Duccio di Buoninsegna, La Madonna di Crevole, 1283-1284

De Madonna di Crevole is een paneelschilderij van Duccio di Buoninsegna, dat dateert van rond 1283-1284. De Madonna is afkomstig uit de parochiekerk van Santa Cecilia in Crevole (Murlo, Siena), en wordt nu bewaard in het Museo dell'Opera, van de Duomo van Siena.
De Madonna di Crevole is een van de eerste werken van Duccio di Buoninsegna.

De Madonna di Crevole en de Madonna van Buonconvento worden unaniem beschouwd als de vroegste werken die aan Duccio kunnen worden toegeschreven. De basisbenadering van de twee schilderijen past binnen de Byzantijnse traditie: de elegante stilering van de handen, de typische naar beneden gebogen neus, het rode maphórion onder de sluier van Maria, de donkere gordijnen geanimeerd door glanzende vergulde lijnen.
Nieuwe details verschijnen, in mindere mate, in de Buonconvento Madonna en worden met meer vertrouwen hernomen in het Crevole-schilderij, zoals het subtiele lichtspel op het gezicht van de Maagd, over haar kin en wangen, en een duidelijke poging tot plasticisme in de plooien van het kledingstuk rond het gezicht.

De meer zorgvuldig overwogen samenstelling van de Crevole Madonna vertoont een onmiskenbare Franse invloed: de elegante vormen van de engelen in de bovenhoeken, de gesluierde transparantie van het kledingstuk van het Kind, opgehouden door een sierlijkg geknoopt koord, en vooral, het intieme gebaar van het kind Jezus, dat een tedere omhelzing lijkt aan te kondigen. Hoewel hij nog zeer nauw verbonden is met de byzantijnse kunst, pakt Duccio de nieuwe impulsen van de gotische kunst uit Frankrijk op en ontwikkelt zo een moderne schilderstijl, waarin plaats is voor menselijke emoties.

Enzo Carli:

'Het schilderij, dat zich oorspronkelijk in de S. Cecilia kerk in Crevole bevond, wordt tegenwoordig in het Musea dell'Opera del Duomo in Siena bewaard. Algemeen wordt het gedateerd rond 1280. Dat het gaat om het oudste van de van Duccio bewaard gebleven Maria-afbeeldingen, blijkt aantoonbaar uit enkele archaïsche onderdelen van de afbeelding, zoals bijvoorbeeld het maphorion, de oosterse kap, in plaats van een sluier, of de handen met tengere, gespreide vingers, die niets grijpen of vasthouden. De rechterhand heeft het typische, van Guido [da Siena] overgenomen gebaar van de 'geroepene'. Verder wordt de ouderdom bevestigd door het ontbreken van gotische trekken in de drapering van de gewaden, die bij de aanzet van de mantel om het voorhoofd nog in segmenten zijn geordend. De vorm van het schilderij is rechthoekig, hetgeen uitsluit dat het een middenpaneel van een polyptiek ( een vleugelaltaar met meer dan twee panelen) is geweest. Toch lijkt het, in vergelijking
met de traditonele modellen veel gevoeliger begrensd te zijn, omdat de figuur van de H. Maagd veel sierlijke is afgebeeld.' [3]

 

Het paneel werd vaak bestudeerd om de oorsprong van dit vroege werk van de grondlegger van de Sienese schilderkunst en zijn relaties tot Cimabue te begrijpen.