|
|
Ambrogio Lorenzetti schilderde in de Sala dei Nove van het Palazzo Pubblico in het Italiaanse Siena een beroemde allegorische voorstelling. Op drie wanden van de zaal waar de “Raad van Negen” vergaderde schilderde hij de Allegoria ed Effetti del Buono e del Cattivo Governo. De fresco’s werden geschilderd in de jaren 1337-39 en waren de eerste met een niet-religieuze voorstelling in de middeleeuwse fresco-schilderkunst.
Op de noordelijke wand, waarop niet toevallig het meeste licht valt, bevindt zich het fresco dat de Allegorie van goed bestuur voorstelt. Links zien we de Wijsheid en de Rechtvaardigheid die de verschillende aspecten van goed bestuur in balans houden, rechts zien we de personificatie van het Goede Bestuur omringd door de kardinale en christelijke deugden.
De eigenschappen van het goed bestuur worden voorgesteld door zes vrouwenfiguren die deze deugden voorstellen. Links van het Goede Bestuur zien we op de bank Vrede (Pax), Standvastigheid (la Fortezza) en Voorzichtigheid (la Prudenza).[2]
Rechts van het Goede Bestuur zien we Grootmoedigheid (Magnanimità), Matigheid (Temperanza) en opnieuw Rechtvaardigheid (Giustizia).
|
De vier kardinale deugden, il Ben Comune, Magnanimitas, Temperantia e Iustitia
Het Goede bestuur wordt gepersonifieerd in de grote, koninklijke oude figuur die op de troon zit en de kleuren draagt van Siena (zwart en wit), een duidelijke verwijzing naar de balzana, symbool van de stad. Rond zijn hoofd staan de letters CSCV (‘’Commune Saenorum Civitatis Virginis’’, gemeente Siena, stad van de maagd).[2]
Ben Comune, Magnanimitas, Temperantia e Iustitia
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (particolare del Ben Comune, Prudentia alla sua destra; Magnanimitas, Temperantia, Justitia alla sua sinistra) (1338-1339), Sala dei Nove, Palazzo Pubblico, Siena [7].
|
Bovenaan worden de drie theologische deugden weergegeven (Geloof, Liefde en Hoop). Onder de troon zoogt de Romeinse wolvin de tweeling Ascius en Senius, stichters van Siena, en zonen van Remus die op zijn beurt samen met Romulus de stad Rome had gesticht.
Rechts van het Goede Bestuur zien we de kardinale deugden Grootmoedigheid (Magnanimitas, met een schaal muntstukken op de schoot), Gematigdheid/Geduld (Temperantia, met een zandloper in de hand) en Rechtvaardigheid (Giustizia, voor de tweede maal).[3]
La Temperanza, de Gematigdheid
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo, la Giustizia (particolare temperantia, la virtù della pratica della moderazionei), Sala dei Nove, Palazzo Pubblico, Siena [1]
|
De eigenschappen waarmee matigheid werd uitgebeeld variëren sterk tijdens de middeleeuwen. In de fresco's van de Scrovegni-kapel in Padua, verbeeldt Giotto Temperantia met een bit die de beteugelde taal symboliseert, en een zwaard dat door een verband gedeeltelijk onschadelijk gemaakt wordt. Voor Frugoni is dit een 'diepgaande vernieuwing in de gebruikelijke iconografie van deze deugd' [FRUGONi, 2005, p. 91]. Ambrogio Lorenzetti presenteert in de Sala dei Nove een Gematigdheid die een zandloper in de hand houdt, als een aansporing om de tijd te gebruiken met wijsheid en evenwichtigheid [5].
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (particolari) [1]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo, 1338-1339, Sala della Pace, Palazzo Pubblico, Siena |
|
Ambrogio Lorenzetti, Effetti del Buon Governo in città, 1338-1339, Sala della Pace, Palazzo Pubblico, Siena |
|
Ambrogio Lorenzetti, Effetti del Buon Governo in campagna, 1338-1339, Sala della Pace, Palazzo Pubblico, Siena
|
|
|
|
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegorie van Goed Bestuur (detail, la Giustizia) (1338-1339), Palazzo Pubblico, Siena |
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (dettaglio, parte sinistra), Palazzo Pubblico, Siena. a sinistra: la Pace, la Fortezza e la Prudenza |
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (dettaglio), Palazzo Pubblico, Siena. In alto sono rappresentate le tre virtù teologali (da sinistra Fede, Carità e Speranza). Subito sotto il Comune / Bene Comune. Sotto ancora la Lupa romana che allatta i gemelli
|
|
|
|
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (particolare, un gruppo di fanti)
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (particolare, un gruppo di fanti) |
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (particolare, due cavalieri inginocchiati)
|
|
|
|
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (particolare, uno dei quattro cavalieri a cavallo)
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (particolare, yna testa mozzata sotto la spada della Giustizia) |
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (particolare, un secondo cavaliere a cavallo) |
|
|
|
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (particolare, il gruppo dei Prigionieri...)
