De Piccolomini-bibliotheek is een monumentale ruimte in de kathedraal van Siena. De bibliotheek, waarvan de ingang zich in de linker zijbeuk, vóór het dwarsschip bevindt, werd het in 1492 gebouwd door de aartsbisschop van Siena, kardinaal Francesco Piccolomini Todeschini (later Paus Pius III) om de rijke bibliotheek van zijn oom Paus Pius II te bewaren. Die rijke collectie boeken zou hier nooit ondergebracht worden, maar de verzameling koorboeken en natuurlijk de fresco's van Pinturicchio, maken deze ruimte tot een van de hoogtepunten van een bezoek aan de Duomo van Siena.
Francesco Piccolomini gaf Pinturicchio de opdracht de muren van de bibliotheek met fresco's te decoreren met scènes uit het leven van zijn oom Enea Silvio Piccolomini.
Elke scène is gelabeld met een Latijnse inscriptie, ontleend aan de biografie van de paus door de humanistische schrijver Giovanni Antonio Campano en de commentaren, geschreven door Enea Silvio zelf. Het verhaal begint aan het einde van de kamer naast het rechter raam en gaat dan met de klok mee door de kamer. Elke afzonderlijke scène wordt omlijst door illusionistische zuilen en bogen, versierd met een mooi gesimuleerde rode en witte marmeren lambrisering. We lijken door de bogen van een gigantische loggia te kijken naar de scènes uit het leven van Enea Silvio, een reeks van opeenvolgende spektakels waarin een groot aantal personnages in kleurrijke kostuums tegen fantasievolle architecturale of landschappelijke achtergronden afgebeeld worden[2].
Enea Silvio wordt door keizer Frederik III gekroond tot hofdichter
De derde scène laat ons zien hoe Enea door Frederik tot hofdichter wordt gekroond. Enea Silvio was een goede dichter, die ook licht erotische verzen schreef. Enea ging pas op twintigjarige leeftijd studeren aan de universiteit van Siena. Hij ontpopte er zich tot een ware humanist. Na zijn propedeutische studie van de retorica en poëzie ging Enea in navolging van de klassieke modellen zelf poëzie schrijven. Zijn grote voorbeelden waren Vergilius, Propertius en Horatius.
Kardinaal Domenico Capranica ontmoette Enea in Siena en herkende zijn uitzonderlijke talent. Hij stelde Enea aan als secretaris en liet hem meereizen naar het concilie van Basel. Na het concilie van Bazel trad Enea in dienst van verschillende prominente geestelijken. In dienst van kardinaal Niccolo Albergati had Enea een diplomatieke missie naar Schotland uitgevoerd. In 1437 werd Enea aangesteld als secretaris van tegenpaus Felix V. In 1442 reisde Enea, als antipauselijke nuntius, naar het hof van keizer Frederik III. Hier werd zijn uitzonderlijke talent bemerkt en werd Enea aangesteld als keizerlijke secretaris. Op 7 augustus 1442 werd Enea tot poeta laureatus benoemd door de keizer.[5]
Pinturichio plaatst deze scène in het midden van een groot plein. Links zien we de kroning, met in profiel Enea Silvio knielend tegenover de troon van de keizer. Het drukke plein wordt op de achtergrond gedomineerd door een wit en roze paleis, met kruisgewelven op de begane grond en met een groot tongewelf op de eerste verdieping (de bel-étage).
|
Pinturicchio, Libreria Piccolomini, Enea Silvio incoronato poeta dall'imperatore Federico III (details), Siena, Duomo (4)
|
Het thema van een gebouw met een centraal plan dat het panorama domineert werd voor het eerst door Pietro Perugino gebruikt bij Consegna delle chiavi, een fresco in de Sixtijnse kapel, en werd door Pinturicchio ook al toegepast in scènes van de Cappella Bufalini (Bufalini-kapel, circa 1484-1486) en in de Cappella Baglioni in de chiesa di Santa Maria Maggiore in Spello, waar hij zijn laatste grote Umbrische frescocyclus schilderde (Baglioni-kapel 1500-1501). De gewelfde gang op de bel-etage verwijst naar de architecturale experimenten van de hoog- Renaissance, en anticipeert op de resultaten van de villa van Poggio a Caiano ten tijde van Leo X (rond 1505).
Inmiddels is vastgesteld dat Pinturicchio in de de erste fase, die van het ontwerp en de tekening gebruik maakte van de medewerking van een jonge man "van de school van Pietro (Perugino)". Dit was de jonge Rafaël, Raffaello Sanzio.
|