Map Palazzo Chigi Saracini | Grotere kaart weergeven

De Accademia Musicale Chigiana

In de rococo muziekzaal van het palazzo, de Salone dei Concerti, wordt sinds 1923 een prestigieus seizoen van winterconcerten gehouden. Het seizoen ontleent zijn naam aan het motto van de familie Chigi, Micat in Vertice.

Naast de masterclasses, en de al in 1923 opgerichte winterconcertreeks Micat in Vertice is de Academie ook synoniem met de Settimana Musicale Senese, een festival van een week dat tijdens de zomermaanden plaatsvindt binnen het uitgebreidere concertseizoen van het “Chigiana International Festival & Summer Academy”.
Het festival Settimana Musicale Senese, dat in 1939 werd opgericht, heeft in de loop der decennia ook een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de herontdekking van de muziek van Vivaldi. Musici onder de alumni waren onder andere Daniel Barenboim, Claudio Abbado, Esa-Pekka Salonen, Maurizio Pollini en Salvatore Accardo.

Guido Chigi Saracini

Nadat hij in 1906 een enorm fortuin had geërfd, begon graaf Guido Chigi Saracini (Siena 1880-1965) onmiddellijk zijn middelen te gebruiken om muzikale activiteiten in zijn geliefde stad te promoten.

Onder de evenementen die de graaf organiseerde, was vooral de uitvoering in 1913 van Giuseppe Verdi's Requiem Mis in de kerk van San Francesco opmerkelijk en belangrijk.

Nadat de eerste wereldoorlog eindigde, wijdde Graaf Guido zijn inspanningen aan het verbouwen van het Palazzo Chigi Saracini om het meer gastvrij te maken voor de eisen van de muziek.
Op 2 september 1923 verlengde Koning Victor Emmanuel III de titel van graaf aan Guido Chigi Saracini en gaf hem toestemming om het Saracini wapen aan zijn eigen wapen toe te voegen.

De Concertzaal werd ingewijd op 22 november 1923 met het eerste concert van het seizoen Micat in Vertice.

Palazzo Chigi Saracini, Sala da concerto, con organo [5]

Nadat hij in 1932 de masterclasses oprichtte die de Accademia Musicale Chigiana wereldberoemd zouden maken, richtte de graaf in 1939 het festival Settimana Musicale Senese op, waarbij hij profiteerde van het waardevolle advies van Alfredo Casella, een van de bekendste Italiaanse pianovirtuozen van zijn generatie.
In 1923 had Casella met Gabriele d'Annunzio en Gian Francesco Malipiero een vereniging opgericht voor de bevordering van de verspreiding van moderne Italiaanse muziek. De herontdekking van Vivaldi's werken in de 20e eeuw is grotendeels te danken aan de inspanningen van Casella, die in 1939 de nu historische Vivaldiweek organiseerde, waarbij ook de dichter Ezra Pound betrokken was. Sindsdien zijn Vivaldi's composities weer populair en de opkomst van de authentieke uitvoeringspraktijk heeft hem opnieuw tot sterstatus gebracht.

Alfredo Casella behoorde tot de generazione dell'ottanta. Deze 'generatie van '80' met naast Casella zelf, Malipiero, Respighi, Pizzetti en Alfano - allen componisten geboren rond 1880, concentreerde zich in hoofdzaak op het schrijven van instrumentale werken, meer dan de opera's waarin Puccini en zijn muzikale voorgangers zich hadden gespecialiseerd. Leden van deze generatie waren de dominante figuren in de Italiaanse muziek na Puccini's overlijden in 1924. Ze vonden hun evenknieën in de Italiaanse literatuur en schilderkunst. Casella, die in het bijzonder van beeldende kunst hield, verzamelde een vele schilderijen en beeldhouwwerken.

Plaquette ter herdenking van het festival in 1928 [5]

Collezione Chigi Saracini, de kunstverzameling

De Collezione Chigi Saracini wordt nog steeds bewaard in de Academia.De collectie is vooral rijk aan Italiaanse meesters, vooral die van de Sienese School, zoals Sassetta, Il Sodoma, Beccafumi, Botticelli,  Sano di Pietro, Rutilio Manetti, Francesco Vanni.
Daarnaast is er ook een belangrijke collectie van kmajolica en porselei uit de zestiende tot de achttiende eeuw en ivoren en zilveren voorwerpen, naast de bijzonder rijkelijke meubilering.
Over het geheel genomen bestond de majolicacollectie, uit een kleine maar precieuze verzameling van zorgvuldig uitgekozen stukken. een uit de 16e eeuw en een uit de 18e eeuw. De eerste hield rekening met de canonieke gebieden van de Italiaanse maiolica, met bijzondere aandacht voor de ateliers van Urbino, Toscane, Faenza en Le Marche. De tweede focust op de Manifattura Chigi Zondadari van San Quirico d'Orcia, die zich onderscheidt door zijn verfijning en elegantie.

De Accademia Chigiana bezit ook een enorme literaire en muzikale bibliotheek met ongeveer 70.000 banden, waarvan sommige bijzonder zeldzaam zijn. Drie geconditioneerde zalen van de Accademia zijn gewijd aan de verzameling muziekinstrumenten, vooral snaarinstrumenten.