|
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (particolare del gruppo dei Prigionieri) |
|
Ambrogio Lorenzetti, Allegoria del Buon Governo (particolare, la clessidra, come segno di esortazione a impiegare il tempo con saggezza ed equilibrio)
|
|
|
|
|
|
Arte in Toscana | Ambrogio Lorenzetti | Allegoria ed Effetti del Buono e del Cattivo Governo
Travel Guide Tuscany | Palazzo Pubblico in Siena
Photo QAlbum | Il ciclo del Buono e del Cattivo Governo | Het albumarchief van Google (Picasa)
Comune Siena | www.comune.siena.it
R. Bartalini, La 'Maestà' della loggia del Palazzo Pubblico di Siena, in Ambrogio Lorenzetti, a cura di A. Bagnoli, R. Bartalini e M. Seidel, catalogo della mostra (Siena, 22 ottobre 2017-21 gennaio 2018), Silvana, 2017 | www.academia.edu
Bibliografia
C. Frugoni, Gli affreschi della Cappella degli Scrovegni a Padova, Torino 2005
Chiara Frugoni, Pietro and Ambrogio Lorenzetti, 1988
Chiara Frugoni, Paradiso vista Inferno. Buon Governo e Tirannide nel Medioevo di Ambrogio Lorenzetti, Bologna, Il Mulino, 2019
Niall Ferguson, Het plein en de toren: Verborgen netwerken uit de geschiedenis, Overamstel Uitgevers, 2017
Quentin Skinner, Ambrogio Lorenzetti: The artist as political philosopher. In Proceedings of the British Academy, Volume 72: 1986. pp. 1-56 (1987)
Ambrogio Lorenzetti. Il Buon Governo, ed. Enrico Castelnuovo, contributi di Maria Monica Donato; Furio Brugnolo, Milano 1995
R. Starn and L. Partridge, Arts of Power: Three Halls of State in Italy, 1300–1600, Berkeley/ Los Angeles/Oxford, 1992
A. Bagnoli (a cura di), R. Bartalini (a cura di), Ambrogio Lorenzetti. Catalogo della mostra (Siena, 22 ottobre 2017-21 gennaio 2018), Silvana, 2017
M. Civai, Il palazzo pubblico e il museo civico di Siena, Editore Betti, Siena, 1999
Toscana. Guida d'Italia (Guida rossa), Touring Club Italiano, Milano 2003, p. 536.
[1] Foto lasciato nel dominio pubblico. Fonte Picasa Web Albums | Il ciclo del Buono e del Cattivo Governo
[2] LORENZETTI, Ambrogio di Michela Becchis - Dizionario Biografico degli Italiani - Volume 65 (2005) | www.treccani.it
[3] Marco M. Mascolo, Alessandra Caffio, «Al servizio dei Nove: Ambrogio Lorenzetti 'pittore civico'» (con un paragrafo di A. Caffio), in «Ambrogio Lorenzetti», catalogo della mostra (Siena, 22-ottobre 2017-21 gennaio 2018), a cura di A. Bagnoli, R. Bartalini, M. Seidel, Silvana Editoriale, Cinisello Balsamo 2017, p. 423.
[4] Ieder het zijne geven wil zeggen dat je zodanig dient te handelen dat je daarmee de andere precies dat geeft of laat wat hem of haar toekomt. Dat vereist echter dat je eerst weet wat die ander toekomt. Daarvoor is de deugd van de wijsheid nodig. Om te zorgen dat je ook daadwerkelijk precies het goede geeft, moet je de deugden van moed en matigheid bezitten: de durf om het te doen en de beheersing om de juiste maat te houden. Op deze wijze is rechtvaardigheid het sluitstuk van de vier kardinale deugden: je handelt rechtvaardig als je dat doet op basis van wijsheid, moed en matigheid. [Kinneging, A.A.M. (1998): "Ex qua viri boni nominantur", in: Ars Aequi, p. 753.]
[5] Ibid. p. 424.
|
|
|
|