De Etruskische cultuur is de eerste grote beschaving op het Italiaanse schiereiland. In hun bloeitijd (7e – 6e eeuw v.o.t.) vormden de Etrusken een van de hoogst ontwikkelde volken van de oudheid.[3] Hoewel Sovana niet behoorde tot de Etruskische Dodecapolis (de 12 Etruskische stadstaten, waarvan er 6 in Toscane zouden liggen: Chiusi, Vetolunia, Volterra, Cortona, Arezzo en Fiesole), was het toch een belangrijk Etruskisch centrum.[2]

Etruskische necropoli

De Etrusken besteedde bijzondere aandacht aan de bouw van necropolissen. Sovana is één van de belangrijkste sites voor de documentatie van Etruskische graftombes en necropoli.
Hoewel de geloofsovertuigingenvan de Etrusken onderhevig waren aan snelle evolutie, laten de Etrusken zien dat ze geloofden in de voortzetting van het leven na de dood, en een vitale activiteit van de overledene na de dood voor ogen hadden. Daarom richtten ze de graftombe in alsof het een huis was, met meubilair en toebehoren dat echt of geschilderd was. Op de muren schilderden ze scènes uit het dagelijkse leven van de overledene of de meest significante, serene en aangename momenten van het leven, zoals banketten, dansen en atletische spelen. In Tarquinia vinden we hiervan sprekende voorbeelden.
Samen met de overledene werden ook hun persoonlijke en dierbare bezittingen begraven. [3]

Parco Archeologico Città del Tufo

Het archeologische gebied van Sovana, dat deel uitmaakt van het archeologische park Città del Tufo, ligt in de directe omgeving van de stad, langs drie valleien en hun respectievelijke waterwegen, de beken Folonia, Calesine en Picciolana.

Ten noorden van de Calesine stroom ligt de eerste sector van de Sovana Necropolis. Dit naar het zuiden gerichte deel is het grootste deel van het archeologische park. Het gebied strekt zich uit over ongeveer anderhalve kilometer en bevat een bijna ononderbroken rij dado en semi-dado graven. Opvallende uitschieters zijn enkele monumentale graven met een zuilenfront en een aedicula met een versierd fronton: dit zijn de Tomba Pola en de Tomba dei Demoni Alati (Tombe van de Gevleugelde Demonen) in Poggio Prisca,de Tomba Ildebranda in Poggio Felceto en de La Tomba del Tifone in Poggio Stanziale. De necropolis wordt doorkruist door de grote Via Cava die bekend staat als Il Cavone en andere kortere vie cave zoals de Via Cava di Poggio Prisca en de Via Cava di Poggio Stanziale.

De Tomba dei Demoni Alati (Tombe van de Gevleugelde Demonen)

La Tomba dei Demoni Alati

De Tomba dei Demoni Alati bevindt zich niet ver van het centrum van Sovana. De tombe werd in 2004 ontdekt na een onderzoek door de Soprintendenza ai beni archeologici della Toscana in samenwerking met de Ca' Foscari Universiteit van Venetië. De tomba dei Demoni Alati is een aedicule graftombe die uitgehouwen werd in de tufsteen, met binnenin een diepe centrale kamer waarin een polychroom beeld is gebeeldhouwd van een overledene die ligt en een beker vasthoudt. Aan beide zijden bevonden zich twee gevleugelde vrouwelijke demonen - alleen de linker, die een fakkel draagt en geïdentificeerd kan worden met Vanth, is vandaag de dag nog zichtbaar - terwijl op de gevel een gevleugelde zeedemon en op de gevel twee dierlijke sculpturen - de linker, die een leeuw voorstelt, is vandaag de dag nog zichtbaar.

Het Graf van de Gevleugelde Demonen kwam aan het licht in de herfst van 2004 na een opgravingscampagne uitgevoerd door de Soprintendenza per i Beni Archeologici della Toscana in samenwerking met de afdeling Oudheden van de Ca' Foscari Universiteit in Venetië.
Het belang van de ontdekking is te danken aan het feit dat een groot deel van het decoratieve apparaat van de tombe, dat op de grond was gevallen, bewaard is gebleven, waardoor een reconstructie van het monument in zijn oorspronkelijke vorm mogelijk is.
In het midden van een terras van ongeveer acht meter breed, ongeveer vijftig meter ten westen van de graftombe van Ildebranda, verschijnt de tombe als een grandioos kubusvormig blok gebeeldhouwd in tufsteen, op de voorkant waarvan de façade van een aedicula is uitgehouwen, gekenmerkt door een diepe centrale nis. In deze nis bevindt zich een voorstelling, ook uitgehouwen in tufsteen, van een overledene liggend aan een banket met een plengoffer in zijn rechterhand, die een deel van zijn polychrome bedekking heeft behouden, een zeer ongebruikelijk en interessant feit.
Aan weerszijden van de centrale nis stonden oorspronkelijk twee bijna volledige beelden die gevleugelde vrouwelijke demonen voorstelden. Alleen het beeld links met een fakkel, dat geïdentificeerd moet worden met Vanth, is redelijk bewaard gebleven. De gevel moet bekroond zijn geweest door een driehoekig timpaan dat aan de onderkant begrensd werd door een architraaf met triglyfen en paterae en aan de bovenkant door een sima. Op het fronton staat in hoog reliëf een imposante zeedemon, gevleugeld en met visvormige staarten. Symmetrisch geplaatst in de kraampjes voor de gevel stonden twee ronde sculpturen op hoge podia, waarvan alleen de linker, die een leeuw voorstelt, redelijk bewaard is gebleven.

Vergeleken met de Tomba della Sirena is de leeuw die optreedt als beschermer een nieuw element. Het is een thema dat niet ongewoon is in Etruskische begrafeniscontexten, zelfs van oudere datum en ook gedocumenteerd in Sovana, maar bijna altijd in extreem slechte conserveringsomstandigheden. De figuur van de liggende man is echt opmerkelijk, omdat het in zijn geheel bewaard is gebleven en gekenmerkt wordt door zijn originele polychromie. Het completeert het decoratieve programma van het grafmonument door ons de figuur van de overledene te presenteren, half liggend op de kline, welbekend in de vele series van gelijkaardige sarcofagen.