Het museum is toegankelijk maar uitsluitend op vrijdag en zaterdag omwille van de educationele functie van de Accademia Musicale Chigiana.

Master of Tressa

Master of Tressa. Madonna and Child with Angels and saints. 1225-1250,
93 x 52cm, Chigi -Saracini Collection, Siena  [2]

Op de binnenplaats van het paleis leidt een steile trap naar het piano nobile en het salon van Guido Chigi-Saracini. Het is de eerste van een opeenvolging van weelderig gedecoreerde salons waarin de schilderijen en voorwerpen uit de Chigi-Saracini collectie tentoongesteld worden. Deze oorspronkelijke presentatie van de collectie is overeenkomstig de wensen van de laatste eigenaars van de familie Chigi die in hun testament bepaalden dat de decoratie van de salons in hun originele staat moesten worden behouden. Het geeft ons en mooie inkijk in het leven van de aristocratie in de 18e en 19e eeuw.

Aan de linkerkant van de eerste verdieping bevindt zich het privégedeelte van de woning. Men komt binnen via de Sassetta salon gewijd aan de Sienese school. In het midden van deze kamer bevindt zich een verrassend ingelegd schilderij uit het einde van de 16de eeuw en aan de muren twee kostbare panelen geschilderd door Sassetta, De aanbidding van de Koningen en Sint Maarten en de Poverello.

Sassetta, Adorazione dei Magi (1433-1435)

Dit beschilderde paneel met de Adorazione dei Magi, de aanbidding der wijzen, vormt het belangrijkste deel van een altaarstuk dat, gezien het een kleiner formaat heeft dan gebruikelijk was, bedoeld moet zijn geweest voor een huisaltaar of een privékapel. In een ver verleden werd het brutaal verzaagd en ingekort. Het veel kleinere paneel met de Reis van de Koningen, nu in het Metropolitan Museum of Art in New York, maakte oorspronkelijk deel uit van hetzelfde schilderij.

Sassetta, Vergine dolente e San Giovanni dolente (1433), fragmengten van een geschilderd kruis

De panelen met de rouwenden uit een verloren gegaan geschilderd kruis dat Sassetta had geschilderd voor de kerk van San Martino in Siena getuigen van een verfijnde smaak. De intensiteit van de Maagd die haar verdriet om het verlies van haar zoon uitdrukt door te huilen in de verborgen schaduw van haar mantel en met haar handen gevouwen, heeft weinig equivalenten in de schilderkunst van die tijd.

Een derde fragment kan worden toegevoegd aan de twee panelen met de Madonna en Sint Jan, het is een paneel dat hier in het salon hangt, Sint Maarten en de Poverello, met Sint Maarten die zijn mantel aan de arme man geeft, en dat ooit een deel was van dezelfde Crucifix.

De rondleiding gaat verder naar de Botticelli-zaal die zijn naam ontleent aan de tondo met de voorstelling van de Maagd en het Kind met de Engelen, die toegeschreven wordt aan de kring van Botticelli. Er is ook een tweede tondo met hetzelfde onderwerp, geschilderd door Neroccio di Bartolomeo.

Dan is het de beurt aan de Sala del Brescianino, waar een altaarstuk met de Kruisiging en de Heiligen Augustinus en Hiëronymus, een Portret van een Meisje en vooral een diapaneuze Sint Sebastiaan van Andrea del Brescianino worden tentoongesteld. Andrea del Brescianino of Dei Piccinelli was voornamelijk actief in Siena. Samen met zijn broer Raffaello stonden ze bekend als de Brescianini van Siena.

De volgende zaal, waarvan de muren zijn versierd met renaissanceporselein en waar in het midden een Bechstein-piano staat die aan Liszt toebehoorde, is gewijd aan Sano di Pietro, wiens Madonna met de heiligen Hiëronymus en Bernardino wordt tentoongesteld. Vervolgens komt de Salone Strozzi, met twee schilderijen verrijkt met gotische lijsten van de Weense Mariotto di Nardo en twee schilderijen uit de eerste helft van de 17e eeuw van Bernardo Strozzi, waaronder het Portret van een heer opvalt door zijn psychologische diepte. In het midden van de kamer staat een 17e eeuws Portret van een Saraceen door Rutilio Manetti en een schets van de heilige Hiëronymus door Bernini. In de aangrenzende Sala Scarlatti, waar ook ander renaissanceporselein wordt tentoongesteld, staan Beccafumi's Mystieke Huwelijk van de Heilige Catharina en een verrassende Allegorie van de Hemelse Liefde door Sodoma. De zalen binnen zijn genoemd naar musici (Boccherini, Vivaldi, Frescobaldi, Monteverdi, Pergolesi en Casella) en bevatten werken van Salvator Rosa (waaronder een prachtig zelfportret en het portret van een soldaat), Conca, Vanni, evenals beelden en bas-reliëfs uit de gotiek en de renaissance [6].

Salvator Rosa, Autoritratto in veste di guerriero, 1640-1649

Salvator Rosa, Autoritratto in veste di guerriero, Collezione Chigi-Saracini, Palazzo Chigi-Saracini Siena [4]

Domenico Beccafumi, disegna due volti di donna