Piazza del Campo is een schelpvormig stadsplein in het centrum van de Italiaanse stad Siena. Het plein staat wereldwijd bekend om zijn schoonheid en stedenbouwkundig-architectonische zuiverheid en wordt daarom beschouwd als één van Europa's mooiste middeleeuwse pleinen.
Eén van de opvallendste bezienswaardigheden op het Piazza del Campo in Siena is de Fonte Gaia, een monumentale fontein en Siena's symbool van de quattrocento. De eerste fontein op de Piazza del Campo werd voltooid in 1342, nadat een hydraulische constructie het water uit de heuvels ten noorden van Siena, in de buurt van Castellina in Chianti, naar de Piazza del Campo had geleid. Deze ondergrondse kanalen werden bottini genoemd en bedienden uiteindelijk alle fonteinen van Siena.
In de buurt van de stad en onder Piazza del Campo werden de kanalen vergroot tot echte gangen van baksteen, architectuur van uitzonderlijk technisch-artistiek belang. Een verhaal vertelt dat Keizer Karel, na een bezoek aan de Sienese bottini, uitriep dat Siena bestond uit twee steden van gelijke schoonheid: de een onder de grond en de andere daarboven.
Toen het water in 1342 de Piazza del Campo bereikte hielden de inwoners van Siena een groot feest waarvan de intensiteit en uitbundigheid de fontein haar naam zouden geven: Fonte Gaia (bron van vreugde).
|
|
Fonte Gaia op de Piazza del Campo in Siena, 1856. De originele Fonte Gaia, door Jacopo della Quercia, op de oorspronkelijke locatie in het Piazza, voordat het eind 19e eeuw werd vervangen door de kopieën van Tito Sarrocchi.
Op de de sokkels zien we de beelden van Rea Silvia en Acca Larenzia (3).
|
We hebben geen idee hoe die eerste fontein eruitzag. Fonte Gaia bestond, in tegenstelling tot de fonteinen ervoor, niet uit een ruimte met gewelven en bogen en waterspuwers, bassins die zich in de diepte van een gotisch gewelfd plafond bevonden. De fontein had geen Romeins of Etruskisch voorbeeld. Deze fontein diende het volk en de schoonheid, het was een publiek kunstwerk.
In 1386 ingewijd met een explosie van feesten en opwinding die minstens een maand duurde, werd de eerste openbare bron van de stad tussen 1409 en 1419 versierd met beelden en reliëfs van Jacopo della Quercia, in een originele synthese van gotische traditie en renaissance-vernieuwingen.
|
Fonte Gaia, veduta generale |
|
Fonte Gaia, il braccio sinistro |
|
Fonte Gaia, il braccio destro
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Acca Larentia
|
|
Fabio Bargagli Petrucci, La Madonna di Jacobo della Quercia |
|
Rea Silvia: la statua originale di Jacopo della Quercia, ora esposta al Museo di Santa Maria della Scala
|
Deze originele sculpturen waren door de slechte kwaliteit van het gebruikte marmer eeuwenlang onderhevig aan slijtage en erosie en werden in 1858 vervangen door kopieën van Tito Sarrocchi. De oorspronkelijke beelden werden overgebracht naar de Loggia van Palazzo Pubblico. Vandaag kan je de beelden en panelen bewonderen in het Ospedale Santa Maria della Scala.
|
|
Siena, rechtse zijpaneel vab de Fonte Gaia, Piazza del Campo [2]
|
De Fonte Gaia was een volledig middeleeuwse creatie, gemaakt met de bedoeling een stuk openbare kunst te zijn, om de vreugde en schoonheid van het leven in de Sienese republiek te weerspiegelen.
De beelden van Jacopo della Quercia werden vervangen door nieuwe beelden van Tito Sarrocchi, die jarenlang als assistent van Giovanni Dupré gewerkt had.
Hij maakte geen trouwe kopiëen van de oorspronklijke beelden, maar volgde wel dezelfde iconografie.
Maria en Kind staan centraal in de fontein afgebeeld, omringd door christelijke en wereldlijke deugden. Op de zijkantreliëfs worden verhalen uit Genesis afgebeeld: links de schepping van Adam en rechts de vlucht uit de tuin van Eden.
|
|
|
Ook de waterspuwende wolven maakten deel uit van d iconografie: zij verbeelden de moeder-wolf van Remus en Romulus, en zijn een wezenlijk deel van de ontstaansgeschiedenis van Siena. Romulus en Remus zijn in de Romeinse mythologie de tweelingzonen van Mars en Rhea Silvia en stichters van Rome. Siena zou gesticht zijn door de zonen van Remus, Aschius en Senius. Zij zouden de stad Rome zijn uitgevlucht voor hun oom Romulus.
|