Luca Signorelli, Flagellatie, Stendardo di Fabriano, ca. 1482 - 1485, tempera op paneel, Pinacoteca di Brera, Milaan.

De Flagellazione is een vroeg werk van Luca Signorelli, en wordt bewaard in de Pinacoteca di Brera in Milaan. Het paneel was oorspronkelijk deel van een stendardo of processiebanner met aan de ene kant een Madonna en aan de andere kant een Flagellazione. De Flagellazione is gesigneerd "LUCE CORTONENSIS" in de dunne rode fries van de architectonische achtergrond en wordt door veel historici aangeduid als het eerste schilderij van Luca Signorelli. Luca Signorelli was een Italiaanse Renaissance-schilder. Zijn monumentale fresco's in de San Brizio kapel, die hij schilderde tussen 1499 en 1503 in de kathedraal van Orvieto, worden beschouwd als zijn meesterwerk.

De scène van de Geseling, die in sommige details hulde brengt aan die van Piero della Francesca en aan de beeldcultuur in Urbino, speelt zich af in een klassieke ruimte, en is volgens de wetmatigheden van het perspectief symmetrisch opgebouwd rond de verticale as van de zuil. De achtergrond in antieke stijl, doet denken aan een Romeinse triomfboog, zoals we die kennen uit het werk van Francesco di Giorgio, die net als Piero ook actief was in Urbino.
Beide kanten van de stendardo of processiebanner tonen nog steeds kenmerken van de stijl van Piero, maar de ervaring die beslissend bleek voor de ontwikkeling van een kenmerkende en herkenbare stijl, was die van Firenze, waar in de jaren 1570 grote persoonlijkheden en veelbelovende jonge kunstenaars nauw samenwerkten: Bartolomeo della Gatta, een andere leerling van Piero, Antonio del Pollaiolo aan wie Signorelli de opzwepende energie en de theatrale dynamiek van zijn naakten zou ontlenen, en Andrea del Verrocchio, in wiens vermaard atelier mensen als Leonardo, Botticelli, Ghirlandaio, Perugino en Lorenzo di Credi werden opgeleid[3].

Maud Cruttwell heeft opgemerkt dat de beste studies van het naakt die ons door vroegere schilders zijn overgeleverd, de figuren zijn in De dood van Adam, door Piero della Francesca in zijn fresco's in Arezzo, en Hercules die Antæus overwint, en De strijd der naakten, van Antonio Pollaiuolo in de Gallerie degli Uffizi.

Maud Cruttwell:

«Het volstaat om de vrijere weergave van de gebaren en de grotere nauwkeurigheid van de anatomie in Signorelli's beulen hiermee te vergelijken om te zien welke vooruitgang hij al had geboekt ten opzichte van alle voorgaande schilderijen. (Ik beperk deze bewering natuurlijk tot de schilderkunst, want in de beeldhouwkunst had Donatello al jaren eerder vrije gebaren en perfecte anatomie aan zijn beelden gegeven). Het zou onmogelijk zijn om de uitmuntendheid en schoonheid van de tekening te overschatten in de prachtige zwaai van de lichamen, de soepelheid van de ledematen, de pezige elasticiteit van de beenspieren, en vooral de subtiele suggestie van spierbeweging onder de losse huid van de ruggen. Er is hier, meer nog dan in zijn latere schilderijen, een waardering van de relatieve waarden van de spieren, en een daaruit voortvloeiende breedte van de modellering, die hij enigszins verloor, door overaccentuering, in zijn latere behandeling van het naakt. De ongelijkheden van het schilderij verraden waar de voornaamste interesse van de schilder lag, want tegenover deze vaardige beheersing van de moeilijkheden van de anatomie staan de nogal kinderlijke opvatting van de Pilatus en de stijve actie van alle geklede figuren. Zijn leertijd bij Piero della Francesca is hier voldoende bewezen, niet zozeer door enige gelijkenis in kleur of compositie met "De Flagellaties" van die meester, in Urbino en Borgo San Sepolero, als wel in de stevige, heldere omlijning van de naakte figuren, hun solide modellering en in de brede massa van de schaduwen.»