’s van Ambrogio Lorenzetti spreken zowel zelfvertrouwen en ambitie als twijfel en bezorgdheid, want de vrede in Siena, en daarmee het ‘goede’, republikeinse, ‘bestuur’, wordt van twee zijden bedreigd: door ordinaire misdaad en door politieke verdeeldheid. De Allegorie van het Goede Bestuur laat er geen twijfel over bestaan wie voor het tweede verantwoordelijk zijn. De engel boven ‘De effecten van het Goede Bestuur’, geheten Securitas (‘Veiligheid’), houdt een banderol in haar hand met daarop de tekst dat zij vrede en veiligheid zal garanderen door de macht te ontnemen aan ‘de schuldigen’. Hierin kun je lezen dat de schuldigen machtige personen zijn, en verder dat hun macht óók wortelt in de contado, zeg maar het gebied om de stad Siena heen, dus dat realisatie van ‘goed bestuur’ beheersing van de contado door de stad impliceert»[3].
Tegen de stadsmuren schildert Lorenzetti Senius en Aschius. Volgens een legende zou Siena gesticht zijn door Senius en Aschius, twee zonen van Remus die op zijn beurt weer samen met Romulus de stad Rome had gesticht. Ze waren uit angst voor de wreedheid van hun oom uit Rome gevlucht en trokken zich terug op de plek waar nu Siena ligt. Zij arriveerden er op een zwart en een wit paard, vandaar het zwart- witte wapenschild en vlag van de stad [4].
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Effetti del Buon Governo in campagna (particolari), 1338-1339, Sala della Pace, Palazzo Pubblico, Siena [1]
|
Voor het eerst in de geschiedenis van de Italiaanse gotische schilderkunst krijgt het landelijke en stedelijke landschap een centrale rol in een fresco. Waar het landschap in het verleden genegeerd werd ten gunste van een gouden achtergrond, of gewoon gebruikt werd als achtergrond van een verhaal, wordt het landschap hier het hoofdonderwerp. In de voorstelling transformeert de schilder de werkelijkheid tot een ideale wereld. Deze representatie was echter geen doel op zich maar maakt deel uit van een precieze politieke boodschap die door het landschap wordt overgebracht. Met met bijzondere aandacht voor detail idealiseert Lorenzetti zijn omgeving en demonstreert de gevolgen van het Goede Bestuur.
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Effetti del Buon Governo in campagna, 1338-1339, Sala della Pace, Palazzo Pubblico, Siena [3]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Allegoria ed Effetti del Buono e del Cattivo Governo
|
|
|
|
|
|
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo. La parete Nord ed un scorcio della parete Est (Effetti del Buon Governo in città) della Sala dei Nove del Palazzo Pubblico
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo), la parete Est (Effetti del Buon Governo in città e in campagna) della Sala dei Nove del Palazzo Pubblico |
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Cattivo Governo ed effetti del Cattivo Governo in città e in campagna, la parete Ovest della Sala dei Nove del Palazzo Pubblico
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Loggia superiore del Palazzo Pubblico, Siena
|
|
Loggia dei Nove del Palazzo Pubblico |
|
Ambrogio Lorenzetti, Madonna col Bambino (Maestà della Loggia del Palazzo Pubblico di Siena, 1340
|
|
|
|
|
|
Piazza del Campo in Siena met
de Fonte Gaia
|
|
Vista meravigliosa dall Archivio di Stato sulla Torre del Mangia e su parte della piazza del Campo |
|
Palazzo Pubblico, facciata |
Arte in Toscana | Ambrogio Lorenzetti | Allegoria ed Effetti del Buono e del Cattivo Governo
Travel Guide Tuscany | Palazzo Pubblico in Siena
Photo QAlbum | Il ciclo del Buono e del Cattivo Governo | Het albumarchief van Google (Picasa)
Comune Siena | www.comune.siena.it
R. Bartalini, La 'Maestà' della loggia del Palazzo Pubblico di Siena, in Ambrogio Lorenzetti, a cura di A. Bagnoli, R. Bartalini e M. Seidel, catalogo della mostra (Siena, 22 ottobre 2017-21 gennaio 2018), Silvana, 2017 | www.academia.edu
Bibliografia
Chiara Frugoni, Paradiso vista Inferno. Buon Governo e Tirannide nel Medioevo di Ambrogio Lorenzetti, Bologna, Il Mulino, 2019
Damien Wigny, Sienne et le sud de la Toscane, Renaissance du livre, Tournai, 1998
A. Bagnoli (a cura di), R. Bartalini (a cura di), Ambrogio Lorenzetti. Catalogo della mostra (Siena, 22 ottobre 2017-21 gennaio 2018), Silvana, 2017
Waley, Daniel. "A Blood-Feud with a Happy Ending: Siena, 1285-1304." In City and Countryside in Late Medieval and Renaissance Italy: Essays Presented to Philip jones, edited by Trevor Dean and Chris Wickham, 45-54. London: Hambledon Press, 1990.
Waley, Daniel. Siena and the Sienese in the Thirteenth Century. Cambridge: Cambridge University Press, 1991.
Philip Jones, The Italian City-State: From Commune to Signoria, OUP Oxford, 1997)Letizia Galli (a cura di), Siena, Palazzo Pubblico, Museo Civico, Torre del Mangia, Editore Silvana Editoriale, Milano 2011
M. Civai, Il palazzo pubblico e il museo civico di Siena, Editore Betti, Siena, 1999
Siena, Sillabe, Livorno, 2008. ISBN 88-8347-416-3
Toscana. Guida d'Italia (Guida rossa), Touring Club Italiano, Milano 2003, p. 536.
[1] Foto lasciato nel dominio pubblico. Fonte Picasa Web Albums | Il ciclo del Buono e del Cattivo Governo
[2] Fonte: SILVIA BOSIO, Autorità politica: Buono e Cattivo Governo negli affreschi di Ambrogio Lorenzetti, Discorsivo 9 settembre 2013 | www.discorsivo.it
[3] Hoppenbrouwers, P.C.M., Malgoverno of Good Lordship? Over het falen van de staat in de late middeleeuwen, Universiteit Leiden, 2009, p. 5.
[4] Ontleend aan het Wikipedia artikel Siena (stad), gepubliceerd onder een GNU Free Documentation Licensie.
|
° This article incorporates material from the Wikipedia article Allegoria ed effetti del Buono e del Cattivo Governo, published under the GNU Free Documentation License
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|